سپردن توشه آخرت به مستمند: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
منظور از این جمله امام علی (ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه که می‌فرماید: «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت شمار» چیست؟
منظور از این جمله امام علی(ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه که می‌فرماید: «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت شمار» چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''زاد و توشه سفر آخرت''' در نامه [[امام علی(ع)]] به [[امام حسن(ع)]] بیان شده است. امام در این نامه اشاره به کمک گرفتن در حمل توشه [[آخرت]] نموده است. مراد از این کمک گرفتن، [[صدقه دادن]] و [[انفاق در راه خدا]] است که می‌تواند کمکی در حمل کردن زاد و توشه در آخرت باشد.
'''سپردن توشه آخرت به مستمند''' مضمونی است که در نامه [[امام علی(ع)]] به [[امام حسن(ع)]] به آن توصیه شده و مقصود [[صدقه دادن]] و [[انفاق در قرآن|انفاق در راه خداوند]] بوده که توشه مناسبی برای آخرت است. بنابر آنچه در [[نامه ۳۱ نهج‌البلاغه]] نقل شده، علی(ع) سفارش می‌کند که «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار، و زاد و توشه را بر دوش او بگذار».  
 
==نامه ۳۱ نهج‌البلاغه==
برای به دست آوردن پاسخ، بهتر است فرازهای کوتاهی از قبل و بعد جمله‌ای که در سؤال مطرح شده از سخنان امام علی(ع) در نامه ۳۱ [[نهج‌البلاغه]] بیان شود.
 
امام خطاب به امام حسن(ع) می‌فرماید: «بدان! راهی پرمشقت و بس طولانی در پیش داری، و در این راه بدون کوشش بایسته، و تلاش فراوان، و اندازه‌گیری زاد و توشه و سبک کردن بار گناه، موفق نخواهی بود. بیش از تحمل خود بار مسئولیت‌ها را بر دوش منه، که سنگینی آن بر تو عذاب‌آور است. اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار، و زاد و توشه را بر دوش او بگذار، و اگر قدرت مالی داری بیشتر انفاق کن و همراه او بفرست؛ زیرا ممکن است روزی در رستاخیز در جستجوی چنین فردی باشی و او را نیابی … بدان که در پیش روی تو، گردنه‌های صعب‌العبوری وجود دارد که حال سبک‌باران به مراتب بهتر از سنگین‌باران است و آن که کُند روَد، حالش بدتر از شتاب گیرنده است و سرانجام حرکت، بهشت یا دوزخ خواهد بود. پس برای خویش قبل از رسیدن به آخرت وسایلی مهیا ساز و جایگاه خود را پیش از آمدنت آماده کن، زیرا پس از مرگ، عذری پذیرفته نمی‌شود و راه بازگشتی وجود ندارد.»<ref>نهج البلاغه، ترجمه مرحوم محمد دشتی، ن۳۱.</ref>
 
==توصیف سفر آخرت==
سفر مرگ، با کلماتی شیوا و کلماتی زیبا در سخنان امام علی(ع) توصیف شده‌ است. سفر پرمشقتی که ارتکاب گناهان، بار سنگین به دوش انسان گذارده و عبور از گردنه‌های صعب العبور آن را بسیار سخت می‌کند.
 
برای مسافرت در راهی پرمشقت و طولانی و دارای گردنه‌های صعب العبور، باید توشه و امکانات لازم را فراهم آورد. در چنین سفری از همراه بردن بار سنگین باید پرهیز نمود؛ چرا که بار سنگین علاوه بر این که برای مسافر عذاب‌آور خواهد بود، مانع شتاب وی شده و ممکن است او را از رسیدن به مقصد بازدارد؛ بنابراین تهیه توشه و سبک‌بار بودن شرط لازم برای چنین سفری به شمار می‌رود.
 
امام زاد و توشه این سفر را کارهای نیک و اعمال پسندیده می‌داند که انسان در دنیا برای خود تدارک دیده‌ است. اعمالی که هنگام نیاز، احتیاج انسان را برطرف نموده و بار سنگین [[گناهان گناه|گناهان]] را سبک می‌نماید. انفاق و صدقه از مهمترین توشه این سفر به شمار آمده و مطابق آیات قرآن<ref>تغابن/۱۷.</ref> و روایات معصومین، موجب آمرزش گناهان می‌شود.


==متن روایت==
امام علی(ع) خطاب به امام حسن(ع):
{{عربی بزرگ|وَ إِذَا وَجَدْتَ‏ مِنْ‏ أَهْلِ‏ الْفَاقَه مَنْ يَحْمِلُ لَكَ زَادَكَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَه فَيُوَافِيكَ بِهِ غَداً حَيْثُ تَحْتَاجُ إِلَيْهِ فَاغْتَنِمْهُ|ترجمه= اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار، و زاد و توشه را بر دوش او بگذار.<ref>سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق، نامه۳۱، ص۳۹۸.</ref>}}
==کمک گرفتن در حمل توشه قیامت==
==کمک گرفتن در حمل توشه قیامت==
مقصود از تعابیر به کار رفته در سخنان امام این است که انفاق در راه خدا و کمک به نیازمندان در دنیا در حقیقت پس‌اندازی است که به هنگام نیازمندی انسان در روز قیامت، به وی بازخواهد گشت و کفاره گناهان او خواهد شد و سختی‌های راه رسیدن به [[بهشت]] را بر وی آسان خواهد ساخت؛ بنابراین باید فرصت‌های موجود را مغتنم شمرد و برای تهیه توشه سفر آخرت کوشش نمود.
مقصود از تعبیر مستمندی که توشه انسان را تا آخرت می‌برد، در کلام امام علی(ع) را [[صدقه|انفاق در راه خدا]] و کمک به نیازمندان در دنیا دانستند. براساس سخن امام علی(ع)‌ صدقه در حقیقت پس‌اندازی است که به هنگام نیازمندی انسان در روز قیامت، به وی بازخواهد گشت. این انفاق، کفاره گناهان او خواهد شد و سختی‌های رسیدن به [[بهشت]] را بر وی آسان خواهد ساخت. به همین جهت امام توصیه می‌کند که فرصت‌های موجود را باید غنیمت شمرد.‏<ref>ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبه الله، شرح نهج البلاغه لابن أبي الحديد، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۸۶.</ref>


نکته دیگری که از جملات فوق استفاده می‌شود این است که انسان هر آنچه در راه خدا به فقرا و بیچارگان کمک می‌کند در واقع برای خود ذخیره و پس‌انداز کرده‌ است و فقرا فقط واسطه در حمل آن کمک‌ها هستند، و این نکته، نکته ظریفی است که انسان بداند هیچ‌گاه با انجام خیر به خود ضرر نزده‌ است.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
== برای مطالعه بیشتر ==
۱ـ شرح نامه ۳۱ نهج البلاغه، آیت الله فاضل لنکرانی.
۲ـ سیری در نهج البلاغه، مرتضی مطهری.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==جستارهای وابسته==
* [[حدیث ثواب ۱۸ برابری قرض دادن]]
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
خط ۴۸: خط ۳۳:
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =ج
  | اولویت =ج
  | کیفیت =ج
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۵

سؤال

منظور از این جمله امام علی(ع) در نامه ۳۱ نهج البلاغه که می‌فرماید: «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت شمار» چیست؟

سپردن توشه آخرت به مستمند مضمونی است که در نامه امام علی(ع) به امام حسن(ع) به آن توصیه شده و مقصود صدقه دادن و انفاق در راه خداوند بوده که توشه مناسبی برای آخرت است. بنابر آنچه در نامه ۳۱ نهج‌البلاغه نقل شده، علی(ع) سفارش می‌کند که «اگر مستمندی را دیدی که توشه‌ات را تا قیامت می‌برد و فردا که به آن نیاز داری به تو بازمی‌گرداند، کمک او را غنیمت بشمار، و زاد و توشه را بر دوش او بگذار».

متن روایت

امام علی(ع) خطاب به امام حسن(ع):

کمک گرفتن در حمل توشه قیامت

مقصود از تعبیر مستمندی که توشه انسان را تا آخرت می‌برد، در کلام امام علی(ع) را انفاق در راه خدا و کمک به نیازمندان در دنیا دانستند. براساس سخن امام علی(ع)‌ صدقه در حقیقت پس‌اندازی است که به هنگام نیازمندی انسان در روز قیامت، به وی بازخواهد گشت. این انفاق، کفاره گناهان او خواهد شد و سختی‌های رسیدن به بهشت را بر وی آسان خواهد ساخت. به همین جهت امام توصیه می‌کند که فرصت‌های موجود را باید غنیمت شمرد.‏[۲]


جستارهای وابسته

منابع

  1. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق، نامه۳۱، ص۳۹۸.
  2. ابن أبي الحديد، عبد الحميد بن هبه الله، شرح نهج البلاغه لابن أبي الحديد، قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق، ج۱۶، ص۸۶.