اصحاب عقبه: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{شاخه | شاخه اصلی = |شاخه فرعی۱ = |شاخه فرعی۲ = |شاخه فرعی۳ = }} {{سو...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
 
| شاخه اصلی =
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
جريان اصحاب عقبه چه بوده كه پيامبر آنها را لعنت كرد و آن افراد چه نام داشتند و آيا پيامبر بعداً براي آنها استغفار كرده است يا خير؟
جریان اصحاب عقبه چه بوده است؟ نام آن افراد چه بود؟ آیا پیامبر(ص) آنها را لعنت کرد؟{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{پاسخ}}اصحاب عَقَبَه، گروهی از [[صحابه پیامبر]] بودند که در راه بازگشت از [[غزوه تبوک]]، قصد ترور پیامبر(ص) را داشتند. اما [[خداوند]] پیامبر(ص) را از‌ توطئه آنها آگاه کرد. [[پیامبر]] آنها را [[لعن]] نمود، ولی نام آنها را برای مردم فاش نکرد و از مجازات آنها منصرف شد. برخی محققان، جریان اصحاب عقبه و توطئه ترور پیامبر(ص) را مربوط به وقایع [[حجه الوداع]] دانسته‌اند.
از حوادث سال نهم هجرت واقعه تبوك است كه در پي آن سپاه اسلام به فرماندهي پیامبراکرم(ص) ـ تا مرزهاي روم پيش رفتند ولي برخلاف گزارشهاي رسيده، خبري از سپاه روم نبود و لذا پيامبر(ص)دستور بازگشت به مدينه را صادر نمود.


در برگشت از تبوك عدّه‎اي از منافقين که در ميان سپاه اسلام حضور داشتند، طرح ترور حضرت پیامبر(ص)ـ را در سر داشتند.<ref>يعقوبي، ‌تاريخ يعقوبي، ‌بيروت، دار صادر، (بي تا)، ج۲، ص۶۸.</ref> برای عملی کردن این طرح درگردنه کوه کمین کردند؛
==اصحاب عقبه در غزوه تبوک==
در سال نهم هجرت، هنگام برگشت از [[غزوه تبوک]] به [[مدینه]]، شماری از [[منافق|منافقان]] که در میان سپاه اسلام حضور داشتند، نقشه ترور [[پیامبر(ص)]] را کشیده بودند.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، بی تا، ج۲، ص۶۸.</ref> آنها برای عملی کردن این طرح، در گردنه کوه کمین کردند تا در وقت مناسب شتر پیامبر(ص) را رم داده و او را از بالای کوه به پایین پرت کنند.<ref name=":0">خصیبی، حسین بن حمدان، هدایه الکبری، بیروت، مؤسسه بلاغ، چاپ چهارم، ۱۴۱۱ق، ص۷۸ و ۸۴.</ref>


در روايتي آمده كه عدّه‎اي از امام باقر(ع) درباره اصحاب عقبه سؤال کردند؛ حضرت در جواب فرموددر شبي تاريك پيامبر(ص) سوار بر ناقه (شتر) غضباء، بود ؛ به همراه اصحاب در حال برگشت از تبوك بود؛ دوازده نفر از منافقين پنهانی اجتماع كرده و نقشه ترور را كشيدند، وگفتند این بهترین فرصت برای از میان برداشتن اوست ؛ هنگام عبور از تنگه شترش را رم کرده وکارش را یکسره کنیم ؛<ref>خصيبي، حسين بن حمدان، هدايه الكبري، بيروت، مؤسسه بلاغ، چاپ چهارم، ۱۴۱۱، ص۷۸.ـ ۸۴ـ ۸۴ـ ۸۴</ref> .. اما پيامبر(ص) از طريق جبرئيل از نقشه منافقين مطلع گردید و دستور داد عمار از طرف جلو اسفار شتر را گرفته و حذيفه بن يمان نيز از پشت سر شتر آن حضرت را برانند و حضرت همچنين اجازه نداد كسي پيش ايشان از عقبه عبور كند وقتي كه به گردنه رسيدند متوجه شدند كه افرادي پشت سر آنها در حركت هستند و مي‎خواهند هجوم بياورند و از پيامبر جلو بزنند ولي حذيفه مانع از اين كار منافقان شده و آنها را فراري داد و اين در حالي بود كه آن افراد صورت خود را با پارچه‎اي پوشانده بودند حذيفه نتوانست آنها را بشناسد ولي با توجه به خصوصيات مركب و اسب افراد حدسهايي در مورد برخي مي‎زد تا اينكه پيامبر(ص) بعد از عبور از گردنه همه آنها را بنام خود و پدرانشان نام برد و حذيفه را از نقشه آنان آگاه ساخت ؛ حذيفه گفت يا رسول الله اگر اجازه دهيد آنها مجازات می شوند حضرت اجازه نداد؛ بنابه برخي گزارشها حتي اجازه نداد حذيفه نام آنها را فاش نماید ازاینروی حذيفه را صاحب سري می شناختند که دیگران آگاه نبودند؛ د.<ref>ابوزهره، محمد، خاتم پيامبران، ترجمه حسين صابري، مشهد، آستان قدس رضوي، ۱۳۷۳، ج۲،‌ص ۴۳۶ ـ‌۴۳۲ و قمي، عباس، منتهي الآمال، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۷۳، ج۱، ص۱۸۰.</ref> بعد از رحلت پيامبر اكرم(ص) حذيفه در نماز هركس شركت نمي‎كرد ‎گفته می شد او جزو منافقين است.<ref>ابوزهره، محمد، همان، ص۴۳۶ و قمي همان.</ref> البته در برخي نقلها واقعه اصحاب عقبه را در ذيل وقايع حجه الوداع و هنگام بازگشت پيامبر(ص) از سفر حج ذكر كرده‎اند. كه اين افراد در كنار كعبه با هم هم قسم مي‎شوند تا نگذارند خلافت و جانشيني پيامبر(ص) به اهل بيت آن حضرت برسد و به همين منظور نيز با هم پيماني مي‎بندند و متعهد مي‎شوند كه در موقع مراجعت به مدينه پيامبر را در عقبه (گردنه)ترور کنند .<ref>حسيني، شرف الدين، تأويل الآيات، قم چاپ امير ۱۴۰۷ هـ، ج۱، ص۲۰۸.</ref> ولي نظريه اول در منابع تاريخي دقيق‎تر به نظر مي‎آيد. درباره تعداد و نام افرادي كه در جريان عقبه و نقشه ترور پيامبر شركت داشتند اقوال و نظرات مختلفي نقل شد و تعداد آنها را از ۱۲ نفر تا چهل نفر ذكر كرده‎اندبعد از برملا شدن توطئه اصحاب عقبه با وجود اينكه مورد نفرین پيامبر(ص) قرار گرفتند اما پیامبر(ص) از مجازات اين گروه خائن گذشت ونام آنها را فاش نكرد آمرزش خواستن برای آنان از خدا درمنابع منعکس نشده است.
نقل شده پیامبر(ص) توسط [[جبرئیل]] از نقشه منافقان آگاه شد و دستور داد [[عمار یاسر]] از طرف جلو، افسار شتر را گرفته و [[حذیفه بن یمان]] نیز از پشت سر، شتر او را براند. حضرت محمد(ص) اجازه نداد کسی پیش از او از عقبه (گردنه) عبور کند. وقتی که به گردنه رسیدند متوجه شدند که افرادی پشت سر آنها در حرکت هستند و قصد دارند هجوم برده و از پیامبر جلو بزنند؛ ولی حذیفه مانع از این کار منافقان شده، آنها را فراری داد.  
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==


۱. تاريخ پیامبراسلام، دکترعبدالحمید آيتي.
آن افراد صورت خود را با پارچه‌ای پوشانده بودند و قابل شناسایی نبودند. پیامبر(ص) پس از عبور از گردنه، همه آنها را به نام خود و پدرانشان نام برد و حذیفه را از نقشه آنان آگاه کرد. حذیفه از رسول خدا(ص) اجازه خواست تا آنها مجازات شوند؛ ولی پیامبر(ص) اجازه نداد. بنابر برخی گزارش‌ها، پیامبر حتی اجازه نداد حذیفه نام آنها را فاش کند؛ از این رو، حذیفه را آگاه به اسراری می‌دانستند که دیگران از آن با خبر نبودند.<ref>ابوزهره، محمد، خاتم پیامبران، ترجمه حسین صابری، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۷۳، ج۲، ص۴۳۶–۴۳۲؛ قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۷۳، ج۱، ص۱۸۰.</ref> پس از [[رحلت پیامبر اکرم(ص)]]، هنگامی که حذیفه در [[نماز جماعت|نماز جماعتی]] شرکت نمی‌کرد، گفته می‌شد امام جماعت آن نماز، جزء منافقان است.<ref>ابوزهره، محمد، خاتم پیامبران، ترجمه حسین صابری، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۷۳، ج۲، ص۴۳۶ ؛ قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۷۳، ج۱، ص۱۸۰.</ref>


۲. خاتم پيامبران ج۲، محمد ابوزهره، ترجمه حسين صابري.
==اصحاب عقبه در حجه الوداع==
در برخی نقل‌ها، جریان اصحاب عقبه، هنگام بازگشت پیامبر(ص) از [[حجة الوداع]] ذکر شده است. بر اساس این اخبار، [[منافقان]] در کنار [[کعبه]] با هم، هم‌قسم شدند تا نگذارند [[خلافت]] و جانشینی پیامبر(ص) به اهل بیت او برسد. به همین منظور با هم پیمانی بستند که در هنگام بازگشت به مدینه، پیامبر(ص) را در عقبه (گردنه) ترور کنند.<ref>حسینی، شرف الدین، تأویل الآیات، قم چاپ امیر ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۰۸.</ref>


۳. فروغ ابديت، ج۲،آیه الله ‌جعفر سبحاني.
==هویت اصحاب عقبه==
{{پایان مطالعه بیشتر}}
درباره تعداد و نام افرادی که در جریان عقبه شرکت داشتند، اقوال مختلفی ذکر شده است. تعداد آنها را از ۱۲ نفر<ref name=":0" /> تا ۴۰ نفر ذکر کرده‌اند.  


==منابع==
پس از برملا شدن توطئه اصحاب عقبه، پیامبر(ص) آنها را [[نفرین]] کرد. ولی از مجازات آنها گذشت و نامشان را فاش نکرد. البته [[استغفار|آمرزش خواستن]] برای آنان، در منابع ذکر نشده است.
<references />


{{مطالعه بیشتر}}
== منابع ==
{{پانویس}}
{{شاخه
| شاخه اصلی =تاریخ
| شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان
| شاخه فرعی۲ =سیره نبوی
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه = شد
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر = شد
  | بازبینی =  
| ارجاعات =
  | تکمیل =  
  | بازبینی نویسنده = 
  | اولویت =  
| ارزیابی کمی = شد
  | کیفیت =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:منافقان]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۰۰


سؤال
جریان اصحاب عقبه چه بوده است؟ نام آن افراد چه بود؟ آیا پیامبر(ص) آنها را لعنت کرد؟

اصحاب عَقَبَه، گروهی از صحابه پیامبر بودند که در راه بازگشت از غزوه تبوک، قصد ترور پیامبر(ص) را داشتند. اما خداوند پیامبر(ص) را از‌ توطئه آنها آگاه کرد. پیامبر آنها را لعن نمود، ولی نام آنها را برای مردم فاش نکرد و از مجازات آنها منصرف شد. برخی محققان، جریان اصحاب عقبه و توطئه ترور پیامبر(ص) را مربوط به وقایع حجه الوداع دانسته‌اند.

اصحاب عقبه در غزوه تبوک

در سال نهم هجرت، هنگام برگشت از غزوه تبوک به مدینه، شماری از منافقان که در میان سپاه اسلام حضور داشتند، نقشه ترور پیامبر(ص) را کشیده بودند.[۱] آنها برای عملی کردن این طرح، در گردنه کوه کمین کردند تا در وقت مناسب شتر پیامبر(ص) را رم داده و او را از بالای کوه به پایین پرت کنند.[۲]

نقل شده پیامبر(ص) توسط جبرئیل از نقشه منافقان آگاه شد و دستور داد عمار یاسر از طرف جلو، افسار شتر را گرفته و حذیفه بن یمان نیز از پشت سر، شتر او را براند. حضرت محمد(ص) اجازه نداد کسی پیش از او از عقبه (گردنه) عبور کند. وقتی که به گردنه رسیدند متوجه شدند که افرادی پشت سر آنها در حرکت هستند و قصد دارند هجوم برده و از پیامبر جلو بزنند؛ ولی حذیفه مانع از این کار منافقان شده، آنها را فراری داد.

آن افراد صورت خود را با پارچه‌ای پوشانده بودند و قابل شناسایی نبودند. پیامبر(ص) پس از عبور از گردنه، همه آنها را به نام خود و پدرانشان نام برد و حذیفه را از نقشه آنان آگاه کرد. حذیفه از رسول خدا(ص) اجازه خواست تا آنها مجازات شوند؛ ولی پیامبر(ص) اجازه نداد. بنابر برخی گزارش‌ها، پیامبر حتی اجازه نداد حذیفه نام آنها را فاش کند؛ از این رو، حذیفه را آگاه به اسراری می‌دانستند که دیگران از آن با خبر نبودند.[۳] پس از رحلت پیامبر اکرم(ص)، هنگامی که حذیفه در نماز جماعتی شرکت نمی‌کرد، گفته می‌شد امام جماعت آن نماز، جزء منافقان است.[۴]

اصحاب عقبه در حجه الوداع

در برخی نقل‌ها، جریان اصحاب عقبه، هنگام بازگشت پیامبر(ص) از حجة الوداع ذکر شده است. بر اساس این اخبار، منافقان در کنار کعبه با هم، هم‌قسم شدند تا نگذارند خلافت و جانشینی پیامبر(ص) به اهل بیت او برسد. به همین منظور با هم پیمانی بستند که در هنگام بازگشت به مدینه، پیامبر(ص) را در عقبه (گردنه) ترور کنند.[۵]

هویت اصحاب عقبه

درباره تعداد و نام افرادی که در جریان عقبه شرکت داشتند، اقوال مختلفی ذکر شده است. تعداد آنها را از ۱۲ نفر[۲] تا ۴۰ نفر ذکر کرده‌اند.

پس از برملا شدن توطئه اصحاب عقبه، پیامبر(ص) آنها را نفرین کرد. ولی از مجازات آنها گذشت و نامشان را فاش نکرد. البته آمرزش خواستن برای آنان، در منابع ذکر نشده است.


منابع

  1. یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، بی تا، ج۲، ص۶۸.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ خصیبی، حسین بن حمدان، هدایه الکبری، بیروت، مؤسسه بلاغ، چاپ چهارم، ۱۴۱۱ق، ص۷۸ و ۸۴.
  3. ابوزهره، محمد، خاتم پیامبران، ترجمه حسین صابری، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۷۳، ج۲، ص۴۳۶–۴۳۲؛ قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۷۳، ج۱، ص۱۸۰.
  4. ابوزهره، محمد، خاتم پیامبران، ترجمه حسین صابری، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۳۷۳، ج۲، ص۴۳۶ ؛ قمی، عباس، منتهی الآمال، قم، انتشارات هجرت، ۱۳۷۳، ج۱، ص۱۸۰.
  5. حسینی، شرف الدین، تأویل الآیات، قم چاپ امیر ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۰۸.