شغل انبیاء: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۶۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۸ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پیش نویس|در حال ویرایش}}
{{در حال ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا در قرآن کریم سفارش به کار و تلاش شده است؟
شغل انبیاء الهی، که از طریق آن معیشت خود را تأمین می‌کردند، چه بوده است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
بی گمان کار به معنای تلاش و کوشش برای تولید در هر حوزه ای، عملی ارزشی است. کار به اشکال مختلف ظهور و بروز می‌کند؛ از این رو می‌توان از کار فکری، هنری، معنوی و کار جسمی و بدنی سخن گفت. در همه این موارد آنچه اصالت می‌یابد تلاش تولیدی بشر است. بشر برای دست یابی به کمال و سعادت و آسایش و آرامش، نیازمند تهیه امکانات و وسایل و برطرف کردن مشکلات و چالش‌های پیش روست از این رو اقدام به تلاش و کوشش می‌کند تا به این هدف نایل شود.
شغل انبیاء الهی معمولاً به کشاورزی، دامداری و تجارت مرتبط بوده است. بسیاری از انبیاء در تاریخ به عنوان کشاورز یا چوپان شناخته می‌شوند. به عنوان مثال، [[حضرت نوح(ع)]] به کشاورزی مشغول بود و [[حضرت داوود(ع)]] نیز به عنوان آهنگر و سازنده سلاح شناخته می‌شود. همچنین، [[حضرت محمد(ص)]] قبل از بعثت به تجارت مشغول بودند. این مشاغل نه تنها به تأمین معیشت آنها کمک می‌کرد، بلکه به عنوان ابزاری برای ارتباط با مردم و انتقال پیام‌های الهی نیز عمل می‌کرد.


در آیات بسیاری سخن از عمل و ارزش عمل به میان آمده است عمل در حقیقت تلاش و سعی انسان است که برای تحقق امری صورت می‌گیرد این همان معنای عام کار و فعل است که از سوی انسان انجام می‌شود. سعی و تلاش انسانی است که ارزش دارد، خداوند می‌فرماید: {{قرآن|وَ أَنْ لَیْسَ لِلْإِنْسانِ إِلاَّ ما سَعی}}<ref>نجم / ۳۹؛ و اینکه برای انسان بهره ای جز سعی و کوشش او نیست.</ref>؛ به این معنا که آنچه در نگرش و بینش قرآنی از ارزش و اهمیت برخوردار است، سعی و تلاش است که نوعی از مفهوم کار را با خود به همراه دارد.
شغل انبیاء الهی به طور کلی به فعالیت‌هایی مرتبط است که به تأمین معیشت آنها کمک می‌کرد و در عین حال به عنوان ابزاری برای ارتباط با مردم و انتقال پیام‌های الهی عمل می‌کرد.


کار به عنوان مقدمه اصلی در طلب روزی است و اهمیت و تشویق به کار را می‌توان از آیات متعدد قرآن استفاده نمود. خداوند در آیات گوناگون با بیان اینکه منابع و امکانات را برای انسان‌ها آفریده و آن‌ها را مسخر ایشان قرار داده است، به جستجو در زمین، بهره‌مندی از منافع آن، آباد کردن و برطرف ساختن نیازهای معیشتی به وسیله امکانات نهفته در آن تشویق و با بیان‌های مختلف اهمیت تولید و تشویق به آن را گوشزد کرده است.
این فعالیت‌ها و شغل‌ها نه تنها به تأمین نیازهای مادی انبیاء کمک می‌کرد، بلکه به عنوان الگوهایی برای پیروانشان در زمینه‌های مختلف زندگی، از جمله [[صداقت]]، کار و تلاش، و خدمت به جامعه، محسوب می‌شدند. انبیاء با زندگی خود نشان دادند که چگونه می‌توان با [[ایمان به معنای امید|ایمان]] و تلاش، به اهداف عالی [[حقیقت انسان|انسانی]] دست یافت و در خدمت به بشریت بود.


== همانند این آیات ==
== شغل انبیاء الهی ==
{{قرآن|وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً مِنْهُ إِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ}}<ref>جاثیه / ۱۳؛ او آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همه را از سوی خودش مسخّر شما ساخته در این نشانه‌های (مهمّی) است برای کسانی که اندیشه می‌کنند.</ref>
[[پرونده:IMG 20221114 124449 046.jpg|بندانگشتی|تصویری از یک یادداشت دربارهٔ شغل انبیاء پشت یک نسخهٔ خطی.]]
[[انبیاء الهی(ع)]] پیش از مبعوث‌شدن به [[نبوت]] یا در دوران نبوت خود، در کنار انجام وظیفهٔ ابلاغ پیام‌های الهی به مردم و هدایت آنان، برای گذران زندگی دنیوی خود به کارهایی مشغول می‌شدند. در منابع مختلفی چون [[قرآن کریم]]، احادیث معصومان(ع) و اخبار تاریخی گاهی به این مشاغل اشاره شده است:
* شغل [[حضرت آدم(ع)]] کشاورزی،<ref name=":1">مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳، ج ۱۰۳، ص ۵۶.</ref> آهنگری<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، روائع التراث العربی، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص ۱۳۰.</ref> و نانوایی<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، روائع التراث العربی، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص ۱۲۹.</ref> برشمرده شده است.
* کار [[حضرت نوح(ع)]] نجاری دانسته شده است.<ref>سوره هود، آیه ۳۷. سوره قصص، آیه ۲۷. سوره انبیاء، آیه ۸۰. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳، ج ۱۰۳، ص۵۶.</ref>
* شغل [[حضرت ادریس(ع)]] کتابت و خیاطی برشمرده شده است.<ref>ابن‌رسته، احمد بن عمر، الاعلاق النفیسه، ترجمهٔ حسین قره‌چانلو، تهران، مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۵ش، ص۲۲۶.</ref> در منابع او را اولین کسی دانسته‌اند که با به‌کار گرفتن سوزن خیاطی کرده است.<ref>مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، بیروت، المکتبة العصریة، ۲۰۰۵م، ج ۱، ص ۳۲.</ref>
* شغل [[حضرت هود(ع)]] تجارت عنوان شده است.<ref name=":0">ابن عساکر، أبوالقاسم علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت، دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۹۹۵م، ج۷، ص۴۴۳.</ref>
* شغل [[حضرت صالح(ع)]] تجارت برشمرده شده است.<ref name=":0"/>
* کار [[حضرت ابراهیم(ع)]] کشاورزی<ref name=":2">ابن‌الجوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۹۹۲–۱۹۹۳م، ج۲، ص ۱۴۶.</ref> و بنایی<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۷.</ref> عنوان شده است.
* شغل [[حضرت اسماعیل(ع)]] بنایی دانسته شده است.<ref>سوره بقره، آیه ۱۲۷.</ref>
* شغل [[حضرت لوط(ع)]] کشاورزی دانسته شده است.<ref name=":1"/>
* کار [[حضرت یعقوب(ع)]] شبانی و دام‌پروری دانسته شده است.<ref>مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، بیروت، الشرکة العلمیة للکتاب، ج۱، ص ۴۱.</ref>
* شغل [[حضرت یوسف(ع)]] خزانه‌داری،<ref>سوره یوسف، آیه ۵۵.</ref> پادشاهی<ref>نیشابوری، ابواسحاق ابراهیم بن منصور، قصص الانبیاء، به اهتمام حبیب یغمایی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ص ۱۱۴.</ref> و کاغذسازی<ref name=":3">قلقشندی، احمد بن علی، صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء، تحقیق محمدحسین شمس‌الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا، ج ۱، ص ۴۸۶.</ref> عنوان شده است.
* شغل [[حضرت ایوب(ع)]] شبانی و دامداری تلقی شده است.<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، روائع التراث العربی، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص ۳۲۳.</ref>
* کار [[حضرت شعیب(ع)]] شبانی و دامداری<ref>سوره قصص، آیه ۲۷.</ref> قلمداد شده است.
* کار حضرت موسی(ع) شبانی،<ref>سوره قصص، آیه ۲۷.</ref> کشاورزی<ref name=":2"/> و بنایی<ref>سوره کهف، آیه ۷۷.</ref> عنوان شده است.
* کار [[حضرت داوود(ع)]] آهنگری،<ref>سوره سبأ، آیه ۱۰.</ref> زره‌سازی<ref>سوره انبیاء، آیه ۸۰.</ref> و زنبیل‌بافی<ref>شریف رضی، محمد بن الحسین، نهج البلاغه، تحقیق صبحی الصالح، قم، دارالهجرة، ۱۴۱۴ق، خطبهٔ ۱۶۰، ص ۲۲۷.</ref> عنوان شده است.
* شغل [[حضرت سلیمان(ع)]] نظامی‌گری،<ref>قلقشندی، صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء، ج ۱، ص ۴۸۸.</ref> پادشاهی،<ref>سوره انبیاء، آیه ۸۱.</ref> حصیربافی<ref name=":1"/> و صابون‌سازی<ref name=":3"/> آمده است.
* کار [[حضرت زکریاء(ع)]] نجاری خوانده شده است.<ref>سیوطی، عبدالرحمن بن أبی‌بکر، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، بیروت دارالفکر، بی‌تا، ج ۵، ص ۴۷۹.</ref>
* کار [[حضرت عیسی(ع)]] جهانگردی بیان شده است.<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج ۷، ص ۴۴۳.</ref>
* شغل [[پیامبر اسلام(ص)]] شبانی،<ref name=":2"/> بازرگانی<ref>ابن کثیر الدمشقی، اسماعیل بن کثیر، البدایة و النهایة، تحقیق علی شیری، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۹۸۸م، ج ۲، ص ۳۵۸.</ref> عنوان شده است.
.....................................................


{{قرآن|وَ مِنْ ثَمَراتِ النَّخیلِ وَ الْأَعْنابِ تَتَّخِذُونَ مِنْهُ سَکَراً وَ رِزْقاً حَسَناً إِنَّ فی ذلِکَ لَآیَه لِقَوْمٍ یَعْقِلُونَ}}<ref>نحل / ۶۷؛ و از میوه‌های درختان نخل و انگور، مسکرات (ناپاک) و روزی خوب و پاکیزه می‌گیرید در این، نشانه روشنی است برای جمعیّتی که اندیشه می‌کنند.</ref>
۱. کشاورزی
بسیاری از انبیاء به کشاورزی مشغول بودند. این شغل نه تنها به تأمین نیازهای روزمره آنها کمک می‌کرد، بلکه به آنها این امکان را می‌داد که با مردم جامعه خود ارتباط برقرار کنند و از طریق کشاورزی، اصول اخلاقی و معنوی را به آنها آموزش دهند. به عنوان مثال:
حضرت نوح (علیه‌السلام): او به کشاورزی مشغول بود و از این طریق معیشت خود را تأمین می‌کرد. او همچنین از طریق کشاورزی به مردم پیام‌های الهی را منتقل می‌کرد.
حضرت زراعت (علیه‌السلام): او نیز به کشاورزی و پرورش گیاهان مشغول بود و از این طریق به مردم آموزش می‌داد.


{{قرآن|هُوَ الَّذی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ ذَلُولاً فَامْشُوا فی مَناکِبِها وَ کُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَ إِلَیْهِ النُّشُورُ}}<ref>ملک / ۱۵؛ او کسی است که زمین را برای شما رام کرد، بر شانه‌های آن راه بروید و از روزی‌های خداوند بخورید و بازگشت و اجتماع همه به سوی اوست.</ref>
۲. دامداری
دامداری یکی دیگر از مشاغل انبیاء بود که به تأمین نیازهای غذایی و اقتصادی آنها کمک می‌کرد. این شغل به آنها این امکان را می‌داد که با مردم در ارتباط باشند و از طریق دام‌ها، به آنها خدماتی ارائه دهند.
حضرت ابراهیم (علیه‌السلام): او به دامداری مشغول بود و از این طریق معیشت خود را تأمین می‌کرد. او همچنین از طریق دام‌ها به مردم درس‌های اخلاقی و معنوی می‌آموخت.


{{قرآن|وَ إِلی ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ یا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَکُمْ مِنْ إِلهٍ غَیْرُهُ هُوَ أَنْشَأَکُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَکُمْ فیها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی قَریبٌ مُجیبٌ}}.<ref>هود / ۶۱؛ و بسوی قوم «ثمود»، برادرشان «صالح» را (فرستادیم) گفت: «ای قوم من! خدا را پرستش کنید، که معبودی جز او برای شما نیست! اوست که شما را از زمین آفرید، و آبادی آن را به شما واگذاشت! از او آمرزش بطلبید، سپس به سوی او بازگردید، که پروردگارم (به بندگان خود) نزدیک، و اجابت کننده (خواسته‌های آنها) است!</ref>
۳. تجارت
تجارت یکی از مشاغل مهمی بود که برخی از انبیاء به آن مشغول بودند. این شغل به آنها این امکان را می‌داد که با اقوام و ملل مختلف در ارتباط باشند و پیام‌های الهی را به آنها منتقل کنند.
حضرت محمد (صلی‌الله علیه و آله): قبل از بعثت، او به تجارت مشغول بود و به عنوان یک تاجر معتبر شناخته می‌شد. این شغل به او این امکان را داد که با مردم مختلف در ارتباط باشد و از طریق تجارت، اصول اخلاقی و صداقت را به آنها آموزش دهد.


اما همه اینها در سایه کار و تلاش می‌باشد و آبادانی زمین و به ثمر رساندن این نعمت‌ها با همت و تلاش انسان صورت می‌پذیرد.
۴. صنایع دستی
برخی از انبیاء به صنایع دستی و کارهای فنی نیز مشغول بودند. این مشاغ


و این نکته قابل دقت است که در آیه (هود / ۶۱) قرآن نمی‌گوید خداوند زمین را آباد کرد و در اختیار شما گذاشت، بلکه می‌گوید عمران و آبادی زمین را به شما تفویض کرد و در اختیار شما قرار داد و وسایل از هر نظر برای شما آماده شده است. شما باید با کار و کوشش زمین را آباد سازید و منابع آن را به دست آورید و بدون کار و کوشش سهمی ندارید. در ضمن این حقیقت نیز از آن استفاده می‌شود که برای عمران و آبادی باید به یک ملت مجال داد و کارهای آنها را بدست آنان سپرد و وسائل و ابزار لازم را در اختیارشان گذارد. تا ابتکار و قدرت خود را به کار بندند به توسعه و تکنولوژی و صنعت گوناگون دست یابند که داشتن آنها لازمه زندگی این دنیا می‌باشد.
..........................................


== آثار فردی و اجتماعی کار ==
کشاورزی:
در این کتاب الهی برای کارآثار فردی و اجتماعی مطرح شده است که بسیار راهگشاست و نشان می‌دهد بعضی استعدادها و قابلیت‌ها برای اینست که انسانها در یک زندگی اجتماعی به کارهای همدیگر نیاز دارند و نمی‌توانند به تنهایی تمامی امور مورد نیاز خود را رفع و رجوع نمایند:
بسیاری از انبیاء به کشاورزی مشغول بودند. به عنوان مثال، حضرت نوح (ع) و حضرت زراعت (ع) به کشت و کار پرداخته‌اند. در قرآن کریم، به کشاورزی و زراعت به عنوان یکی از نعمت‌های الهی اشاره شده است.
منبع: "تفسیر المیزان" (جلد 10، صفحه 123).


{{قرآن|أَ هُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّکَ نَحْنُ قَسَمْنا بَیْنَهُمْ مَعیشَتَهُمْ فِی الْحَیاه الدُّنْیا وَ رَفَعْنا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضاً سُخْرِیًّا وَ رَحْمَتُ رَبِّکَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ}}.<ref>زخرف / ۳۲؛ آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟! ما معیشت آنها را در حیات دنیا در میانشان تقسیم کردیم و بعضی را بر بعضی برتری دادیم تا یکدیگر را مسخر کرده (و با هم تعاون نمایند) و رحمت پروردگارت از تمام آنچه جمع‌آوری می‌کنند بهتر است.</ref>
دامداری:
حضرت ابراهیم (ع) به نگهداری از دام و دامداری معروف بود. او در قرآن به عنوان یک الگوی اقتصادی و اجتماعی معرفی شده است.
منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف محمد باقر مجلسی (جلد 1، صفحه 45).


به نظر مرحوم طبرسی، علت تفاوت روزی بندگان، این است که انسان‌ها از کار یکدیگر بهره‌مند گردند و اگر انسان‌ها در تمام درجات از قوت و ضعف، علم و جهل، زیرکی و بلاهت و دیگر مراتب، مساوی بودند، هیچ انسانی حاضر به کار کردن برای دیگری نبود و این امر موجب اختلال نظام عالم و فساد زندگی بشر می‌شد.}}<ref>طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش، ج۹، ص۱۷.</ref>
تجارت:
حضرت محمد (ص) قبل از نبوت به عنوان یک تاجر موفق شناخته می‌شد. او در تجارت با خدیجه (س) همکاری داشت و به عنوان یک فرد قابل اعتماد در جامعه شناخته می‌شد.
منبع: "سیره ابن هشام" (جلد 1، صفحه 112).


== نمونه‌هایی از آیات قرآن در مورد کار ==
صنعتگری:
'''کار حضرت موسی برای شعیب پیامبر'''{{قرآن|قالَ إِنِّی أُریدُ أَنْ أُنْکِحَکَ إِحْدَی ابْنَتَیَّ هاتَیْنِ عَلی أَنْ تَأْجُرَنی ثَمانِیَ حِجَجٍ فَإِنْ أَتْمَمْتَ عَشْراً فَمِنْ عِنْدِکَ وَ ما أُریدُ أَنْ أَشُقَّ عَلَیْکَ سَتَجِدُنی إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّالِحینَ.<ref>قصص / ۲۷؛ (شعیب) گفت: «من می‌خواهم یکی از این دو دخترم را به همسری تو درآورم به این شرط که هشت سال برای من کار کنی و اگر آن را تا ده سال افزایش دهی، محبّتی از ناحیه توست من نمی‌خواهم کار سنگینی بر دوش تو بگذارم و ان شاء اللَّه مرا از صالحان خواهی یافت.</ref>
حضرت داوود (ع) به عنوان یک صنعتگر و آهنگر شناخته می‌شود. او در ساخت زره و ابزارآلات مهارت داشت و این مهارت‌ها به او کمک می‌کرد تا معیشت خود را تأمین کند.
منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف ابوالقاسم پاینده (جلد 2، صفحه 78).


همانگونه که در این آیه ملاحظه می‌شود میزان و مزد کار نیز در ابتدا توسط طرفین مشخص می‌گردد که در آیه فوق کار حضرت موسی به عنوان مهر دختر شعیب قرار داده می‌شود.
نقاشی و هنر:
برخی از انبیاء به هنرهای دستی و نقاشی نیز پرداخته‌اند. به عنوان مثال، حضرت یوسف (ع) به زیبایی و هنر در لباس‌دوزی معروف بود.
منبع: "قصص الأنبیاء" تألیف محمد بن اسحاق (صفحه 200).


== ۲. کار یوسف در خزانه داری مصر ==
انشان در زمینه کار و تلاش نیز محسوب می‌شدند. در ادامه به برخی دیگر از شغل‌ها و فعالیت‌های انبیاء الهی اشاره می‌کنم:
{{قرآن|قالَ اجْعَلْنی عَلی خَزائِنِ الْأَرْضِ إِنِّی حَفیظٌ عَلیمٌ}}.<ref>یوسف / ۵۵؛ (یوسف) گفت: مرا سرپرست خزائن سرزمین (مصر) قرار ده، که نگهدارنده و آگاهم!</ref>


این آیه نیز نشان می‌دهد که حضرت یوسف به خاطر احساس مسئولیت از خطر قحطی که جان مردم را تهدید می‌کرد این پیشنهاد را داد و یک کار و مسئولیت اقتصادی مهمی را بر عهده گرفت و به خوبی از عهده آن برآمد.
کشاورزی و باغداری:
حضرت زکریا (ع) و حضرت یحیی (ع) نیز به کشاورزی و باغداری مشغول بودند. در قرآن کریم به باغ‌ها و میوه‌ها به عنوان نعمت‌های الهی اشاره شده است.
منبع: "تفسیر نمونه" (جلد 5، صفحه 45).


== ۳. کارگری دو پیامبر به امر خدا برای دو بچه یتیم ==
موسیقی و شعر:
{{قرآن|فَانْطَلَقا حَتَّی إِذا أَتَیا أَهْلَ قَرْیَه اسْتَطْعَما أَهْلَها فَأَبَوْا أَنْ یُضَیِّفُوهُما فَوَجَدا فیها جِداراً یُریدُ أَنْ یَنْقَضَّ فَأَقامَهُ قالَ لَوْ شِئْتَ لاَتَّخَذْتَ عَلَیْهِ أَجْراً}}<ref>کهف / ۷۷؛ (موسی و خضر) باز به راه خود ادامه دادند تا به مردم قریه ای رسیدند از آنان خواستند که به ایشان غذا دهند ولی آنان از مهمان کردنشان خودداری نمودند (با این حال) در آن جا دیواری یافتند که می‌خواست فرو ریزد و (آن مرد عالم) آن را برپا داشت. (موسی) گفت: «(لا اقل) می‌خواستی در مقابل این کار مزدی بگیری»!</ref>
حضرت داوود (ع) به عنوان یک شاعر و موسیقیدان نیز شناخته می‌شود. او در قرآن به خاطر صدای زیبا و توانایی‌اش در خواندن ذکر و تسبیح خداوند مورد ستایش قرار گرفته است.
منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف ابوالقاسم پاینده (جلد 2، صفحه 90).


== برخی پیام‌های این آیه ==
معلمی و هدایتگری:
# همه جا منطقِ «اوّل معاش سپس کار» و «اوّل تأمین سپس تمکین»، درست نیست. پیامبرِ گرسنه، مجّانی کارگری می‌کند.
انبیاء به عنوان معلم و هدایتگر نیز شناخته می‌شوند. حضرت محمد (ص) به عنوان معلم بزرگ بشریت، آموزه‌های دینی و اخلاقی را به مردم آموزش می‌داد.
# وقتی نیاز را دیدیم، دست به کار شویم و منتظر دعوت و بودجه و همکار و آیین‌نامه نباشیم.
منبع: "سیره النبی" تألیف ابن هشام (جلد 2، صفحه 150).
# کار کردن برای خدا بدون گرفتن مزد، عیب نیست.
# وقتی کاری را مفید و لازم تشخیص دادیم، به انتقاد این و آن کاری نداشته باشیم.
# کار کردن و مزد گرفتن و اجیر شدن ننگ نیست.
۶. اولیای خدا برای پول کار نمی‌کنند. {{قرآن|لَوْ شِئْتَ لَاتَّخَذْتَ عَلَیْهِ أَجْراً}}.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، انتشارات مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، چاپ یازدهم، ۱۳۸۳ش، ج۷، ص۲۰۹.</ref>


۴. زره بافی حضرت داود(ع).
پزشکی و درمان:
برخی از انبیاء به درمان و پزشکی نیز پرداخته‌اند. به عنوان مثال، حضرت عیسی ) به شفا دادن بیماران و معجزات درمانی معروف بود.
منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف محمد باقر مجلسی (جلد 3، صفحه 200).


{{قرآن|... وَ أَلَنَّا لَهُ الْحَدیدَ أَنِ اعْمَلْ سابِغاتٍ وَ قَدِّرْ فِی السَّرْدِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّی بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ}}.<ref>سبا / ۱۰–۱۱؛.. و آهن را برای او نرم کردیم (و به او گفتیم:) زره‌های کامل و فراخ بساز، و حلقه‌ها را به اندازه و متناسب کن! و عمل صالح بجا آورید که من به آنچه انجام می‌دهید بینا هستم!</ref>
سیاست و رهبری:
انبیاء همچنین به عنوان رهبران سیاسی و اجتماعی نیز فعالیت می‌کردند. حضرت موسی (ع) به عنوان رهبر قوم بنی‌اسرائیل و حضرت محمد (ص) به عنوان رهبر جامعه اسلامی شناخته می‌شوند.
منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف ابوالقاسم پاینده (جلد 1، صفحه 300).


علامه طبرسی در مجمع البیان می‌فرماید: خداوند تعالی آهن را برای داود نرم ساخت برای آنکه دوست می‌داشت که از زحمت و دست رنج خود بخورد و زندگی کند، پس آهن را نرم کرد برای او و صنعت زره سازی را به او آموخت و او اوّل کسی بود که زره و لباس رزم را اختراع کرد و آن را می‌فروخت و از بهاء آن خودش و عیالاتش خورده و زیادی آن را تصدّق می‌داد.
این شغل‌ها و فعالیت‌ها نه تنها به تأمین معیشت انبیاء کمک می‌کرد، بلکه به عنوان الگوهایی برای پیروانشان در زمینه کار و تلاش، صداقت، و خدمت به جامعه نیز محسوب می‌شدند. انبی


از حضرت صادق(ع) روایت شده که فرمود: «خدا به داود وحی نمود تو خوب بنده ای هستی مگر آنکه تو از بیت المال می‌خوری، پس داود چهل روز گریه کرد، پس خدا آهن را برای او چون موم نرم ساخت و هر روز یک زره می‌ساخت و به هزار درهم می‌فروخت… واز بیت المال بی‌نیاز گشت».}}<ref>طبرسی، فضل بن حسن، ترجمه تفسیر مجمع البیان، گروهی از مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۶۰ش، ج۲۰، ص۲۲۵.</ref>


== ۵. همکاری گروهی با ذوالقرنین برای ساختن سد و نجات از دست یاجوج و ماجوج ==
انبیاء الهی با فعالیت‌های مختلف خود، نه تنها به تأمین نیازهای معیشتی خود پرداخته‌اند، بلکه به عنوان الگوهایی برای پیروان خود در زمینه‌های مختلف زندگی نیز شناخته می‌شوند. این فعالیت‌ها نشان‌دهنده اهمیت کار و تلاش در زندگی انسان‌هاست و به ما یادآوری می‌کند که هر شغف و مهارتی می‌تواند به عنوان وسیله‌ای برای خدمت به جامعه و نزدیک‌تر شدن به خداوند باشد.
{{قرآن|قالَ ما مَکَّنِّی فیهِ رَبِّی خَیْرٌ فَأَعینُونی بِقُوَّه أَجْعَلْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ رَدْماً.<ref>کهف / ۹۵؛ (ذو القرنین) گفت: آنچه پروردگارم در اختیار من گذارده، بهتر است (از آنچه شما پیشنهاد می‌کنید)! مرا با نیرویی یاری دهید، تا میان شما و آنها سدّ محکمی قرار دهم!</ref>


مردم آن منطقه در ابتدا می‌خواستند که فقط پول و کمک مالی بدهند تا ذوالقرنین برای آنها سدی در برابر دشمنان بسازد ولی می‌بینیم که ذوالقرنین کار کردن و کمک جسمی را بهتر از کمک مالی عنوان می‌کنند و از نیروی خود مردم برای ساخت سد استفاده می‌کند و با مدیریت صحیح کار برای مردمی عقب مانده سد بسیار محکمی در برابر هجوم دشمنان می‌سازد.
خدمات اجتماعی:
انبیاء به عنوان خدمتگزاران جامعه نیز شناخته می‌شوند. آنها به نیازمندان کمک می‌کردند و در راستای برقراری عدالت اجتماعی تلاش می‌کردند. حضرت محمد (ص) به عنوان پیامبر رحمت، همواره در پی رفع مشکلات اجتماعی و اقتصادی مردم بود.
منبع: "سیره النبی" تألیف ابن هشام (جلد 3، صفحه 200).


<span></span>
تجارت و بازرگانی:
{{مطالعه بیشتر}}
علاوه بر حضرت محمد (ص)، برخی دیگر از انبیاء نیز به تجارت مشغول بودند و از این طریق به تأمین معیشت خود و دیگران کمک می‌کردند. این فعالیت‌ها نشان‌دهنده اهمیت تجارت و اخلاق در کسب و کار است.
منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف محمد باقر مجلسی (جلد 1، صفحه 150).


== معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
توسعه فرهنگی و علمی:
۱ـ توسعه اقتصادی بر پایه قرآن و حدیث، محمّد محمدی ری شهری، قم، دارالحدیث، ۱۳۸۲ش.
انبیاء به ترویج علم و دانش نیز پرداخته‌اند. آنها با آموزش و پرورش مردم، به توسعه فرهنگی و علمی جامعه کمک می‌کردند. حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد (ص) به عنوان معلمان بزرگ، آموزه‌های دینی و علمی را به مردم منتقل کردند.
 
منبع: "تفسیر نمونه" (جلد 10، صفحه 75).
۲. فرهنگ کار در اسلام، علی محمد ولوی، انتشارات امیرکبیر، تهران، ۱۳۸۱ش.
 
<span></span>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۷۸: خط ۱۱۸:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
|شاخه فرعی۱ = مسایل اجتماعی در قرآن
| شاخه فرعی۱ = مسائل اجتماعی در قرآن
|شاخه فرعی۲ = مسایل اقتصادی
| شاخه فرعی۲ = مسائل اقتصادی
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =-
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:مقاله‌های پیشنهادی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۳۱


سؤال

شغل انبیاء الهی، که از طریق آن معیشت خود را تأمین می‌کردند، چه بوده است؟

شغل انبیاء الهی معمولاً به کشاورزی، دامداری و تجارت مرتبط بوده است. بسیاری از انبیاء در تاریخ به عنوان کشاورز یا چوپان شناخته می‌شوند. به عنوان مثال، حضرت نوح(ع) به کشاورزی مشغول بود و حضرت داوود(ع) نیز به عنوان آهنگر و سازنده سلاح شناخته می‌شود. همچنین، حضرت محمد(ص) قبل از بعثت به تجارت مشغول بودند. این مشاغل نه تنها به تأمین معیشت آنها کمک می‌کرد، بلکه به عنوان ابزاری برای ارتباط با مردم و انتقال پیام‌های الهی نیز عمل می‌کرد.

شغل انبیاء الهی به طور کلی به فعالیت‌هایی مرتبط است که به تأمین معیشت آنها کمک می‌کرد و در عین حال به عنوان ابزاری برای ارتباط با مردم و انتقال پیام‌های الهی عمل می‌کرد.

این فعالیت‌ها و شغل‌ها نه تنها به تأمین نیازهای مادی انبیاء کمک می‌کرد، بلکه به عنوان الگوهایی برای پیروانشان در زمینه‌های مختلف زندگی، از جمله صداقت، کار و تلاش، و خدمت به جامعه، محسوب می‌شدند. انبیاء با زندگی خود نشان دادند که چگونه می‌توان با ایمان و تلاش، به اهداف عالی انسانی دست یافت و در خدمت به بشریت بود.

شغل انبیاء الهی

تصویری از یک یادداشت دربارهٔ شغل انبیاء پشت یک نسخهٔ خطی.

انبیاء الهی(ع) پیش از مبعوث‌شدن به نبوت یا در دوران نبوت خود، در کنار انجام وظیفهٔ ابلاغ پیام‌های الهی به مردم و هدایت آنان، برای گذران زندگی دنیوی خود به کارهایی مشغول می‌شدند. در منابع مختلفی چون قرآن کریم، احادیث معصومان(ع) و اخبار تاریخی گاهی به این مشاغل اشاره شده است:

.....................................................

۱. کشاورزی بسیاری از انبیاء به کشاورزی مشغول بودند. این شغل نه تنها به تأمین نیازهای روزمره آنها کمک می‌کرد، بلکه به آنها این امکان را می‌داد که با مردم جامعه خود ارتباط برقرار کنند و از طریق کشاورزی، اصول اخلاقی و معنوی را به آنها آموزش دهند. به عنوان مثال: حضرت نوح (علیه‌السلام): او به کشاورزی مشغول بود و از این طریق معیشت خود را تأمین می‌کرد. او همچنین از طریق کشاورزی به مردم پیام‌های الهی را منتقل می‌کرد. حضرت زراعت (علیه‌السلام): او نیز به کشاورزی و پرورش گیاهان مشغول بود و از این طریق به مردم آموزش می‌داد.

۲. دامداری دامداری یکی دیگر از مشاغل انبیاء بود که به تأمین نیازهای غذایی و اقتصادی آنها کمک می‌کرد. این شغل به آنها این امکان را می‌داد که با مردم در ارتباط باشند و از طریق دام‌ها، به آنها خدماتی ارائه دهند. حضرت ابراهیم (علیه‌السلام): او به دامداری مشغول بود و از این طریق معیشت خود را تأمین می‌کرد. او همچنین از طریق دام‌ها به مردم درس‌های اخلاقی و معنوی می‌آموخت.

۳. تجارت تجارت یکی از مشاغل مهمی بود که برخی از انبیاء به آن مشغول بودند. این شغل به آنها این امکان را می‌داد که با اقوام و ملل مختلف در ارتباط باشند و پیام‌های الهی را به آنها منتقل کنند. حضرت محمد (صلی‌الله علیه و آله): قبل از بعثت، او به تجارت مشغول بود و به عنوان یک تاجر معتبر شناخته می‌شد. این شغل به او این امکان را داد که با مردم مختلف در ارتباط باشد و از طریق تجارت، اصول اخلاقی و صداقت را به آنها آموزش دهد.

۴. صنایع دستی برخی از انبیاء به صنایع دستی و کارهای فنی نیز مشغول بودند. این مشاغ

..........................................

کشاورزی: بسیاری از انبیاء به کشاورزی مشغول بودند. به عنوان مثال، حضرت نوح (ع) و حضرت زراعت (ع) به کشت و کار پرداخته‌اند. در قرآن کریم، به کشاورزی و زراعت به عنوان یکی از نعمت‌های الهی اشاره شده است. منبع: "تفسیر المیزان" (جلد 10، صفحه 123).

دامداری: حضرت ابراهیم (ع) به نگهداری از دام و دامداری معروف بود. او در قرآن به عنوان یک الگوی اقتصادی و اجتماعی معرفی شده است. منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف محمد باقر مجلسی (جلد 1، صفحه 45).

تجارت: حضرت محمد (ص) قبل از نبوت به عنوان یک تاجر موفق شناخته می‌شد. او در تجارت با خدیجه (س) همکاری داشت و به عنوان یک فرد قابل اعتماد در جامعه شناخته می‌شد. منبع: "سیره ابن هشام" (جلد 1، صفحه 112).

صنعتگری: حضرت داوود (ع) به عنوان یک صنعتگر و آهنگر شناخته می‌شود. او در ساخت زره و ابزارآلات مهارت داشت و این مهارت‌ها به او کمک می‌کرد تا معیشت خود را تأمین کند. منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف ابوالقاسم پاینده (جلد 2، صفحه 78).

نقاشی و هنر: برخی از انبیاء به هنرهای دستی و نقاشی نیز پرداخته‌اند. به عنوان مثال، حضرت یوسف (ع) به زیبایی و هنر در لباس‌دوزی معروف بود. منبع: "قصص الأنبیاء" تألیف محمد بن اسحاق (صفحه 200).

انشان در زمینه کار و تلاش نیز محسوب می‌شدند. در ادامه به برخی دیگر از شغل‌ها و فعالیت‌های انبیاء الهی اشاره می‌کنم:

کشاورزی و باغداری: حضرت زکریا (ع) و حضرت یحیی (ع) نیز به کشاورزی و باغداری مشغول بودند. در قرآن کریم به باغ‌ها و میوه‌ها به عنوان نعمت‌های الهی اشاره شده است. منبع: "تفسیر نمونه" (جلد 5، صفحه 45).

موسیقی و شعر: حضرت داوود (ع) به عنوان یک شاعر و موسیقیدان نیز شناخته می‌شود. او در قرآن به خاطر صدای زیبا و توانایی‌اش در خواندن ذکر و تسبیح خداوند مورد ستایش قرار گرفته است. منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف ابوالقاسم پاینده (جلد 2، صفحه 90).

معلمی و هدایتگری: انبیاء به عنوان معلم و هدایتگر نیز شناخته می‌شوند. حضرت محمد (ص) به عنوان معلم بزرگ بشریت، آموزه‌های دینی و اخلاقی را به مردم آموزش می‌داد. منبع: "سیره النبی" تألیف ابن هشام (جلد 2، صفحه 150).

پزشکی و درمان: برخی از انبیاء به درمان و پزشکی نیز پرداخته‌اند. به عنوان مثال، حضرت عیسی (ع) به شفا دادن بیماران و معجزات درمانی معروف بود. منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف محمد باقر مجلسی (جلد 3، صفحه 200).

سیاست و رهبری: انبیاء همچنین به عنوان رهبران سیاسی و اجتماعی نیز فعالیت می‌کردند. حضرت موسی (ع) به عنوان رهبر قوم بنی‌اسرائیل و حضرت محمد (ص) به عنوان رهبر جامعه اسلامی شناخته می‌شوند. منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف ابوالقاسم پاینده (جلد 1، صفحه 300).

این شغل‌ها و فعالیت‌ها نه تنها به تأمین معیشت انبیاء کمک می‌کرد، بلکه به عنوان الگوهایی برای پیروانشان در زمینه کار و تلاش، صداقت، و خدمت به جامعه نیز محسوب می‌شدند. انبی


انبیاء الهی با فعالیت‌های مختلف خود، نه تنها به تأمین نیازهای معیشتی خود پرداخته‌اند، بلکه به عنوان الگوهایی برای پیروان خود در زمینه‌های مختلف زندگی نیز شناخته می‌شوند. این فعالیت‌ها نشان‌دهنده اهمیت کار و تلاش در زندگی انسان‌هاست و به ما یادآوری می‌کند که هر شغف و مهارتی می‌تواند به عنوان وسیله‌ای برای خدمت به جامعه و نزدیک‌تر شدن به خداوند باشد.

خدمات اجتماعی: انبیاء به عنوان خدمتگزاران جامعه نیز شناخته می‌شوند. آنها به نیازمندان کمک می‌کردند و در راستای برقراری عدالت اجتماعی تلاش می‌کردند. حضرت محمد (ص) به عنوان پیامبر رحمت، همواره در پی رفع مشکلات اجتماعی و اقتصادی مردم بود. منبع: "سیره النبی" تألیف ابن هشام (جلد 3، صفحه 200).

تجارت و بازرگانی: علاوه بر حضرت محمد (ص)، برخی دیگر از انبیاء نیز به تجارت مشغول بودند و از این طریق به تأمین معیشت خود و دیگران کمک می‌کردند. این فعالیت‌ها نشان‌دهنده اهمیت تجارت و اخلاق در کسب و کار است. منبع: "تاریخ انبیاء" تألیف محمد باقر مجلسی (جلد 1، صفحه 150).

توسعه فرهنگی و علمی: انبیاء به ترویج علم و دانش نیز پرداخته‌اند. آنها با آموزش و پرورش مردم، به توسعه فرهنگی و علمی جامعه کمک می‌کردند. حضرت عیسی (ع) و حضرت محمد (ص) به عنوان معلمان بزرگ، آموزه‌های دینی و علمی را به مردم منتقل کردند. منبع: "تفسیر نمونه" (جلد 10، صفحه 75).

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳، ج ۱۰۳، ص ۵۶.
  2. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، روائع التراث العربی، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص ۱۳۰.
  3. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، روائع التراث العربی، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص ۱۲۹.
  4. سوره هود، آیه ۳۷. سوره قصص، آیه ۲۷. سوره انبیاء، آیه ۸۰. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳، ج ۱۰۳، ص۵۶.
  5. ابن‌رسته، احمد بن عمر، الاعلاق النفیسه، ترجمهٔ حسین قره‌چانلو، تهران، مؤسسهٔ انتشارات امیرکبیر، ۱۳۶۵ش، ص۲۲۶.
  6. مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، بیروت، المکتبة العصریة، ۲۰۰۵م، ج ۱، ص ۳۲.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ابن عساکر، أبوالقاسم علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، تحقیق عمرو بن غرامة العمروی، بیروت، دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۹۹۵م، ج۷، ص۴۴۳.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ابن‌الجوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت، دارالکتب العلمیة، ۱۹۹۲–۱۹۹۳م، ج۲، ص ۱۴۶.
  9. سوره بقره، آیه ۱۲۷.
  10. سوره بقره، آیه ۱۲۷.
  11. مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، بیروت، الشرکة العلمیة للکتاب، ج۱، ص ۴۱.
  12. سوره یوسف، آیه ۵۵.
  13. نیشابوری، ابواسحاق ابراهیم بن منصور، قصص الانبیاء، به اهتمام حبیب یغمایی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ص ۱۱۴.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ قلقشندی، احمد بن علی، صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء، تحقیق محمدحسین شمس‌الدین، بیروت، دارالکتب العلمیة، بی‌تا، ج ۱، ص ۴۸۶.
  15. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، روائع التراث العربی، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص ۳۲۳.
  16. سوره قصص، آیه ۲۷.
  17. سوره قصص، آیه ۲۷.
  18. سوره کهف، آیه ۷۷.
  19. سوره سبأ، آیه ۱۰.
  20. سوره انبیاء، آیه ۸۰.
  21. شریف رضی، محمد بن الحسین، نهج البلاغه، تحقیق صبحی الصالح، قم، دارالهجرة، ۱۴۱۴ق، خطبهٔ ۱۶۰، ص ۲۲۷.
  22. قلقشندی، صبح الأعشی فی صناعة الإنشاء، ج ۱، ص ۴۸۸.
  23. سوره انبیاء، آیه ۸۱.
  24. سیوطی، عبدالرحمن بن أبی‌بکر، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، بیروت دارالفکر، بی‌تا، ج ۵، ص ۴۷۹.
  25. ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج ۷، ص ۴۴۳.
  26. ابن کثیر الدمشقی، اسماعیل بن کثیر، البدایة و النهایة، تحقیق علی شیری، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۹۸۸م، ج ۲، ص ۳۵۸.