نبودن جزئیات نماز در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} چرا تفصيل نماز در قرآن نيامده است؟ پاسخ اجمالی: قرآن، کتاب هدایت...» ایجاد کرد)
 
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
چرا تفصيل نماز در قرآن نيامده است؟
{{سوال}}
چرا تفصیل نماز در قرآن نیامده است؟
{{پایان سوال}}


پاسخ اجمالی:
{{پاسخ}}
تفصیل و جزئیات نماز و بسیاری از مسائل دیگر در قرآن نیامده و فقط به اصل آن موضوع پرداخته شده است. تفسیر، تبیین و تفصیل احکام و آیات قرآن از طرف خداوند به پیامبر اکرم(ص) سپرده شده است. در بسیاری از آیات قرآن تاکید شده است که پیامبر باید قرآن را برای مردم بیان کرده و تفصیل احکام و آیات را به ایشان بیاموزد. در برخی روایات هم اشاره شده است که احکام برخی از عبادات مثل نماز و روزه در قرآن نیامده و پیامبر مفسر این احکام هستند.
 
==تفاوت آیات اعتقادی و آیات مربوط به احکام شرعی==


قرآن، کتاب هدایت و تربیت معنوی بشر است و کلیات هدایت در آن آمده است و خداوند جزییات احکام را به پیامبر اسلام سپرده است.
آیات [[قرآن]] در دسته بندی بین احکام شرعی مثل نماز، و بین دیگر آیات مثل آیات اعتقادی، تاریخی و غیره، متفاوت هستند. در آیات مربوط به احکام شرعی خداوند در قرآن فقط به بیان اصل آن احکام اشاره می‌کند و مثلا می‌فرماید نماز و روزه بر شما واجب است، اما تفصیل، کیفیت و تبیین آن را به [[پیامبر(ص)]] سپرده است تا خارج از چارچوب قرآن برای مردم بیان کند و فهمیدن آیات قرآن بدون تفسیر و تبیین پیامبر امکان ندارد. پس از پیامبر نیز، امامان معصوم وظیفه تبیین و تشریح احکام شرعی از قرآن را به عهده دارند.


پاسخ تفصیلی:
==پیامبر روشنگر و تبیینگر آیات قرآن==
* '''تبیین قرآن توسط پیامبر''': {{قرآن|وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ|ترجمه=و قرآن را [هم] به سوی تو نازل کردیم به خاطر اینکه برای مردم آنچه را که برای [هدایتشان] به سویشان نازل شده بیان کنی|سوره=نحل|آیه=۴۴}}


مسائلی که به پیامبر اکرم ((ص)) وحی شده است، بر دو گونه است: بخشی از آن‌ها عبارت است از آیات «قرآن» که به پیامبر وحی شده است. و بخش دیگر، احکام و تعلیماتی است که جدا از قرآن و به عنوان شرح و بیان قرآن به پیامبر ((ص)) وحی گردیده است و لازم نیست تمامی احکامی را که پیامبر ((ص)) بیان می کند، همه به عنوان «قرآن» باشد.
علامه طباطبایی در ذیل این آیه می‌نویسد: جمله «لتبین» غایت است برای انزال و مراد از «تفکر» تفکر در ذکر است، تا به این وسیله بفهمند که ذکر حق است و بنا بر این تقدیر معنای آیه چنین می‌شود: ما بسویت ذکر، یعنی قرآن را فرستادیم تا برای همه مردم آنچه را که در این ذکر برای‌شان نازل شده و آنچه این ذکر از اصول معارف و احکام و شرایع و تاریخ احوال امت‌های گذشته و آنچه از سنت خدا بر آنان جریان یافته را دربردارد، بیان کنی و دیگر برای این امید بود که در ذکر، تفکر کنند، باشد که به حقانیت و از طرف خدا بودن آن واقف گردند یا برای اینکه در آنچه برای‌شان بیان می‌کنی، تفکر کنند.<ref>طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۳۷۸.</ref>


از این رو، خداوند متعال در قرآن پیامبر اکرم ((ص)) را مبیِّن و روشنگر قرآن شناسانده و می‌فرماید: « وَ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ »<ref>نحل/ ۴۴.</ref> ؛ «و بر تو قرآن را نازل كردیم تا بر امت آنچه فرستاده شده است را بیان كنى، باشد كه عقل و فكر به كار گیرند».
* '''آموزش قرآن توسط پیامبر''': {{قرآن|هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ|ترجمه=اوست خدایی که میان عرب امّی (یعنی قومی که خواندن و نوشتن نمی‌دانستند) پیغمبری بزرگوار از همان مردم برانگیخت که بر آنان آیات وحی خدا تلاوت می‌کند و آنها را (از لوث جهل و اخلاق زشت) پاک می‌سازد و شریعت و احکام کتاب سماوی و حکمت الهی می‌آموزد|سوره=جمعه|آیه=۲}}


بنابراین، قرآن و وجود رسول الله ((ص)) مکمّل یکدیگرند؛ چه اینکه با نبود هر یک، امر تبلیغ و رسالت کامل نمی‌شود و یکی از حکمت‌های وجود ائمه ((ع)) بعد از رسول اکرم (صلوات الله علیه و آله) نیز همین امر است. در اصول کافی ج۱ص۲۸۶ آمده است: امام صادق فرمودند: « إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ نَزَلَتْ‏ عَلَيْهِ‏ الصَّلَاه وَ لَمْ يُسَمِّ اللَّهُ‏ لَهُمْ ثَلَاثاً وَ لَا أَرْبَعاً حَتَّى كَانَ رَسُولُ اللَّهِ هُوَ الَّذِي فَسَّرَ ذَلِكَ لَهُم» آیه نماز بر رسول الله نازل شد ولی رکعات آن که سه رکعت یا چهار رکعت نازل نشد و تعیین رکعات و تفسیر نماز را به عهده رسول الله گذاشتند.
این آیه می‌گوید یکی از وظایف و مسؤولیت‌های پیامبر(ص) تعلیم کتاب و حکمت است. بنابراین قرآن کتابی است که نیاز به تعلیم دارد و این‌طور نیست، هر کسی بتواند قرآن را بفهمد و مطالب و احکام آن را درک کند.


علامه طباطبایی ذیل آیه ۴۴ سوره نحل می‌فرماید: جمله" لتبين" غايت است براى انزال و مراد از" تفكر" تفكر در ذكر است، تا به اين وسيله بفهمند كه ذكر حق است و بنا بر اين تقدير معناى آيه چنين مى‏شود: ما بسويت ذكر، يعنى قرآن را فرستاديم تا براى همه مردم آنچه را كه در اين ذكر براي‌شان نازل شده و آنچه اين ذكر از اصول معارف و احكام و شرايع و تاريخ احوال امت‌هاى گذشته و آنچه از سنت خدا بر آنان جريان يافته را در بردارد، بيان كنى و ديگر براى اين اميد بود كه در ذكر، تفكر كنند، تا باشد كه به حقانيت و از طرف خدا بودن آن واقف گردند و يا براى اينكه در آنچه براي‌شان بيان مى‏كنى، تفكر كنند.<ref>طباطبائی، محمد حسين، الميزان فی تفسير القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۳۷۸.</ref>
* '''اطاعت از دستورات پیامبر''': {{قرآن|وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا|ترجمه=آنچه را رسول خدا برای شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهی کرده خودداری نمایید|سوره=حشر|آیه=۷}}


از چند آیه دیگر استفاده می‌شود که پیامبر برای تبیین قرآن و احکام تعیین شده است: «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یتْلُو عَلَیهِمْ آیاتِهِ وَیزَكِّیهِمْ وَیعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَه وَإِنْ كَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ»<ref>جمعه/ ۲.</ref> ؛ «او کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آنها می‌خواند و آنها را تزکیه می‌کند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت می‌آموزد هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند!»
قرآن دستور می‌دهد که باید از دستورات پیامبر اطاعت کرد. قرآن کتاب هدایت و تربیت انسان است و کلیات هدایت در آن آمده است. از این رو خداوند جزییات احکام را به پیامبر اسلام سپرده است.


این آیه مى‌گوید یكى از وظایف و مسؤولیت‌هاى پیامبر اكرم ((ص)) تعلیم كتاب و حكمت است و از این معلوم مى‌شود كه قرآن نیاز به تعلیم دارد و این طور نیست كه هر كسى بتواند قرآن را بفهمد و مطالب و احكام آن را درك كند.
قرآن و رسول خدا(ص) مکمّل یکدیگرند؛ با نبود هر یک، امر تبلیغ و رسالت کامل نمی‌شود. از حکمت‌های وجود [[ائمه(ع)]] بعد از رسول اکرم(ص) نیز همین است.  


قرآن کریم در آیه دیگر مى‌فرماید: «وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ»<ref>حشر/ ۷.</ref> ؛ «آنچه را رسول خدا برای شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهی کرده خودداری نمایید؛ و از (مخالفت) خدا بپرهیزید که خداوند کیفرش شدید است».
* '''تاکید معصومان بر مفسر قرآن بودن پیامبر''': [[امام صادق(ع)]] فرمودند: {{عربی|إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَزَلَتْ عَلَيْهِ اَلصَّلاَةُ وَ لَمْ يُسَمِّ اَللَّهُ لَهُمْ ثَلاَثاً وَ لاَ أَرْبَعاً حَتَّى كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هُوَ اَلَّذِي فَسَّرَ ذَلِكَ لَهُمْ|ترجمه=آیه نماز بر رسول الله نازل شد ولی رکعات آن که سه رکعت یا چهار رکعت نازل نشد و تعیین رکعات و تفسیر نماز را به عهده رسول الله گذاشتند}}<ref>کلینی، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۸۶.</ref>
{{پایان پاسخ}}


بنابراین خود قرآن به ما دستور مى‌دهد كه از اوامر و دستورات پیامبر باید اطاعت كنیم؛ از طرف دیگر قرآن کتاب هدایت و تربیت معنوی بشر است و کلیات هدایت در آن آمده است. از این رو خداوند جزییات احکام را به پیامبر اسلام سپرده است. همچنین با این روش، عظمت پیامبر اسلام را نشان داده است که مرجع قرآن و تفسیر است.
== منابع ==
 
{{پانویس}}
==منابع==
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی =فقه
|شاخه فرعی۱ =  
| شاخه فرعی۱ =نماز
|شاخه فرعی۲ =  
| شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه = شد
  | تیترها =  
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
| بازبینی نویسنده =  
  | تکمیل =  
  | بازبینی =
  | اولویت =  
  | تکمیل =
  | کیفیت =  
  | اولویت =
  | کیفیت =
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۰

سؤال

چرا تفصیل نماز در قرآن نیامده است؟


تفصیل و جزئیات نماز و بسیاری از مسائل دیگر در قرآن نیامده و فقط به اصل آن موضوع پرداخته شده است. تفسیر، تبیین و تفصیل احکام و آیات قرآن از طرف خداوند به پیامبر اکرم(ص) سپرده شده است. در بسیاری از آیات قرآن تاکید شده است که پیامبر باید قرآن را برای مردم بیان کرده و تفصیل احکام و آیات را به ایشان بیاموزد. در برخی روایات هم اشاره شده است که احکام برخی از عبادات مثل نماز و روزه در قرآن نیامده و پیامبر مفسر این احکام هستند.

تفاوت آیات اعتقادی و آیات مربوط به احکام شرعی

آیات قرآن در دسته بندی بین احکام شرعی مثل نماز، و بین دیگر آیات مثل آیات اعتقادی، تاریخی و غیره، متفاوت هستند. در آیات مربوط به احکام شرعی خداوند در قرآن فقط به بیان اصل آن احکام اشاره می‌کند و مثلا می‌فرماید نماز و روزه بر شما واجب است، اما تفصیل، کیفیت و تبیین آن را به پیامبر(ص) سپرده است تا خارج از چارچوب قرآن برای مردم بیان کند و فهمیدن آیات قرآن بدون تفسیر و تبیین پیامبر امکان ندارد. پس از پیامبر نیز، امامان معصوم وظیفه تبیین و تشریح احکام شرعی از قرآن را به عهده دارند.

پیامبر روشنگر و تبیینگر آیات قرآن

  • تبیین قرآن توسط پیامبر: ﴿وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ؛ و قرآن را [هم] به سوی تو نازل کردیم به خاطر اینکه برای مردم آنچه را که برای [هدایتشان] به سویشان نازل شده بیان کنی(نحل:۴۴)

علامه طباطبایی در ذیل این آیه می‌نویسد: جمله «لتبین» غایت است برای انزال و مراد از «تفکر» تفکر در ذکر است، تا به این وسیله بفهمند که ذکر حق است و بنا بر این تقدیر معنای آیه چنین می‌شود: ما بسویت ذکر، یعنی قرآن را فرستادیم تا برای همه مردم آنچه را که در این ذکر برای‌شان نازل شده و آنچه این ذکر از اصول معارف و احکام و شرایع و تاریخ احوال امت‌های گذشته و آنچه از سنت خدا بر آنان جریان یافته را دربردارد، بیان کنی و دیگر برای این امید بود که در ذکر، تفکر کنند، باشد که به حقانیت و از طرف خدا بودن آن واقف گردند یا برای اینکه در آنچه برای‌شان بیان می‌کنی، تفکر کنند.[۱]

  • آموزش قرآن توسط پیامبر: ﴿هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ؛ اوست خدایی که میان عرب امّی (یعنی قومی که خواندن و نوشتن نمی‌دانستند) پیغمبری بزرگوار از همان مردم برانگیخت که بر آنان آیات وحی خدا تلاوت می‌کند و آنها را (از لوث جهل و اخلاق زشت) پاک می‌سازد و شریعت و احکام کتاب سماوی و حکمت الهی می‌آموزد(جمعه:۲)

این آیه می‌گوید یکی از وظایف و مسؤولیت‌های پیامبر(ص) تعلیم کتاب و حکمت است. بنابراین قرآن کتابی است که نیاز به تعلیم دارد و این‌طور نیست، هر کسی بتواند قرآن را بفهمد و مطالب و احکام آن را درک کند.

  • اطاعت از دستورات پیامبر: ﴿وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا؛ آنچه را رسول خدا برای شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهی کرده خودداری نمایید(حشر:۷)

قرآن دستور می‌دهد که باید از دستورات پیامبر اطاعت کرد. قرآن کتاب هدایت و تربیت انسان است و کلیات هدایت در آن آمده است. از این رو خداوند جزییات احکام را به پیامبر اسلام سپرده است.

قرآن و رسول خدا(ص) مکمّل یکدیگرند؛ با نبود هر یک، امر تبلیغ و رسالت کامل نمی‌شود. از حکمت‌های وجود ائمه(ع) بعد از رسول اکرم(ص) نیز همین است.

  • تاکید معصومان بر مفسر قرآن بودن پیامبر: امام صادق(ع) فرمودند: «إِنَّ رَسُولَ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ نَزَلَتْ عَلَيْهِ اَلصَّلاَةُ وَ لَمْ يُسَمِّ اَللَّهُ لَهُمْ ثَلاَثاً وَ لاَ أَرْبَعاً حَتَّى كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ هُوَ اَلَّذِي فَسَّرَ ذَلِكَ لَهُمْ؛ آیه نماز بر رسول الله نازل شد ولی رکعات آن که سه رکعت یا چهار رکعت نازل نشد و تعیین رکعات و تفسیر نماز را به عهده رسول الله گذاشتند»[۲]


منابع

  1. طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۲، ص۳۷۸.
  2. کلینی، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۸۶.