فضیلت زیارت اربعین: تفاوت میان نسخه‌ها
صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} در منابع اسلامی، در خصوص زیارت اربعین چه فضایلی بیان شده است؟ {{پایان سوال}} {{پاسخ}} {{درگاه|امام حسین}} {{پایان پاسخ}} == منابع == {{پانویس}} {{شاخه | شاخه اصلی = تاریخ |شاخه فرعی۱ = تاریخ و سیره معصومان |شاخه فرعی۲ =امام حسین(ع) |شاخه فر...» ایجاد کرد |
ابرابزار |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
در منابع اسلامی، در خصوص زیارت اربعین چه فضایلی بیان شده است؟ | در منابع اسلامی، در خصوص زیارت اربعین چه فضایلی بیان شده است؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}}{{درگاه|امام حسین}}{{پاسخ}}[[اربعین حسینی|زیارت اربعین]] از زمان [[امامان معصوم]](ع) در بین [[شیعیان]] رایج بوده و به عنوان یک سنت پایدار شناخته می‌شود. [[سید محمدعلی قاضی|سید محمدعلی قاضی طباطبایی]] در آثار خود به سابقه این زیارت اشاره کرده و آن را از زمان [[بنی‌امیه]] و [[بنی‌عباس]] نیز معتبر دانسته است. در دوره [[شیخ انصاری]]، پیاده‌روی به [[کربلا]] رواج بیشتری پیدا کرد که بعدها به فراموشی سپرده شد، اما با تلاش [[محدث نوری]] در اوایل قرن ۱۴ هجری دوباره احیا شد. این سنت به مرور زمان به حضور میلیونی زائران در کربلا انجامیده و در کتب روایی نیز بر اهمیت آن تأکید شده است. | ||
{{پاسخ}} | فضیلت زیارت اربعین در احادیث معصومین(ع) ذکر شده است. [[امام حسن عسکری]](ع) زیارت اربعین را یکی از نشانه‌های مؤمن می‌داند و [[امام صادق]](ع) تأکید می‌کند که حتی در شرایط ناامن، مردم باید به زیارت بروند. در روایات آمده است که هر قدمی که زائر به سمت کربلا برمی‌دارد، برای او حسنه نوشته می‌شود و گناهانش محو می‌گردد. این زیارت نه تنها به پاسداشت مقام [[سیدالشهداء|سیدالشهدا]](ع) کمک می‌کند، بلکه به عنوان یک عمل عبادی با فضیلت و ارزشمند در نظر گرفته شده است. | ||
{{ | == پیشینه مختصر زیارت اربعین == | ||
راهپیمایی در [[اربعین حسینی|روز اربعین]] از زمان [[امامان معصوم(ع)]] در بین شیعیان رایج بوده است. [[سید محمدعلی قاضی طباطبایی]] در کتاب [[تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء (کتاب)|تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء]]، زیارت امام حسین در روز اربعین را سنت و رفتار مداومِ [[شیعه|شیعیان]] از زمان ائمه دانسته که در زمان [[بنی‌امیه]] و [[بنی‌عباس]] نیز به این حرکت پایبند بوده‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تحقیق درباره اول اربعین سید الشهدا|تاریخ=1368ش|نام خانوادگی=قاضی طباطبایی|جلد=1|صفحه=2}}</ref>گفته شده سنت پیاده‌روی در دوره [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصاری]] (۱۲۱۴–۱۲۸۱ق) رایج بود و بسیاری از علما با پای پیاده به [[کربلا]] می‌رفتند؛ اما مدتی فراموش شده بود و محدث نوری دوباره آن را احیا کرد. محدث نوری مسیر [[نجف]] تا کربلا را با شاگردان و همراهان خود در طول سه روز طی می‌کردند.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=سایت بلاغ|کد زبان=https://www.balagh.ir/content/6174|وبگاه=سایت بلاغ|نشانی=https://www.balagh.ir/content/6174|عنوان=تاریخچه زیارت اربعین}}</ref><ref>{{یادکرد وب|نویسنده=ویکی حسین|کد زبان=https://fa.wikihussain.com/view/پیاده_روی_اربعین#:~:text=در%20برخی%20منابع، استمرار%20یافته%20است.|وبگاه=ویکی حسین|نشانی=https://fa.wikihussain.com/view/پیاده_روی_اربعین#:~:text=در%20برخی%20منابع، استمرار%20یافته%20است.|عنوان=پیشینه اربعین}}</ref> نویسنده [[ادب الطف (کتاب)|کتاب ادب الطف]] در گزارشی از مراسم اربعین در کربلا، اجتماع در این مراسم را به اجتماع مسلمانان در [[مکه]] تشبیه و به حضور هیئت‌های [[عزاداری امام حسین|عزاداری]] در آن اشاره کرده که برخی به ترکی، عربی، فارسی و اردو مرثیه می‌خوانده‌اند. ادب الطف در سال ۱۳۸۸ق/۱۹۶۷م منتشر شده و نویسنده آن، جمیعت راهپیمایان اربعین را بیش از یک میلیون نفر تخمین زده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=شبر، ادب الطف و شعراء الحسین(ع)|تاریخ=1401|نام خانوادگی=شبر|جلد=1|صفحه=41}}</ref> | |||
== فضیلت زیارت اربعین == | |||
در احادیث به [[زیارت اربعین]] سفارش شده است؛ [[امام حسن عکسری]](ع) در حدیثی، یکی از نشانه‌های [[مؤمن]] را زیارت اربعین شمرده شده است.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|عنوان=المزار|نام خانوادگی=مفید، محمد بن محمد|جلد=1|صفحه=53}}</ref> | |||
[[پرونده:احب الله من احب حسینا.webp|جایگزین=قال رسول‌الله (صلّی‌الله‌علیه‌وآله): حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً. الارشاد، شیخ مفید، ج ۲، ص ۱۲۷|بندانگشتی|قال رسول‌الله(ص): حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً. الارشاد، شیخ مفید، ج ۲، ص ۱۲۷]] | |||
این سفارش‌ها ازآن‌روست که غیر از [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین]](ع) برای هیچ‌یک از معصومین، اربعین جلوه‌ای نداشته و [[اهل بیت]](ع) خواسته‌اند با تأکید بر زیارت اربعین، نام و یاد آن حضرت زنده نگه داشته شود. زیارت اربعین امروزه به حضور میلیونی زائران حسینی در [[کربلا]] تبدیل شده است. | |||
'''فضیلت و ارزش زیارت اربعین در کتب روایی:''' | |||
* بر اهمیت و فضیلت زیارت اربعین امام حسین(ع) در کتب روایی تأکید شده است چنان‌که در جلد ۱۴ [[وسائل الشیعه]] بابی با این عنوان وجود دارد: «باب تاکّد استحباب زیارت الحسین(ع) یوم الاربعین من مقتله و هو یوم العشرین من صفر».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=محمد بن حسن، وسائل الشیعة|نام خانوادگی=حر عاملی|جلد=14|صفحه=478}}</ref> | |||
* فضیلت زیارت اربعین از قدیم در کتاب‌های روایی مطرح بوده است، [[شیخ مفید]] در کتاب المزار، «فضل زیارت الاربعین» دارد که این را بعد از «فضل زیارت امام حسین(ع) در روز عاشورا» قرار داده است و به حدیث [[امام حسن عسکری]](ع)<ref name=":0"/> تمسک می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المزار|نام خانوادگی=شیخ مفید، محمد بن محمد|جلد=1|صفحه=52}}</ref> | |||
* [[شیخ طوسی]] در کتاب «[[تهذیب الاحکام]]» به همین روایت تمسک می‌کند و در ضمن فضایل زیارت [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین]] (علیه‌السّلام) همین روایت را می‌آورد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تهذیب الاحکام|نام خانوادگی=شیخ طوسی، محمد بن حسن|جلد=6|صفحه‌ها=52 باب16}}</ref> | |||
== روایات مربوط به زیارت اربعین == | |||
درباره [[زیارت اربعین]]، دو روایت مهم در دست است: یکی تعلیم زیارت اربعین به [[صفوان بن مهران جمال]] توسط [[امام صادق]] (علیه‌السّلام)<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعة|نام خانوادگی=حر عاملی، محمد بن حسن|جلد=14|صفحه‌ها=478 -19644}}</ref>و دیگری روایت امام عسکری (علیه‌السّلام) است که زیارت اربعین را، یکی از نشانه‌های [[مؤمن]] بیان می‌کند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعة|نام خانوادگی=حر عاملی، محمد بن حسن|جلد=14|صفحه‌ها=478-ح19643}}</ref> | |||
صفوان بن مهران گوید: مولایم امام صادق(ع) پیرامون زیارت اربعین چنین فرمود: هنگامی که وسط روز شد، بگو: {{متن عربی|السَّلَامُ عَلَی وَلِیِّ اللَّهِ وَحَبِیبِهِ السَّلَامُ عَلَی ی خَلِیلِ اللَّهِ وَنَجِیبِهِ. السَّلَامُ عَلَی صَفِیِّ اللَّهِ وَابْنِ صَفِیِّه…|ترجمه=سلام بر حبیب و ولی خدا، سلام بر دوست و برگزیده خدا، سلام بر منتخب خدا و فرزند منتخب … .}}<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=وسائل الشیعة|نام خانوادگی=حر عاملی، محمد بن حسن|جلد=14|صفحه‌ها=478 ح19645}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مصباح المتهجد|نام خانوادگی=طوسی، محمد بن حسن|جلد=1|صفحه=788}}</ref> | |||
این حدیث را [[سید بن طاووس]] با سند خویش از صفوان روایت می‌کند. متن کامل این زیارت، در «[[اقبال الاعمال]]» سید بن طاووس، «[[المزار|المزار الکبیر]]» محمد بن جعفر مشهدی، «[[مصباح کفعمی|المصباح]]» [[کفعمی]] و «[[مصباح المتهجد]]» [[شیخ طوسی]] آمده است. [[علامه مجلسی]] هم در [[بحارالانوار]]،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحارالانوار|نام خانوادگی=علامه مجلسی، محمدباقر|جلد=101|صفحه=331}}</ref>به نقل از [[تهذیب الاحکام|تهذیب]] [[شیخ طوسی]] آن را نقل کرده است. گرچه در بعضی کلمات، تفاوت‌های جزئی میان نقل‌ها دیده می‌شود، ولی کلیت آن ثابت، یکسان و معتبر می‌باشد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تهذیب الاحکام|نام خانوادگی=طوسی، محمد بن حسن|جلد=6|صفحه=52}}</ref> | |||
در حدیث امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین به عنوان یکی از نشانه‌های مؤمن شمرده شده است: {{متن عربی|عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْاِحْدَی وَالْخَمْسِینَ وَزِیَارَةُ الْاَرْبَعِینَ وَالتَّخَتُّمُ فِی الْیَمِینِ وَتَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَالْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ|ترجمه=علامت مؤمن پنج چیز است: پنجاه و یک رکعت نماز خواندن، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، نهادن پیشانی بر خاک و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم.}} | |||
روایت فوق در سه کتاب معتبر شیعی (مصباح المتهجد<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مصباح المتهجد|نام خانوادگی=طوسی، محمد بن حسن|جلد=1|صفحه=788}}</ref>- تهذیب الاحکام<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تهذیب الاحکام|نام خانوادگی=طوسی، محمد بن حسن|جلد=6|صفحه=52}}</ref> -المزار<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المزار|نام خانوادگی=مفید، محمد بن محمد|جلد=1|صفحه=53}}</ref>) بیان شده است. | |||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی = فقه | ||
|شاخه فرعی۱ = | |شاخه فرعی۱ = احکام فقهی | ||
|شاخه فرعی۲ = | |شاخه فرعی۲ = زیارت | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{ | {{ارزیابی | ||
| شناسه = | | شناسه = شد | ||
| | | عکس = <!--خالی | شد--> | ||
| | | درگاه = شد | ||
| | | ادبیات = شد | ||
| | | پیوند = شد | ||
| | | ناوبری = <!--خالی | شد--> | ||
| | | تغییرمسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = شد | ||
| ارزیابی کمی =شد | | ارزیابی کمی = شد | ||
| | | ارزیابی کیفی = شد | ||
| اولویت = | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = | | کیفیت = خوب | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[رده:درگاه امام حسین(ع)]] | [[رده:درگاه امام حسین(ع)]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۱۴
در منابع اسلامی، در خصوص زیارت اربعین چه فضایلی بیان شده است؟
زیارت اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده و به عنوان یک سنت پایدار شناخته می‌شود. سید محمدعلی قاضی طباطبایی در آثار خود به سابقه این زیارت اشاره کرده و آن را از زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز معتبر دانسته است. در دوره شیخ انصاری، پیاده‌روی به کربلا رواج بیشتری پیدا کرد که بعدها به فراموشی سپرده شد، اما با تلاش محدث نوری در اوایل قرن ۱۴ هجری دوباره احیا شد. این سنت به مرور زمان به حضور میلیونی زائران در کربلا انجامیده و در کتب روایی نیز بر اهمیت آن تأکید شده است.
فضیلت زیارت اربعین در احادیث معصومین(ع) ذکر شده است. امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین را یکی از نشانه‌های مؤمن می‌داند و امام صادق(ع) تأکید می‌کند که حتی در شرایط ناامن، مردم باید به زیارت بروند. در روایات آمده است که هر قدمی که زائر به سمت کربلا برمی‌دارد، برای او حسنه نوشته می‌شود و گناهانش محو می‌گردد. این زیارت نه تنها به پاسداشت مقام سیدالشهدا(ع) کمک می‌کند، بلکه به عنوان یک عمل عبادی با فضیلت و ارزشمند در نظر گرفته شده است.
پیشینه مختصر زیارت اربعین
راهپیمایی در روز اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده است. سید محمدعلی قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهداء، زیارت امام حسین در روز اربعین را سنت و رفتار مداومِ شیعیان از زمان ائمه دانسته که در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت پایبند بوده‌اند.[۱]گفته شده سنت پیاده‌روی در دوره شیخ انصاری (۱۲۱۴–۱۲۸۱ق) رایج بود و بسیاری از علما با پای پیاده به کربلا می‌رفتند؛ اما مدتی فراموش شده بود و محدث نوری دوباره آن را احیا کرد. محدث نوری مسیر نجف تا کربلا را با شاگردان و همراهان خود در طول سه روز طی می‌کردند.[۲][۳] نویسنده کتاب ادب الطف در گزارشی از مراسم اربعین در کربلا، اجتماع در این مراسم را به اجتماع مسلمانان در مکه تشبیه و به حضور هیئت‌های عزاداری در آن اشاره کرده که برخی به ترکی، عربی، فارسی و اردو مرثیه می‌خوانده‌اند. ادب الطف در سال ۱۳۸۸ق/۱۹۶۷م منتشر شده و نویسنده آن، جمیعت راهپیمایان اربعین را بیش از یک میلیون نفر تخمین زده است.[۴]
فضیلت زیارت اربعین
در احادیث به زیارت اربعین سفارش شده است؛ امام حسن عکسری(ع) در حدیثی، یکی از نشانه‌های مؤمن را زیارت اربعین شمرده شده است.[۵]
این سفارش‌ها ازآن‌روست که غیر از امام حسین(ع) برای هیچ‌یک از معصومین، اربعین جلوه‌ای نداشته و اهل بیت(ع) خواسته‌اند با تأکید بر زیارت اربعین، نام و یاد آن حضرت زنده نگه داشته شود. زیارت اربعین امروزه به حضور میلیونی زائران حسینی در کربلا تبدیل شده است.
فضیلت و ارزش زیارت اربعین در کتب روایی:
- بر اهمیت و فضیلت زیارت اربعین امام حسین(ع) در کتب روایی تأکید شده است چنان‌که در جلد ۱۴ وسائل الشیعه بابی با این عنوان وجود دارد: «باب تاکّد استحباب زیارت الحسین(ع) یوم الاربعین من مقتله و هو یوم العشرین من صفر».[۶]
- فضیلت زیارت اربعین از قدیم در کتاب‌های روایی مطرح بوده است، شیخ مفید در کتاب المزار، «فضل زیارت الاربعین» دارد که این را بعد از «فضل زیارت امام حسین(ع) در روز عاشورا» قرار داده است و به حدیث امام حسن عسکری(ع)[۵] تمسک می‌کند.[۷]
- شیخ طوسی در کتاب «تهذیب الاحکام» به همین روایت تمسک می‌کند و در ضمن فضایل زیارت امام حسین (علیه‌السّلام) همین روایت را می‌آورد.[۸]
روایات مربوط به زیارت اربعین
درباره زیارت اربعین، دو روایت مهم در دست است: یکی تعلیم زیارت اربعین به صفوان بن مهران جمال توسط امام صادق (علیه‌السّلام)[۹]و دیگری روایت امام عسکری (علیه‌السّلام) است که زیارت اربعین را، یکی از نشانه‌های مؤمن بیان می‌کند.[۱۰]
صفوان بن مهران گوید: مولایم امام صادق(ع) پیرامون زیارت اربعین چنین فرمود: هنگامی که وسط روز شد، بگو: «السَّلَامُ عَلَی وَلِیِّ اللَّهِ وَحَبِیبِهِ السَّلَامُ عَلَی ی خَلِیلِ اللَّهِ وَنَجِیبِهِ. السَّلَامُ عَلَی صَفِیِّ اللَّهِ وَابْنِ صَفِیِّه…؛ سلام بر حبیب و ولی خدا، سلام بر دوست و برگزیده خدا، سلام بر منتخب خدا و فرزند منتخب … .»[۱۱][۱۲]
این حدیث را سید بن طاووس با سند خویش از صفوان روایت می‌کند. متن کامل این زیارت، در «اقبال الاعمال» سید بن طاووس، «المزار الکبیر» محمد بن جعفر مشهدی، «المصباح» کفعمی و «مصباح المتهجد» شیخ طوسی آمده است. علامه مجلسی هم در بحارالانوار،[۱۳]به نقل از تهذیب شیخ طوسی آن را نقل کرده است. گرچه در بعضی کلمات، تفاوت‌های جزئی میان نقل‌ها دیده می‌شود، ولی کلیت آن ثابت، یکسان و معتبر می‌باشد.[۱۴]
در حدیث امام حسن عسکری(ع) زیارت اربعین به عنوان یکی از نشانه‌های مؤمن شمرده شده است: «عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْاِحْدَی وَالْخَمْسِینَ وَزِیَارَةُ الْاَرْبَعِینَ وَالتَّخَتُّمُ فِی الْیَمِینِ وَتَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَالْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ؛ علامت مؤمن پنج چیز است: پنجاه و یک رکعت نماز خواندن، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن، نهادن پیشانی بر خاک و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم.»
روایت فوق در سه کتاب معتبر شیعی (مصباح المتهجد[۱۵]- تهذیب الاحکام[۱۶] -المزار[۱۷]) بیان شده است.
منابع
- ↑ قاضی طباطبایی (1368ش). تحقیق درباره اول اربعین سید الشهدا. ج۱. ص۲. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ سایت بلاغ. «تاریخچه زیارت اربعین». سایت بلاغ (به https://www.balagh.ir/content/6174).
- ↑ ویکی حسین. استمرار%20یافته%20است. «پیشینه اربعین» مقدار
|نشانی=را بررسی کنید (کمک). ویکی حسین (به https://fa.wikihussain.com/view/پیاده_روی_اربعین#:~:text=در%20برخی%20منابع، استمرار%20یافته%20است.). - ↑ شبر (۱۴۰۱). شبر، ادب الطف و شعراء الحسین(ع). ج۱. ص۴۱.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ مفید، محمد بن محمد. المزار. ج۱. ص۵۳.
- ↑ حر عاملی. محمد بن حسن، وسائل الشیعة. ج۱۴. ص۴۷۸.
- ↑ شیخ مفید، محمد بن محمد. المزار. ج۱. ص۵۲.
- ↑ شیخ طوسی، محمد بن حسن. تهذیب الاحکام. ج۶. صص۵۲ باب۱۶.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن. وسائل الشیعة. ج۱۴. صص۴۷۸–۱۹۶۴۴.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن. وسائل الشیعة. ج۱۴. صص۴۷۸-ح۱۹۶۴۳.
- ↑ حر عاملی، محمد بن حسن. وسائل الشیعة. ج۱۴. صص۴۷۸ ح۱۹۶۴۵.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن. مصباح المتهجد. ج۱. ص۷۸۸.
- ↑ علامه مجلسی، محمدباقر. بحارالانوار. ج۱۰۱. ص۳۳۱.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن. تهذیب الاحکام. ج۶. ص۵۲.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن. مصباح المتهجد. ج۱. ص۷۸۸.
- ↑ طوسی، محمد بن حسن. تهذیب الاحکام. ج۶. ص۵۲.
- ↑ مفید، محمد بن محمد. المزار. ج۱. ص۵۳.