راه‌‌های تقویت ایمان: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{شاخه | شاخه اصلی = |شاخه فرعی۱ = |شاخه فرعی۲ = |شاخه فرعی۳ = }} {{س...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{شاخه
{{نیازمند گسترش}}
| شاخه اصلی =
|شاخه فرعی۱ =
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =
}}
 
{{سوال}}
{{سوال}}
من اصلاً‌ نمي توانم در ايمانم ثابت قدم باشم گاهي اوقات نماز اول وقت و... گاهي اوقات نمی خوانم...يعني سختي هاي زندگي ايمانم را ضعيف مي كند، به نظر شما چه بايد كرد لطفاً توضيح دهيد؟
چگونه می‌توان در ایمان ثابت قدم بود؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
==مقدمه==
راه‌های تقویت ایمان [[توبه]]، [[محاسبه نفس]]، [[یاد خدا]]، [[عبادت]]، [[نیایش]]، محبت به [[اولیای الهی]] و تقویت اراده است.  
 
  ايمان نوعي برقراري ارتباط و اتصال ميان بشر و مبدأ كاينات است. به تعبير بهتر ايمان دو ركن دارد؛ احساس يا شعور و ديگر گرايش و تمايل و حركت. جزء اول ايمان، احساس و شعور است به اتصال تكويني از نوع اتصال اجزاء يك موجود زنده و جزء دوم كه فرع بر اول است برقراري اتصال است از طرف خود با هستي. و وجود اولي اتصال تكويني است و دومي اتصال تشريعي يا مترتب بر تشريع. اين است كه انسان از يك لحاظ نزديك به خداست و نمي تواند دور باشد و از لحاظ ديگر گاهي نزديك است و گاهي دور<ref>يادداشتهاي مطهري ، صدرا، چاپ دوم، ۱۳۷۹ ج اول، ص ۴۸۴.</ref> ؛سؤال شما ناظر به قسمت دوم مي باشد چه كارهايي و عواملي باعث تضعيف و دوري مي شود و چه عواملي باعث تقويت و نزديكي. عوامل تضعيف كننده را بايد برطرف كنيم و عوامل تقويت كننده را به دست بياوريم.
 
==عوامل تضعيف كننده ايمان==
 
۱. هواي نفس: اگر از ميل‌هاي غريزي و كشش هاي كور كه فقط ارضاء خود را مي خواهد و بس، پيروي كرديم بدون آنكه فكر كنيم نتيجه بعدي آن چه مي‌شود و غرض ما صرفاً لذات آني باشد اين را هواي نفس مي‌گويند. اگر ما شعور و شناخت داشته باشيم، در اين مرحله هواي نفس مانع مي‌شود تا ما التزام عملي نسبت به متعلقات ايمان نداشته باشيم.<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، اخلاق در قرآن، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، چاپ سوم، ۱۳۷۷، ج اول، ص ۱۹۵.</ref>
 
۲. دنيا: دنيا به خودي خود ارزش مثبت دارد. اين رابطه ما با دنياست كه بايد مواظب باشيم منفي نباشد. نقطه اساسي انحراف از اينجا پيدا مي شود كه انسان بيش از حد به دنيا توجه كند. نگران آن باشد، بدان دل ببندد، به طور مستقل و به خاطر خودش آن را مورد توجه قرار دهد و به آن اهتمام بورزد.<ref>همان، ص ۲۱۳.</ref>
 
۳. شيطان: شيطان به وسيله تزئين اعمال زشت و دادن وعده هاي دروغ به انسان كه اگر اين كار را بكني چنين و چنان مي شود و همچنين ترساندن انسان نسبت به آينده تا مانع كار خير او شود؛ انسان را فريب مي دهد.<ref>همان، ص ۲۳۰.</ref>
 
آنچه ما را از وصول به ايمان باز مي‌دارد، در يك عنوان كلي هواي نفس است كه موضوع و متعلقش زندگي دنياست و به وسيله شيطان تأييد و تزئين مي‌گردد.
 
۴. غفلت: يكي ديگر از عوامل تضعيف كننده ايمان غافل شدن از خدا، نقش خدا در زندگي، نقش پيامبر و ائمه در زندگي، مسافر بودن در اين دنيا، ناقص بودن و لزوم حركت به سوي كمال مي‌باشد؛ در تعبيرات ديني از چنين انساني با عنوان مست يا خوابيده ياد مي شود.<ref>جوادي آملي، عبدالله، مراحل اخلاق در قرآن، نشر اسراء، چاپ سوم، ۱۳۷۹، ص ۲۳.</ref>
 
مواردي كه ذكر شد اصلي‌ترين موانع ايمان هستند و اگر عواملي ديگر وجود دارند به اين عوامل باز مي گردند.
 
==عوامل تقويت كننده ايمان: ==
 
۱. توبه: توبه يعني قيام دروني، اين‌كه مقامات عالي وجود انسان عليه مقامات داني و پست وجود او ـ كه زمام امور اين كشور داخلي را در دست گرفته اند ـ يك مرتبه انقلاب مي كنند، همه اينها را مي‌گيرند و به زندان مي‌اندازند و خودشان با قوا و جنود و لشكريان خود زمام امور را در دست مي‌گيرند.
 
براي توبه دو ركن اساسي وجود دارد. ركن اول ندامت و پشيماني شديد نسبت به گناهان مي‌باشد و ركن دوم تصميم و عزم جدي به عدم بازگشت به گناهان گذشته مي‌باشد.<ref>مطهري، مرتضي، آزادي معنوي، صدرا، چاپ بيستم، ۱۳۷۸، ص ۴۵.</ref> براي توبه «شروط قبولی» ذكر شده است كه عبارتند از: بازگرداندن حقوق مردم، اداي حقوق الهي.


و همچنين براي توبه دو موضوع را كه «شرط كمال واقعي» توبه مي‌باشد ذكر شده است: اول اين‌كه گوشت هايي كه از حرام روييده آب شوند. دوم اينكه بدني كه لذت معصيت را چشيده، رنج طاعت را چشاندن. مثلاً شب زنده داري براي نفس سخت است و چون سخت است بايد انجام داد تا نفس از حال وهواي معصيت خارج شود.<ref>همان، ص ۶۷.</ref>  
==توبه==
{{اصلی|توبه}}
برای [[توبه]] دو پایه اصلی وجود دارد: اولی پشیمانی نسبت به [[گناه|گناهان]] و دوم تصمیم جدی به اینکه به گناهان بازنگردد.<ref>. مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۴۵.</ref> شرایط قبولی توبه، «بازگرداندن [[حق الناس|حقوق مردم]]» و «ادای [[حق الله|حقوق الهی]]» است.


۲. محاسبه نفس: محاسبه نفس در كنارش مراقبت نيز مطرح است. انسان در طي روز مراقب اعمال خود باشد و در آخر شب خوب و بد اعمال را ارزيابي كند و براي اعمال خوب سجده شكر بجاي آورد و براي اعمال بد توبه واقعي به جاي آورد.
کسی که بخواهد توبه او کمال بیشتری پیدا کند، باید گوشت‌هایی که از حرام بر تن او روییده آب شوند و بدنش را که لذت گناه چشیده، سختیِ طاعت بچشاند. برای نمونه، [[شب زنده‌داری]] برای انسان سخت است و چون سخت است باید انجام داد تا نفس از حال و هوای گناه خارج شود.<ref>برگرفته از مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۶۷.</ref>
==محاسبه نفس==
{{اصلی|برنامه عملی محاسبه نفس}}
[[محاسبه نفس]] یعنی در آخر شب، خوب و بد اعمال را ارزیابی کند. برای اعمال خوب [[سجده شکر]] و برای اعمال بد [[توبه]] واقعی به جای آورد.


۳. مداومت در عبادات: مداومت و ميانه روي بهتر و نتيجه بخش تر از اين است كه انسان تندروي كند و مداومت نداشته باشد. مداومت در نماز اول وقت، يك صفحه قرآن خواندن در ساعت معين، ذكر خاصي در زمان معين، و نماز شب باعث مي شود تا غفلت از انسان دور شود. ولي اگر اين‌كارها به طور مداوم و در ساعت معين نباشد، اثر غفلت زدايي و تقويت ايمان را ندارند.<ref>مصباح يزدي، محمد تقي، به سوي او، انتشارات مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، چاپ دوم، ۱۳۸۲، ص ۱۰۷.</ref>  
در کنار محاسبه نفس، [[مراقبه]] نیز لازم است؛ یعنی انسان در طی روز، مراقب اعمال خود باشد.
==ذکر و عبادت==
{{اصلی|ذکر|عبادت}}
[[ذکر]] دو گونه است: ذکر لفظی و ذکر قلبی که ذکر لفظی مقدمه‌ای برای ذکر قلبی است.<ref>. دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۲.</ref>
عبادت‌های روزانه مثل [[نماز]]های واجب، [[نماز شب]] و عبادت‌های موسمی مثل [[روزه]]، [[حج]] و [[اعتکاف]] اگر با شرایط خود انجام شوند باعث تقویت ایمان خواهند شد.<ref>. دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۰.</ref>
==مداومت و تقویت اراده ==
میانه‌روی بهتر از این است که انسان تندروی کند و مداومت نداشته باشد. مداومت در [[نماز اول وقت]]، یک صفحه [[قرآن]] خواندن در ساعت معین، [[ذکر]] خاصی در زمان معین و [[نماز شب]]، باعث می‌شود تا [[غفلت]] از انسان دور شود؛ ولی اگر این ‌کارها به‌طور مداوم و در زمانی معین نباشد، اثر غفلت‌زدایی و تقویت ایمان را ندارند.<ref>. مصباح یزدی، محمد تقی، به سوی او، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۲ش، ص۱۰۷.</ref>


۴. عبادت: عبادت‌هاي روزانه مثل نمازهاي واجب، نماز شب و كارهاي از اين قبيل، و عبادت‌هاي موسمي مثل روزه، حج، اعتكاف و امثال اينها، اگر با شرايط خاص خودشان انجام شوند باعث تقويت ايمان خواهند شد.<ref>ديلمي، احمد _ آذربايجاني، مسعود، اخلاق اسلامي، نشر معارف، ۱۳۸۳،‌ص ۳۴۰.</ref>
یکی دیگر از راه‌های تقویت ایمان تقویت اراده است که خود زمینه‌ساز بیرون راندن عوامل مزاحم و تقویت عوامل تقویت‌کننده ایمان می‌باشد.


۵. ذكر: ذكر باعث حفظ ايمان و تقويت ايمان مي باشد. ذكر دو گونه است: ذكر لفظي و ذكر قلبي كه ذكر لفظي مقدمه اي براي ذكر قلبي مي باشد.<ref>همان، ص ۳۴۲.</ref>  
==دعا و نیایش==
{{اصلی|دعا}}
آنچه در [[دعا]] و نیایش اهمیت دارد باور به [[فقر]] و تهیدستی خودمان و بی‌نیازی و توانایی [[خدا|خداوند]] است. در تعبیرات دینی در مکان‌ها و زمان‌های گوناگون، دعاهایی گفته شده که بهره‌گیری از آنها برای تقویت ایمان تأثیرگذار است.<ref>دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۶.</ref>
==محبت به اولیاء الهی==
کسی که فردی را برای خود، [[انسان کامل]] شمرده و شیفته اخلاق و روحیات او شود، تحت تأثیر او قرار می‌گیرد. به عقیده اهل [[عرفان]]، محبت به پاکان مانند دستگاه خودکاری، خودبه‌خود بدی‌ها را جمع می‌کند و بیرون می‌ریزد. در این رابطه، [[توسل]] به آنها، [[زیارت]] آنها و هدیه دادن و کارهای خوب برای آنها باعث تقویت ایمان می‌شود.<ref>دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۸.</ref>


۶. نيايش: دعا و نيايش يكي ديگر از شيوه‌هاي تقويت ايمان است. چيزي كه در دعا اهميت بسيار دارد اعتقاد به فقر و تهيدستي ماست و غني بودن و توانايي خداوند مي باشد. در تعبيرات ديني در موقعيتها و زمان‌هاي مختلف دعاهايي مطرح شده كه بهره گيري از آنان تأثير فوق العاده اي براي تقويت ايمان دارند.<ref>همان، ص ۳۴۶.</ref>
زیارت و ملاقات برادران دینی و [[عالم|علمای]] دینی و [[مؤمن|مؤمنان]] حقیقی نیز باعث رشد محبت و ایمان می‌شود.<ref>دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۵۰.</ref>
 
۷. محبت به اولياء الهي: كسي كه فردي را براي خود، انسان كامل تلقي كند و سخت شيفته اخلاق و روحيات او شود، بسيار تحت تأثير او قرار مي‌گيرد. به عقيده اهل عرفان، محبت و ارادت پاكان همچون دستگاه خودكاري خود به خود رذايل را جمع مي‌كند و بيرون مي‌ريزد. در اين رابطه توسل‌هاي فردي و جمعي،‌زيارت آنها، تصدق براي سلامتي امام زمان، كارهاي خوب را به آن حضرت اهداء كردن و كارهايي از اين قبيل، باعث تقويت ايمان مي‌شود.<ref>همان، ص ۳۴۸.</ref>
 
۸. زيارت و ملاقات برادران ديني و علماي ديني و مؤمنان حقيقي نيز باعث رشد محبت حيات قلب و رشد ايمان مي‌شود.<ref>همان، ص ۳۵۰.</ref>
 
۹. تقويت اراده: ‌تقويت اراده از مهم ترين عواملي، است كه زمينه ساز بيرون راندن عوامل مزاحم و تقويت عوامل بوجود آورنده ايمان و لوازم آن است.
{{پایان پاسخ}}


==منابع==
==منابع==
<references />
{{پانویس|۲}}
 
{{شاخه
| شاخه اصلی = اخلاق
| شاخه فرعی۱ = ایمان
| شاخه فرعی۲ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها =شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =شد
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =شد
  | بازبینی =  
| ارجاعات =
  | تکمیل =  
| بازبینی نویسنده = 
  | اولویت =  
  | بازبینی =شد
  | کیفیت =  
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | کیفیت =
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:تهذیب نفس]]
[[رده:فضایل اخلاقی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۵۳

سؤال

چگونه می‌توان در ایمان ثابت قدم بود؟

راه‌های تقویت ایمان توبه، محاسبه نفس، یاد خدا، عبادت، نیایش، محبت به اولیای الهی و تقویت اراده است.

توبه

برای توبه دو پایه اصلی وجود دارد: اولی پشیمانی نسبت به گناهان و دوم تصمیم جدی به اینکه به گناهان بازنگردد.[۱] شرایط قبولی توبه، «بازگرداندن حقوق مردم» و «ادای حقوق الهی» است.

کسی که بخواهد توبه او کمال بیشتری پیدا کند، باید گوشت‌هایی که از حرام بر تن او روییده آب شوند و بدنش را که لذت گناه چشیده، سختیِ طاعت بچشاند. برای نمونه، شب زنده‌داری برای انسان سخت است و چون سخت است باید انجام داد تا نفس از حال و هوای گناه خارج شود.[۲]

محاسبه نفس

محاسبه نفس یعنی در آخر شب، خوب و بد اعمال را ارزیابی کند. برای اعمال خوب سجده شکر و برای اعمال بد توبه واقعی به جای آورد.

در کنار محاسبه نفس، مراقبه نیز لازم است؛ یعنی انسان در طی روز، مراقب اعمال خود باشد.

ذکر و عبادت

ذکر دو گونه است: ذکر لفظی و ذکر قلبی که ذکر لفظی مقدمه‌ای برای ذکر قلبی است.[۳] عبادت‌های روزانه مثل نمازهای واجب، نماز شب و عبادت‌های موسمی مثل روزه، حج و اعتکاف اگر با شرایط خود انجام شوند باعث تقویت ایمان خواهند شد.[۴]

مداومت و تقویت اراده

میانه‌روی بهتر از این است که انسان تندروی کند و مداومت نداشته باشد. مداومت در نماز اول وقت، یک صفحه قرآن خواندن در ساعت معین، ذکر خاصی در زمان معین و نماز شب، باعث می‌شود تا غفلت از انسان دور شود؛ ولی اگر این ‌کارها به‌طور مداوم و در زمانی معین نباشد، اثر غفلت‌زدایی و تقویت ایمان را ندارند.[۵]

یکی دیگر از راه‌های تقویت ایمان تقویت اراده است که خود زمینه‌ساز بیرون راندن عوامل مزاحم و تقویت عوامل تقویت‌کننده ایمان می‌باشد.

دعا و نیایش

آنچه در دعا و نیایش اهمیت دارد باور به فقر و تهیدستی خودمان و بی‌نیازی و توانایی خداوند است. در تعبیرات دینی در مکان‌ها و زمان‌های گوناگون، دعاهایی گفته شده که بهره‌گیری از آنها برای تقویت ایمان تأثیرگذار است.[۶]

محبت به اولیاء الهی

کسی که فردی را برای خود، انسان کامل شمرده و شیفته اخلاق و روحیات او شود، تحت تأثیر او قرار می‌گیرد. به عقیده اهل عرفان، محبت به پاکان مانند دستگاه خودکاری، خودبه‌خود بدی‌ها را جمع می‌کند و بیرون می‌ریزد. در این رابطه، توسل به آنها، زیارت آنها و هدیه دادن و کارهای خوب برای آنها باعث تقویت ایمان می‌شود.[۷]

زیارت و ملاقات برادران دینی و علمای دینی و مؤمنان حقیقی نیز باعث رشد محبت و ایمان می‌شود.[۸]

منابع

  1. . مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۴۵.
  2. برگرفته از مطهری، مرتضی، آزادی معنوی، صدرا، چاپ بیستم، ۱۳۷۸ش، ص۶۷.
  3. . دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۲.
  4. . دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۰.
  5. . مصباح یزدی، محمد تقی، به سوی او، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۲ش، ص۱۰۷.
  6. دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۶.
  7. دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۴۸.
  8. دیلمی، احمد آذربایجانی، مسعود، اخلاق اسلامی، نشر معارف، ۱۳۸۳ش، ص۳۵۰.