نزدیکی خدا به بنده: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۳۲

سؤال

نزدیکی به خدا به چه معنی است؟ آیا نزدیک شدن به خدا حقیقی و خارجی و واقعی است؟ نزدیک بودن خدا به بنده چگونه است؟

قُرب حقیقی و قُرب مجازی

امام سجاد(ع) در دعای سحر ماه رمضان که به دعای ابوحمزه ثمالی معروف است، چنین فرموده‌اند که «أَنَّ الرَّاحِلَ إِلَیْکَ قَرِیبُ الْمَسَافَةِ؛ کوچ‌کننده به سوی تو راهش نزدیک است.»^[۱] در تفسیر این تعبیر آورده‌اند کسی که به سوی خداوند حرکت نماید فاصله معنوی او تا رسیدن به رحمت خداوند کوتاه می‌شود. نزدیکی و دوری انسان از خداوند، نزدیکی و دوری معنوی است نه مسافت مکانی. خداوند در قرآن می‌فرماید: ﴿وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ؛ ما از رگ گردن به او (انسان) نزدیک‌تریم﴾(ق:۱۶)، این تعبیر تشبیه و مبالغه است و نزدیکی به انسان با علم و قدرت است نه به مکان و مسافت. خداوند همیشه به انسان‌ها نزدیک است به این معنا است که کاملاً از احوالات آن‌ها خبر دارد، اما نزدیک شدن انسان‌ها به خدا و نزدیکی معنوی آنان به اعمال و رفتار خودشان بستگی دارد.^[۲]

کلمه «قریب» در مورد خداوند در قرآن استفاده شده است؛ در سوره بقره آمده: ﴿هنگامی بندگانم از تو درباره من سؤال کنند، (بگو:) من نزدیکم؛ دعای دعاکننده را به هنگامی که مرا می‌خواند، پاسخ می‌گویم.﴾(بقره:۱۸۶) و در سوره هود: ﴿از او آمرزش بطلبید سپس به سوی او بازگردید که پروردگارم (به بندگان خود) نزدیک و اجابت‌کننده (خواسته‌های آنها) است﴾(هود:۶۱)، و در سوره سبأ: ﴿إِنَّهُ سَمِیعٌ قَرِیبٌ؛ او شنوای نزدیک است﴾(سبأ:۵۰).

مقابل قریب، کلمه بعید است که موارد مختلفی از این ماده در قرآن آمده است. در سوره بقره آیه ۱۷۶: ﴿لَفِی شِقَاقٍ بَعِیدٍ؛ در شکافی بعید (عمیق) قرار دارند﴾ و در سوره ابراهیم، آیه ۳: ﴿أُولَئِکَ فِی ضَلالٍ بَعِیدٍ؛ آنها در گمراهی دوری هستند﴾. مقصود در این موارد، دور بودن مکانی نیست بلکه مراد، دور بودن از حقیقت و رحمت و لطف و فیوضات الهی است.

منابع

↑ شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۸۲.
↑ طباطبایی، محمد حسین، المیزان، قم، انتشارات اسراء، ج۱۸، ص۵۱۸.

[1] شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۸۲.

[2] طباطبایی، محمد حسین، المیزان، قم، انتشارات اسراء، ج۱۸، ص۵۱۸.

[۱]

[۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{در دست ویرایش|کاربر=mohammad7576}}
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-جمله دعای ابوحمزه ثمالی که فرموده است {{متن عربی|أَنَّ الرَّاحِلَ إِلَیْکَ قَرِیبُ الْمَسَافَةِ}} مسافت این‌جا چه معنی دارد؟
+نزدیکی به خدا به چه معنی است؟ آیا نزدیک شدن به خدا حقیقی و خارجی و واقعی است؟ نزدیک بودن خدا به بنده چگونه است؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
+== '''<small>قُرب حقیقی و قُرب مجازی</small>''' ==
 [[امام سجاد(ع)]] در دعای سحر ماه رمضان که به [[دعای ابوحمزه ثمالی]] معروف است، چنین فرموده‌اند که {{متن عربی|أَنَّ الرَّاحِلَ إِلَیْکَ قَرِیبُ الْمَسَافَةِ|ترجمه=کوچ‌کننده به سوی تو راهش نزدیک است.}}<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، بیروت، مؤسسة فقه الشیعة، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۸۲.</ref> در تفسیر این تعبیر آورده‌اند کسی که به سوی خداوند حرکت نماید فاصله معنوی او تا رسیدن به رحمت خداوند کوتاه می‌شود. نزدیکی و دوری انسان از خداوند، نزدیکی و دوری معنوی است نه مسافت مکانی. خداوند در قرآن می‌فرماید: {{قرآن|وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ|ترجمه=ما از رگ گردن به او (انسان) نزدیک‌تریم|سوره=ق|آیه=۱۶}}، این تعبیر تشبیه و مبالغه است و نزدیکی به انسان با علم و قدرت است نه به مکان و مسافت. خداوند همیشه به انسان‌ها نزدیک است به این معنا است که کاملاً از احوالات آن‌ها خبر دارد، اما نزدیک شدن انسان‌ها به خدا و نزدیکی معنوی آنان به اعمال و رفتار خودشان بستگی دارد.<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان، قم، انتشارات اسراء، ج۱۸، ص۵۱۸.</ref>