ذی‌القعده: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۰ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۴۸

سؤال

فضیلت و اعمال ماه ذی القعده چیست؟

درگاه‌ها

اولین ماه از ماه‌های حرام ماه ذی‌القعده است. برای این ماه فضیلت‌هایی از جمله استجابت دعا، ارزشمند بودن شب نیمه آن بیان شده است. هم چنین روز پر اهمیت دحوالارض نیز در روز ۲۵ این ماه واقع شده است. در روز یک شنبه‌های این ماه نمازی با فضیلت در منابع روایی و فقهی توصیه شده است. از دیگر اعمال این ماه روزه و زیارت امام رضا(ع) عنوان شده است.

فضیلت ماه ذی‌القعده

ماه ذی‌القعده اولین ماه حرام است.^[۱] بر اساس گفته سید بن طاووس، در این ماه، اگر انسان دچار شدت حال و سختی باشد، دعای او مستجاب است.^[۲] از دیدگاه روایات، شب نیمه ماه ذی‌القعده بسیار ارزشمند است و عمل در آن ارزش والایی دارد. از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که: «شب پانزدهم ذی‌القعده شب مبارکی است. خداوند در آن با رحمت به بندگان مؤمنش می‌نگرد. پاداش کسی که در آن با عمل از خداوند فرمانبرداری کند، مانند پاداش صد روزه‌دار ملازم مسجد که به اندازه یک چشم به هم زدن نیز نافرمانی خدا را ننموده‌اند، است.»^[۳] دحوالارض در این ماه رخ داده است. در روز دحوالارض خداوند زمین را برای بندگان و مخلوقات بسط و گسترش داده است.^[۴]

هم چنین در فضیلت این ماه می‌توان به قرار گرفتن ولادت حضرت معصومه(س)^[۵] و ولادت امام رضا(ع) در آن اشاره کرد.^[۶]

اعمال ماه ذی‌القعده

نماز یکشنبه‌های این ماه

برای روزهای یکشنبه ماه ذی‌القعده نمازی بسیار با فضیلت وارد شده است. فضیلت و ثواب‌های این نماز اجمالاً عبارتند از: قبول شدن توبه نمازگزار، آمرزیده شدن گناهان نمازگزار، راضی شدن دشمنان شخص از او در روز قیامت، مردن همراه با ایمان و بقای دین، گشاده شدن، وسعت و نورانی شدن قبر نماز گزار، راضی شدن والدین شخص از او، شامل شدن مغفرت برای والدین و ذریه شخص نمازگزار، توسعه رزق و این که در هنگام مرگ ملک‌الموت با کسی که این نماز را بخواند مدارا کرده و جان او را به آسانی می‌گیرد.^[۷] این نماز چهار رکعت است و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره توحید، یک مرتبه سوره فلق و یک مرتبه نیز سوره ناس خوانده می‌شود. پس از اتمام نماز باید هفتاد مرتبه استغفار انجام شود و استغفار ختم شود به ذکر «لا حول و لا قوة الّا بالله العلی العظیم». پس از انجام این امور باید ذکر «یا عزیزُ یا غفّارُ، اِغفر لی ذنوبی و ذنوب جمیع المؤمنین و المؤمنات، فإنّه لا یغفر الذنوب الّا أنتَ»، گفته شود.^[۸]

روزه

در ماه‌های حرام که یکی از آن‌ها ماه ذی‌القعده است، روزه روزهای پنج‌شنبه، جمعه و شنبه به صورت پیاپی وارد شده است. اگر کسی این عمل را انجام دهد ثواب نهصد سال عبادت برای او نوشته می‌شود.^[۹]

روزه روز «دحوالارض» نیز فضیلت فراوان دارد. در مفاتیح الجنان آمده است که این روز یکی از چهار روزی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است. در روایت روزه این روز همانند روزه ۷۰ سال دانسته شده است. هم چنین در روایت دیگر کفاره ۷۰ سال شمرده شده است و بیان شده است که هر که این روز را روزه بگیرد و شب را مشغول عبادت باشد، برای او عبادت صد سال نوشته می‌شود. برای روزه دار این روز هر چه در میان زمین و آسمان است استغفار می‌کند.^[۱۰]

زیارت امام رضا(ع)

روز بیست و سوم این ماه، بنابر قولی، روز شهادت امام رضا(ع) عنوان شده است.^[۱۱] در این روز زیارت امام رضا(ع) از نزدیک و دور استحباب دارد.^[۱۲]

پانویس

↑ قمی، مفاتیح الجنان، 397.
↑ ابن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنة (ط- الحدیثة)، 2:‎ 17.
↑ ملکی تبریزی، المراقبات فی اعمال السنة، 371.
↑ ابن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنة (ط- الحدیثة)، 2:‎ 24.
↑ استادی، «آشنایی با حضرت عبد العظیم علیه السلام و مصادر شرح حال او»، نور علم.
↑ قمی، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏، 3:‎ 1723.
↑ قمی، مفاتیح الجنان، 397.
↑ قمی، مفاتیح الجنان، 397 - 398.
↑ قمی، مفاتیح الجنان، 426.
↑ قمی، مفاتیح الجنان، 427.
↑ قمی، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏، 3:‎ 1723.
↑ قمی، مفاتیح الجنان، 427.

منابع

قمی، عباس (۱۳۸۸). مفاتیح الجنان. ترجمهٔ الهی قمشه ای. قم: انتشارات نشتا (بافرانی).
ابن طاووس، علی بن موسی‏ (۱۳۷۶). الإقبال بالأعمال الحسنة (ط- الحدیثة). به کوشش جواد قیومی اصفهانی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی‏.
ملکی تبریزی، جواد (۱۳۷۵). المراقبات فی اعمال السنة. ترجمهٔ ابراهیم محدث. قم: نشر اخلاق.
قمی، عباس (۱۳۹۱). مفاتیح الجنان. ترجمهٔ حسین انصاریان. قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، دفتر نشر معارف.
قمی، شیخ عباس (۱۳۷۹). منتهی الآمال. قم: دلیل ما.
استادی، رضا (۱۳۷۹). «وحیانی بودن الفاظ قرآن». آشنایی با حضرت عبد العظیم علیه السلام و مصادر شرح حال او. پنجم (۵۰ و ۵۱): ۳۰۱.

[1] قمی، مفاتیح الجنان، 397.

[2] ابن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنة (ط- الحدیثة)، 2:‎ 17.

[3] ملکی تبریزی، المراقبات فی اعمال السنة، 371.

[4] ابن طاووس، الإقبال بالأعمال الحسنة (ط- الحدیثة)، 2:‎ 24.

[5] استادی، «آشنایی با حضرت عبد العظیم علیه السلام و مصادر شرح حال او»، نور علم.

[6] قمی، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏، 3:‎ 1723.

[7] قمی، مفاتیح الجنان، 397.

[8] قمی، مفاتیح الجنان، 397 - 398.

[9] قمی، مفاتیح الجنان، 426.

[10] قمی، مفاتیح الجنان، 427.

[11] قمی، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏، 3:‎ 1723.

[12] قمی، مفاتیح الجنان، 427.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{پیش نویس|در حال نگارش}}
 {{شروع متن}}{{سوال}}
 فضیلت و اعمال ماه ذی القعده چیست؟
-{{پایان سوال}}
+{{پایان سوال}}{{درگاه|واژه‌ها}}اولین ماه از [[ماه حرام|ماه‌های حرام]] '''ماه ذی‌القعده''' است. برای این ماه فضیلت‌هایی از جمله [[استجابت دعا]]، ارزشمند بودن شب نیمه آن بیان شده است. هم چنین روز پر اهمیت [[دحوالارض]] نیز در روز ۲۵ این ماه واقع شده است. در روز یک شنبه‌های این ماه نمازی با فضیلت در منابع روایی و فقهی توصیه شده است. از دیگر اعمال این ماه [[روزه]] و [[زیارت امام رضا(ع)]] عنوان شده است.
-== فضیلت ماه ذی القعده ==
+== فضیلت ماه ذی‌القعده ==
+ماه ذی‌القعده اولین [[ماه حرام]] است.<ref>{{پک|1=قمی|2=1388|ک=مفاتیح الجنان|ص=397}}</ref> بر اساس گفته سید بن طاووس، در این ماه، اگر انسان دچار شدت حال و سختی باشد، دعای او مستجاب است.<ref>{{پک|1=ابن طاووس|2=1376|ک=الإقبال بالأعمال الحسنة (ط- الحدیثة)|ص=17|ج=2}}</ref> از دیدگاه روایات، شب نیمه ماه ذی‌القعده بسیار ارزشمند است و عمل در آن ارزش والایی دارد. از [[پیامبر اکرم(ص)]] روایت شده است که: «شب پانزدهم ذی‌القعده شب مبارکی است. خداوند در آن با رحمت به بندگان مؤمنش می‌نگرد. پاداش کسی که در آن با عمل از خداوند فرمانبرداری کند، مانند پاداش صد روزه‌دار ملازم [[مسجد]] که به اندازه یک چشم به هم زدن نیز نافرمانی خدا را ننموده‌اند، است.»<ref>{{پک|1=ملکی تبریزی|2=1375|ک=المراقبات فی اعمال السنة|ص=371}}</ref> [[دحو الارض|دحوالارض]] در این ماه رخ داده است. در روز دحوالارض خداوند زمین را برای بندگان و مخلوقات بسط و گسترش داده است.<ref>{{پک|1=ابن طاووس|2=1376|ک=الإقبال بالأعمال الحسنة (ط- الحدیثة)|ص=24|ج=2}}</ref>
-ماه ذی القعده اولین ماه حرام است.<ref>{{پک|1=قمی|2=1388|ک=مفاتیح الجنان|ص=397}}</ref> این ماه، ماهی است که اگر انسان دچار شدت حال و سختی باشد، دعای او مستجاب است.<ref>{{پک|1=ابن طاووس|2=1376|ک=الإقبال بالأعمال الحسنة( ط- الحديثة)|ص=17|ج=2}}</ref> شب نیمه ماه ذی القعده بسیار ارزشمند است و عمل در آن ارزش والایی دارد. از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که:«شب پانزدهم ذی القعده شب مبارکی است. خداوند در آن با رحمت به بندگان مؤمنش می نگرد. پاداش کسی که در آن با عمل از خداوند فرمانبرداری کند، مانند پاداش صد روزه دار ملازم مسجد که به اندازه یک چشم به هم زدن نیز نافرمانی خدا را ننموده اند، می باشد.»<ref>{{پک|1=ملکی تبریزی|2=1375|ک=المراقبات فی اعمال السنة|ص=371}}</ref>  «[[دحو الارض]]» در این ماه رخ داده است. در روز دحو الارض خداوند زمین را برای بندگان و مخلوقات بسط و گسترش داده است.<ref>{{پک|1=ابن طاووس|2=1376|ک=الإقبال بالأعمال الحسنة( ط- الحديثة)|ص=24|ج=2}}</ref>
+هم چنین در فضیلت این ماه می‌توان به قرار گرفتن ولادت [[حضرت معصومه(س)]]<ref>{{پک|1=استادی|2=1372|ک=نور علم|ف=آشنایی با حضرت عبد العظیم علیه السلام و مصادر شرح حال او}}</ref> و ولادت [[امام رضا(ع)]] در آن اشاره کرد.<ref>{{پک|قمی|1379|ک=منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏|ص=1723|ج=3}}</ref>
-== اعمال ماه ذی القعده ==
+== اعمال ماه ذی‌القعده ==
+=== نماز یکشنبه‌های این ماه ===
-=== نماز یکشنبه های این ماه ===
+برای روزهای یکشنبه ماه ذی‌القعده نمازی بسیار با فضیلت وارد شده است. فضیلت و ثواب‌های این نماز اجمالاً عبارتند از: قبول شدن [[توبه]] نمازگزار، آمرزیده شدن گناهان نمازگزار، راضی شدن دشمنان شخص از او در روز [[قیامت]]، مردن همراه با [[ایمان]] و بقای دین، گشاده شدن، وسعت و نورانی شدن قبر نماز گزار، راضی شدن والدین شخص از او، شامل شدن مغفرت برای والدین و ذریه شخص نمازگزار، توسعه [[رزق]] و این که در هنگام مرگ [[ملک‌الموت]] با کسی که این نماز را بخواند مدارا کرده و جان او را به آسانی می‌گیرد.<ref>{{پک|1=قمی|2=1388|ک=مفاتیح الجنان|ص=397}}</ref> این نماز چهار رکعت است و در هر رکعت یک مرتبه [[سوره حمد]]، سه مرتبه سوره توحید، یک مرتبه [[سوره فلق و سوره ناس|سوره فلق]] و یک مرتبه نیز [[سوره ناس]] خوانده می‌شود. پس از اتمام نماز باید هفتاد مرتبه [[استغفار]] انجام شود و استغفار ختم شود به ذکر «لا حول و لا قوة الّا بالله العلی العظیم». پس از انجام این امور باید ذکر «یا عزیزُ یا غفّارُ، اِغفر لی ذنوبی و ذنوب جمیع المؤمنین و المؤمنات، فإنّه لا یغفر الذنوب الّا أنتَ»، گفته شود.<ref>{{پک|1=قمی|2=1388|ک=مفاتیح الجنان|ص=397 - 398}}</ref>
-برای روز های یکشنبه ماه ذی القعده نمازی بسیار با فضیلت وارد شده است. فضیلت و ثواب های این نماز اجمالاً عبارتند از: قبول شدن توبه نماز گزار، آمرزیده شدن گناهان نماز گزار، راضی شدن دشمنان شخص از او در روز قیامت، مردن همراه با ایمان و بقای دین، گشاده شدن، وسعت و نورانی شدن قبر نماز گزار، راضی شدن والدین شخص از او، شامل شدن مغفرت برای والدین و ذریه شخص نماز گزار، توسعه رزق و این که در هنگام مرگ ملک الموت با کسی که این نماز را بخواند مدارا کرده و جان او را به آسانی می گیرد.<ref>{{پک|1=قمی|2=1388|ک=مفاتیح الجنان|ص=397}}</ref>
-نماز مذکور چهار رکعت است و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره توحید، یک مرتبه سوره فلق و یک مرتبه نیز سوره ناس خوانده می شود. پس از اتمام نماز باید هفتاد مرتبه استغفار انجام شود و استغفار ختم شود به ذکر «لا حول و لا قوة الّا بالله العلی العظیم». پس از انجام این امور باید ذکر «یا عزیزُ یا غفّارُ، اِغفر لی ذنوبی و ذنوب جمیع المؤمنین و المؤمنات، فإنّه لا یغفر الذنوب الّا أنتَ»، گفته شود.<ref>{{پک|1=قمی|2=1388|ک=مفاتیح الجنان|ص=397 - 398}}</ref>
 === روزه ===
-در ماه های حرام که یکی از آن ها ماه ذی القعده است، روزه روز های پنج شنبه، جمعه و شنبه به صورت پیاپی وارد شده است. اگر کسی این عمل را انجام دهد ثواب نهصد سال عبادت برای او نوشته می شود.<ref>{{پک|1=قمی|2=1391|ک=مفاتیح الجنان|ص=426}}</ref>
+در ماه‌های حرام که یکی از آن‌ها ماه ذی‌القعده است، روزه روزهای [[پنج‌شنبه]]، [[جمعه]] و [[شنبه]] به صورت پیاپی وارد شده است. اگر کسی این عمل را انجام دهد ثواب نهصد سال عبادت برای او نوشته می‌شود.<ref>{{پک|1=قمی|2=1391|ک=مفاتیح الجنان|ص=426}}</ref>
-روزه روز «دحو الارض» نیز فضیلت فراوان دارد. در مفاتیح الجنان آمده است که این روز یکی از چهار روزی است که در تمام سل به فضیلت روزه ممتاز است. در روایت روزه این روز همانند روزه 70 سال دانسته شده است. هم چنین در روایت دیگر کفاره 70 سال شمرده شده است و بیان شده است که هر که این روز را روزه بگیرد و شب را مشغول عبادت باشد، برای او عبادت صد سال نوشته می شود. برای روزه دار این روز هر چه در میان زمین و آسمان است استغفار می کند.<ref>{{پک|1=قمی|2=1391|ک=مفاتیح الجنان|ص=427}}</ref>
+روزه روز «دحوالارض» نیز فضیلت فراوان دارد. در [[مفاتیح الجنان]] آمده است که این روز یکی از چهار روزی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است. در روایت روزه این روز همانند روزه ۷۰ سال دانسته شده است. هم چنین در روایت دیگر کفاره ۷۰ سال شمرده شده است و بیان شده است که هر که این روز را روزه بگیرد و شب را مشغول عبادت باشد، برای او عبادت صد سال نوشته می‌شود. برای روزه دار این روز هر چه در میان زمین و آسمان است استغفار می‌کند.<ref>{{پک|1=قمی|2=1391|ک=مفاتیح الجنان|ص=427}}</ref>
 === زیارت امام رضا(ع) ===
+روز بیست و سوم این ماه، بنابر قولی، روز شهادت [[امام رضا(ع)]] عنوان شده است.<ref>{{پک|1=قمی|2=1379|ک=منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏|ص=1723|ج=3}}</ref> در این روز [[زیارت امام رضا(ع)]] از نزدیک و دور [[استحباب]] دارد.<ref>{{پک|1=قمی|2=1391|ک=مفاتیح الجنان|ص=427}}</ref>
+== پانویس ==
+{{پانویس|۲}}
-روز بیست و سوم این ماه به قولی روز شهادت امام رضا(ع) می باشد.<ref>{{پک|1=قمی|2=1379|ک=منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل‏|ص=1723|ج=3}}</ref> در این روز زیارت ایشان از نزدیک و دور استحباب دارد.<ref>{{پک|1=قمی|2=1391|ک=مفاتیح الجنان|ص=427}}</ref>{{درگاه|واژه‌ها}}
+== منابع ==
+* {{یادکرد کتاب|عنوان=مفاتیح الجنان|سال=1388|پیوند=|نام=عباس|نام خانوادگی=قمی|پیوند نویسنده=|ناشر=انتشارات نشتا (بافرانی)|مکان=قم|کوشش=|مترجم=الهی قمشه ای}}
-== پانویس==
+* {{یادکرد کتاب|عنوان=الإقبال بالأعمال الحسنة (ط- الحدیثة)|سال=1376|پیوند=|نام=علی بن موسی‏|نام خانوادگی=ابن طاووس|پیوند نویسنده=|ناشر=دفتر تبلیغات اسلامی‏|مکان=قم|کوشش=جواد قیومی اصفهانی|مترجم=}}
-{{پانویس}}
-== منابع==
-* {{یادکرد کتاب|عنوان=مفاتیح الجنان|سال=1388|پیوند=|نام=عباس|نام خانوادگی=قمی|پیوند نویسنده=|ناشر=انتشارات نشتا(بافرانی)|مکان=قم|کوشش=|مترجم=الهی قمشه ای}}
-* {{یادکرد کتاب|عنوان=الإقبال بالأعمال الحسنة( ط- الحديثة)|سال=1376|پیوند=|نام=على بن موسى‏|نام خانوادگی=ابن طاووس|پیوند نویسنده=|ناشر=دفتر تبليغات اسلامى‏|مکان=قم|کوشش=جواد قیومی اصفهانی|مترجم=}}
 * {{یادکرد کتاب|عنوان=المراقبات فی اعمال السنة|سال=1375|پیوند=|نام=جواد|نام خانوادگی=ملکی تبریزی|پیوند نویسنده=|ناشر=نشر اخلاق|مکان=قم|کوشش=|مترجم=ابراهیم محدث}}
-* {{یادکرد کتاب|عنوان=مفاتیح الجنان|سال=1391|پیوند=|نام=عباس|نام خانوادگی=قمی|پیوند نویسنده=|ناشر=نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، دفتر نشر معارف|مکان=قم|کوشش=|مترجم=حسین انصاریان}}
+* {{یادکرد کتاب|عنوان=مفاتیح الجنان|سال=1391|پیوند=|نام=عباس|نام خانوادگی=قمی|پیوند نویسنده=|ناشر=نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، دفتر نشر معارف|مکان=قم|کوشش=|مترجم=حسین انصاریان}}
 * {{یادکرد کتاب|عنوان=منتهی الآمال|سال=1379|پیوند=|نام=شیخ عباس|نام خانوادگی=قمی|پیوند نویسنده=|ناشر=دلیل ما|مکان=قم|کوشش=|مترجم=}}
-* {{شاخه
+* {{یادکرد ژورنال|نام۱=رضا|نام خانوادگی۱=استادی|دوره=پنجم|شماره=50 و 51|صفحات=301|عنوان=وحیانی بودن الفاظ قرآن|تاریخ=1379|ژورنال=آشنایی با حضرت عبد العظیم علیه السلام و مصادر شرح حال او|پیوند=}}
-  | شاخه اصلی =
-  | شاخه فرعی۱ =
+{{شاخه
+  | شاخه اصلی =زمان‌ها
+  | شاخه فرعی۱ =ماه‌ها
   | شاخه فرعی۲ =
   | شاخه فرعی۳ =
-}}{{تکمیل مقاله
+}}
-  | شناسه = -
+{{ارزیابی
-  | تیترها = -
+  | شناسه = شد
-  | ویرایش = شد
+  | عکس = <!--خالی | شد-->
-  | لینک‌دهی = شد
+  | درگاه = <!--خالی | شد-->
-  | ناوبری =
+  | ادبیات = شد
-  | نمایه =
+  | پیوند = شد
-  | تغییر مسیر =
+  | ناوبری = شد
-  | ارجاعات =
+  | تغییرمسیر = شد
-  | بازبینی نویسنده =
+  | ارجاعات = شد
-  | بازبینی =شد
+  | ارزیابی کمی =شد
- | تکمیل =
+  | ارزیابی کیفی = شد
   | اولویت = ج
-  | کیفیت = ب
+  | کیفیت = خوب
-}} {{پایان متن}}
+}}