حجت بالغه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(ابرابزار، اصلاح نویسه‌های عربی، اصلاح ارقام)
 
(بازنویسی مدخل و ارتقای آن از «د» به «ب»)
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}آیا مصداق آیه «فَلِلَّهِ الْحُجَّه الْبالِغَه» حضرت امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است؟ {{پایان سوال}}


{{پاسخ}}
{{سوال}}
در روایات مصداق برتر «حجت بالغه»، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت مطهر ایشان «ع» معرفی شده‌اند که از آن جمله حضرت مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است.


پاسخ تفصیلی:
آیا مصداق آیه «فَلِلَّهِ الْحُجَّه الْبالِغَه» حضرت امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است؟


تعبیر «حجت بالغه» که در آیه ۱۴۹ سوره أنعام آمده است به معنای برهان و دلیل رسا و قاطع است که هر گونه عذری را رد می‌کند. حجت بالغه هم می‌تواند کتاب‌های آسمانی باشد و هم انبیاء و اوصیاء آنها «ع» و در روایات مصداق برتر «حجت بالغه»، اهل بیت پیامبر «ع» معرفی شده‌اند.
{{پایان سوال}}


امیر المؤمنین «ع» می‌فرماید: «نَحْنُ خُزَّانُ اللَّهِ عَلَی عِلْمِ اللَّهِ وَ نَحْنُ تَرَاجِمَه وَحْیِ اللَّهِ نَحْنُ الْحُجَّه الْبَالِغَه عَلَی مَنْ دُونَ السَّمَاءِ وَ فَوْقَ الْأَرْضِ»؛ «ما گنجینه علم خداوند هستیم و همچنین مفسر وحی خداوند (قرآن) هستیم و ما حجت رسا هستیم بر کسانی که در زیر آسمان و بالای زمین است».<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم‏، قم، مکتبه آیه الله المرعشی النجفی‏، ۱۴۰۴ ق، چاپ ۲، ج‏۱، ص۱۰۴، حدیث ۶.</ref>
{{پاسخ}}


امام صادق «ع» نیز فرمودند: «کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) بَابَ اللَّهِ الَّذِی لَا یُؤْتَی إِلَّا مِنْهُ وَ سَبِیلَهُ الَّذِی مَنْ سَلَکَ بِغَیْرِهِ هَلَکَ وَ کَذَلِکَ یَجْرِی الْأَئِمَّه الْهُدَی وَاحِداً بَعْدَ وَاحِدٍ جَعَلَهُمُ اللَّهُ أَرْکَانَ الْأَرْضِ أَنْ تَمِیدَ بِأَهْلِهَا وَ حُجَّتَهُ الْبَالِغَه عَلَی مَنْ فَوْقَ الْأَرْضِ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَی»؛ «امیر المؤمنین «ع» همان باب ورود بر خدا است که جز از سوی وی روی بدو نتوان کرد، همان راه منحصری است که هر که جز از آن راه برود هلاک خواهد شد و همچنین برای امامان بر حق یکی پس از دیگری این حکم جاری است، خدا آنها را ستون‌های زمین ساخته تا مبادا بر اهل خود بلرزد، او است حجت رسا بر هر که روی زمین یا زیر آن است‏».<ref>کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص۱۹۶و ص۱۹۹.</ref>
{{درگاه|غدیر|واژه‌ها}}
'''حُجَّت بالِغه''' دلیل رسایی دانسته شده که قابل شک و تردید نباشد. حجت بالغه در آیه ۱۴۹ [[سوره انعام]] ذکر شده است. پیامبران الهی(ع)، حضرت محمد(ص)، جانشینان الهی حضرت محمد(ص)، حضرت مهدی(ع) در عصر غیبت، مصداق‌های حجت بالغه دانسته شده‌اند.


مشابه این روایات در اکثر کتب روایی و تفسیری همچون تفسیر البرهان، که تفسیر روایی است، وجود دارد.
حضرت مهدی(ع) یکی از مصداق‌های حجت بالغه الهی بر بشریت است.


در واقع «حجت بالغه» بودن یکی از اوصاف امام است؛ از این رو در روایت معروفی که از امام رضا «ع» در اوصاف امام، گزارش شده، به این وصف هم اشاره شده است؛ آنجا که حضرت فرمودند: «الْإِمَامُ یُحِلُّ حَلَالَ اللَّهِ وَ یُحَرِّمُ حَرَامَ اللَّهِ وَ یُقِیمُ حُدُودَ اللَّهِ وَ یَذُبُّ عَنْ دِینِ اللَّهِ وَ یَدْعُو إِلَی سَبِیلِ رَبِّهِ بِالْحِکْمَه وَ الْمَوْعِظَه الْحَسَنَه وَ الْحُجَّه الْبَالِغَه»؛ «امام است که حلال خدا را حلال و حرام او را حرام کند و حدود خدا را بپا دارد و از دین خدا دفاع کند و با حکمت و اندرز و حجت رسا مردم را بطریق پروردگارش دعوت نماید».<ref>همان، ص۲۰۰. و رک: ابن بابویه، محمد؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج‏۱، ص۳۱۰، باب ۲۸.</ref>
== متن آیه ==
{{قرآن بزرگ|قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ
| سوره = انعام
| آیه = ۱۴۹
| ترجمه = بگو دلیل و برهان رسا [که قابل ردّ، ایراد، شک و تردید نیست] مخصوص خدا است، و اگر خدا می‌خواست قطعاً همه شما را [به طور جبر] هدایت می کرد.
}}
== مصداق حجت بالغه ==
مشرکان در مقابل دعوت پیامبران الهی، بهانه‌ آورده و خود را تبرئه می‌کردند که اگر خدا مى‏خواست، نه ما مشرك مى‏شديم و نه پدران ما؛ و نه چيزى را تحريم مى‏كرديم» كسانى كه پيش از آنها بودند نيز، همين گونه دروغ مى‏گفتند و سرانجام (طعم) كيفر ما را چشيدند. <ref>سوره انعام، آیه۱۴۸: {{قرآن|سَيَقُولُ الَّذينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَيْ‏ءٍ كَذلِكَ كَذَّبَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذاقُوا بَأْسَنا قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَخْرُصُونَ}}</ref> قرآن در پاسخ این بهانه‌جویان می‌گوید: {{قرآن|قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ| ترجمه = بگو دلیل و برهان رسا [که قابل ردّ، ایراد، شک و تردید نیست] مخصوص خدا است، پس اگر خدا می‌خواست قطعاً همه شما را [به طور جبر] هدایت می‌کرد. | سوره = انعام| آیه = ۱۴۹}}


به این وصف در لوح حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) نیز اشاره شده است.<ref>ابن بابویه، محمد، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏۱، ص۴۳، باب ۶، حدیث ۲.</ref>
'''حُجَّت بالِغه''' دلیل رسایی دانسته شده که قابل شک و تردید نباشد و در هر عصری مصداق‌هایی دارد که حجت بالغه دانسته شده‌اند. <ref>عاملى، جعفر مرتضى، تفسير سوره هل أتى، بیروت، المركز الإسلامي للدراسات، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۲.</ref>


نتیجه اینکه «حجت بالغه» بر هر یک از امامان «ع» اطلاق می‌شود که از آن جمله حضرت امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است.
# '''پیامبران الهی:''' خداوند در قرآن، پیامبران را حجت الهی دانسته است: {{قرآن|رُسُلاً مُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَ كانَ اللَّهُ عَزيزاً حَكيماً |ترجمه= پيامبرانى كه بشارت‏دهنده و بيم‏دهنده بودند، تا بعد از اين پيامبران، حجتى براى مردم بر خدا باقى نماند و خداوند، توانا و حكيم است.|سوره =نساء|آیه=۱۶۵}} رسول خدا(ص) فرمود: {{متن عربی|وَ بَعَثَ إِلَيْهِمُ الرُّسُلَ لِتَكُونَ لَهُ الْحُجَّه الْبَالِغَه عَلَى خَلْقِه‏|ترجمه=و خداوند پیامبران را فرستاد تا حجت بالغه الهی بر مردم باشند.}}<ref>ابن بابويه، محمد بن على، التوحيد، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۹۸ق، ص۴۵.</ref> خداوند با فرستادن پیامبران و نازل کردن کتاب‌های آسمانی، حجت را بر بندگانش تمام می‌کند.<ref>خازن، على بن محمد، تفسير الخازن المسمى لباب التأويل في معاني التنزيل، بیروت، دار الكتب العلميه، منشورات محمد علي بيضون، چاپ اول، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۷۰.</ref> <ref>صادقى تهرانى، محمد، الفرقان فى تفسير القرآن بالقرآن و السنه، قم، فرهنگ اسلامى، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ج۲۹، ص۱۸۳.</ref>
# '''حضرت محمد(ص):''' امام رضا(ع) پیامبر خدا(ص) را رحمت برای جهانیان، بشارت دهنده مومنان، ترساننده کافران و دروغ‌پنداران دانسته است تا حجت بالغه باشد از سوی خدا.<ref>{{متن عربی| وَ بَعَثَهُ‏ رَحْمَه لِلْعالَمِينَ‏ وَ بَشِيراً لِلْمُؤْمِنِينَ الْمُصَدِّقِينَ وَ نَذِيراً لِلْكَافِرِينَ الْمُكَذِّبِينَ لِتَكُونَ لَهُ‏ الْحُجَّه الْبالِغَه }}ابن بابويه، محمد بن على، عيون أخبار الرضا عليه السلام، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۵۴.</ref>
# '''جانشینان الهی حضرت محمد(ص):''' امیر المؤمنین(ع) فرمود: {{متن عربی|نَحْنُ خُزَّانُ اللَّهِ عَلَى عِلْمِ اللَّهِ وَ نَحْنُ تَرَاجِمَه وَحْيِ اللَّهِ نَحْنُ الْحُجَّه الْبَالِغَه عَلَى مَنْ دُونَ السَّمَاءِ وَ فَوْقَ الْأَرْضِ|ترجمه=ما گنجینه علم خداوند هستیم و همچنین مفسر وحی خداوند (قرآن) هستیم و ما حجت رسا هستیم بر کسانی که در زیر آسمان و بالای زمین است.}}<ref>صفار، محمد،‌ بصائر الدرجات في فضائل آل محمّد صلّى الله عليهم‏، قم، مكتبه آيه الله المرعشي النجفي‏، ۱۴۰۴ ق، چاپ ۲، ج‏۱، ص۱۰۴، حديث ۶. ص۱۹۹، باب۹.</ref> امام صادق (ع) امیرمومنان(ع) را همان باب ورود بر خدا می‌داند كه جز از سوى وى روى بدو نتوان كرد،  همچنين براى امامان بر حق يكى پس از ديگرى اين حكم جارى است، خدا آنها را ستون‌هاى زمين ساخته تا مبادا بر اهل خود بلرزد، او است حجت رسا بر هر كه روى زمين يا زير آن است‏.}}<ref>كليني، محمد، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ج‏۱، ص۱۹۶، حدیث۱. ص۱۹۹، حدیث۳. ص۲۷۰، حدیث۶.</ref>
# '''اوصاف امام:''' امام رضا(ع) حجت بالغه بودن را یکی از اوصاف امام دانسته است: {{متن عربی|الْإِمَامُ يُحِلُّ حَلَالَ اللَّهِ وَ يُحَرِّمُ حَرَامَ اللَّهِ وَ يُقِيمُ حُدُودَ اللَّهِ وَ يَذُبُّ عَنْ دِينِ اللَّهِ وَ يَدْعُو إِلَى سَبِيلِ رَبِّهِ‏ بِالْحِكْمَه وَ الْمَوْعِظَه الْحَسَنَه وَ الْحُجَّه الْبَالِغَه| ترجمه= امام است كه حلال خدا را حلال و حرام او را حرام كند و حدود خدا را بپا دارد و از دين خدا دفاع كند و با حكمت و اندرز و حجت رسا مردم را بطريق پروردگارش دعوت نمايد.}} ‏<ref>كليني، محمد، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ج‏۱، ص۲۰۰، حدیث۱.</ref> <ref> ابن بابويه، محمد، كمال الدين و تمام النعمه، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۹۵ق، ج‏۲، ص۶۷۷، باب ۵۸، حدیث۳۲.</ref>
# '''حضرت مهدی(ع) در عصر غیبت:''' امام صادق، قائم آل محمد را حجت بالغه بر مردم می‌داند: {{متن عربی|وَ هُوَ الْحُجَّه الْبَالِغَه مِنَ اللَّهِ عَلَيْهِم‏|ترجمه=و اوست حجت بالغه از سوی خدا بر آنها(مردم).}}<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۸۵.</ref>


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
خط ۲۶: خط ۳۶:
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =کلام
  | شاخه فرعی۱ =
  | شاخه فرعی۱ =امامت
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =امامت خاصه
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده: مفردات قرآن]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۳۹


سؤال

آیا مصداق آیه «فَلِلَّهِ الْحُجَّه الْبالِغَه» حضرت امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) است؟


درگاه‌ها
درگاه غدیر.png
واژه-ها.png


حُجَّت بالِغه دلیل رسایی دانسته شده که قابل شک و تردید نباشد. حجت بالغه در آیه ۱۴۹ سوره انعام ذکر شده است. پیامبران الهی(ع)، حضرت محمد(ص)، جانشینان الهی حضرت محمد(ص)، حضرت مهدی(ع) در عصر غیبت، مصداق‌های حجت بالغه دانسته شده‌اند.

حضرت مهدی(ع) یکی از مصداق‌های حجت بالغه الهی بر بشریت است.

متن آیه

مصداق حجت بالغه

مشرکان در مقابل دعوت پیامبران الهی، بهانه‌ آورده و خود را تبرئه می‌کردند که اگر خدا مى‏خواست، نه ما مشرك مى‏شديم و نه پدران ما؛ و نه چيزى را تحريم مى‏كرديم» كسانى كه پيش از آنها بودند نيز، همين گونه دروغ مى‏گفتند و سرانجام (طعم) كيفر ما را چشيدند. [۱] قرآن در پاسخ این بهانه‌جویان می‌گوید: ﴿قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ؛ بگو دلیل و برهان رسا [که قابل ردّ، ایراد، شک و تردید نیست] مخصوص خدا است، پس اگر خدا می‌خواست قطعاً همه شما را [به طور جبر] هدایت می‌کرد.(انعام:۱۴۹)

حُجَّت بالِغه دلیل رسایی دانسته شده که قابل شک و تردید نباشد و در هر عصری مصداق‌هایی دارد که حجت بالغه دانسته شده‌اند. [۲]

  1. پیامبران الهی: خداوند در قرآن، پیامبران را حجت الهی دانسته است: ﴿رُسُلاً مُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَ كانَ اللَّهُ عَزيزاً حَكيماً؛ پيامبرانى كه بشارت‏دهنده و بيم‏دهنده بودند، تا بعد از اين پيامبران، حجتى براى مردم بر خدا باقى نماند و خداوند، توانا و حكيم است.(نساء:۱۶۵) رسول خدا(ص) فرمود: «وَ بَعَثَ إِلَيْهِمُ الرُّسُلَ لِتَكُونَ لَهُ الْحُجَّه الْبَالِغَه عَلَى خَلْقِه‏؛ و خداوند پیامبران را فرستاد تا حجت بالغه الهی بر مردم باشند.»[۳] خداوند با فرستادن پیامبران و نازل کردن کتاب‌های آسمانی، حجت را بر بندگانش تمام می‌کند.[۴] [۵]
  2. حضرت محمد(ص): امام رضا(ع) پیامبر خدا(ص) را رحمت برای جهانیان، بشارت دهنده مومنان، ترساننده کافران و دروغ‌پنداران دانسته است تا حجت بالغه باشد از سوی خدا.[۶]
  3. جانشینان الهی حضرت محمد(ص): امیر المؤمنین(ع) فرمود: «نَحْنُ خُزَّانُ اللَّهِ عَلَى عِلْمِ اللَّهِ وَ نَحْنُ تَرَاجِمَه وَحْيِ اللَّهِ نَحْنُ الْحُجَّه الْبَالِغَه عَلَى مَنْ دُونَ السَّمَاءِ وَ فَوْقَ الْأَرْضِ؛ ما گنجینه علم خداوند هستیم و همچنین مفسر وحی خداوند (قرآن) هستیم و ما حجت رسا هستیم بر کسانی که در زیر آسمان و بالای زمین است.»[۷] امام صادق (ع) امیرمومنان(ع) را همان باب ورود بر خدا می‌داند كه جز از سوى وى روى بدو نتوان كرد، همچنين براى امامان بر حق يكى پس از ديگرى اين حكم جارى است، خدا آنها را ستون‌هاى زمين ساخته تا مبادا بر اهل خود بلرزد، او است حجت رسا بر هر كه روى زمين يا زير آن است‏.}}[۸]
  4. اوصاف امام: امام رضا(ع) حجت بالغه بودن را یکی از اوصاف امام دانسته است: «الْإِمَامُ يُحِلُّ حَلَالَ اللَّهِ وَ يُحَرِّمُ حَرَامَ اللَّهِ وَ يُقِيمُ حُدُودَ اللَّهِ وَ يَذُبُّ عَنْ دِينِ اللَّهِ وَ يَدْعُو إِلَى سَبِيلِ رَبِّهِ‏ بِالْحِكْمَه وَ الْمَوْعِظَه الْحَسَنَه وَ الْحُجَّه الْبَالِغَه؛ امام است كه حلال خدا را حلال و حرام او را حرام كند و حدود خدا را بپا دارد و از دين خدا دفاع كند و با حكمت و اندرز و حجت رسا مردم را بطريق پروردگارش دعوت نمايد.» ‏[۹] [۱۰]
  5. حضرت مهدی(ع) در عصر غیبت: امام صادق، قائم آل محمد را حجت بالغه بر مردم می‌داند: «وَ هُوَ الْحُجَّه الْبَالِغَه مِنَ اللَّهِ عَلَيْهِم‏؛ و اوست حجت بالغه از سوی خدا بر آنها(مردم).»[۱۱]


منابع

  1. سوره انعام، آیه۱۴۸: ﴿سَيَقُولُ الَّذينَ أَشْرَكُوا لَوْ شاءَ اللَّهُ ما أَشْرَكْنا وَ لا آباؤُنا وَ لا حَرَّمْنا مِنْ شَيْ‏ءٍ كَذلِكَ كَذَّبَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ حَتَّى ذاقُوا بَأْسَنا قُلْ هَلْ عِنْدَكُمْ مِنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنا إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَ إِنْ أَنْتُمْ إِلاَّ تَخْرُصُونَ
  2. عاملى، جعفر مرتضى، تفسير سوره هل أتى، بیروت، المركز الإسلامي للدراسات، چاپ اول، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۲.
  3. ابن بابويه، محمد بن على، التوحيد، قم، جامعه مدرسین، چاپ اول، ۱۳۹۸ق، ص۴۵.
  4. خازن، على بن محمد، تفسير الخازن المسمى لباب التأويل في معاني التنزيل، بیروت، دار الكتب العلميه، منشورات محمد علي بيضون، چاپ اول، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۷۰.
  5. صادقى تهرانى، محمد، الفرقان فى تفسير القرآن بالقرآن و السنه، قم، فرهنگ اسلامى، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ج۲۹، ص۱۸۳.
  6. «وَ بَعَثَهُ‏ رَحْمَه لِلْعالَمِينَ‏ وَ بَشِيراً لِلْمُؤْمِنِينَ الْمُصَدِّقِينَ وَ نَذِيراً لِلْكَافِرِينَ الْمُكَذِّبِينَ لِتَكُونَ لَهُ‏ الْحُجَّه الْبالِغَه»ابن بابويه، محمد بن على، عيون أخبار الرضا عليه السلام، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۱۵۴.
  7. صفار، محمد،‌ بصائر الدرجات في فضائل آل محمّد صلّى الله عليهم‏، قم، مكتبه آيه الله المرعشي النجفي‏، ۱۴۰۴ ق، چاپ ۲، ج‏۱، ص۱۰۴، حديث ۶. ص۱۹۹، باب۹.
  8. كليني، محمد، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ج‏۱، ص۱۹۶، حدیث۱. ص۱۹۹، حدیث۳. ص۲۷۰، حدیث۶.
  9. كليني، محمد، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ج‏۱، ص۲۰۰، حدیث۱.
  10. ابن بابويه، محمد، كمال الدين و تمام النعمه، تهران، اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۹۵ق، ج‏۲، ص۶۷۷، باب ۵۸، حدیث۳۲.
  11. كلينى، محمد بن يعقوب، الكافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۱۸۵.