نقش دعا و خیرات در کاهش عذاب قبر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(صفحه‌ای تازه حاوی « {{ویرایش}} {{شروع متن}} {{سوال}} آيا دعاها و خيرات بازماندگان، باعث كاهش عذاب قبر...» ایجاد کرد)
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
جز (اصلاح ارقام، ابرابزار)
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آيا دعاها و خيرات بازماندگان، باعث كاهش عذاب قبر ميّت مى شود؟
آیا دعاها و خیرات بازماندگان، باعث کاهش عذاب شخص فوت کرده می‌شود؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
مهم ترين چيزى كه سبب رهايى از عذاب قبر مى شود، كارهاى نيكى است كه انسان در حيات انجام داده است; ولى گاهى سرنوشت اموات، به وسيله ى كارهاى نيك يا بدِ ديگران قابل تغيير است.
مهم‌ترین علتِ رهایی از [[عذاب قبر]] اعمال نیک انسان در طول زندگی است. با این حال، براساس روایات، خیرات و دعاها برای افراد مرده نیز تأثیرگذار است.
* در روایات نقل شده که زیارت اهل قبور در روزهای [[جمعه]]، گشایشی در رفع گرفتاریِ آن‌ها پدیدمی‌آورد.<ref>طوسی، محمد بن الحسن، الأمالی، قم، دار الیثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۶۸۸.</ref>
در يك قانون كلى، حديث مى فرمايد:  
* [[حضرت محمد(ص)|پیامبر(ص)]] فرمود: {{متن عربی|براي مردگان خود هديه بفرستيد. پرسیدند: هديه مردها چیست؟ فرمود: صدقه و دعا}}<ref>شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، نجف، مطبعه الحیدریه، چاپ اول، بی تا، ص۱۶۹.</ref>
* پیامبر(ص) فرمود: {{متن عربی|روزى حضرت عيسى(ع) از كنار قبرى گذشت كه صاحب آن در عذاب بود، سال بعد نيز گذر كرد ولى از عذاب صاحب قبر خبرى نبود، سبب را از خداوند پرسيد، وحى آمد كه از اين ميّت فرزندى صالح به بلوغ رسيد و براى مردم راهى درست كرد و يتيمى را پناه داد به بركت آن از پدر گذشتيم.}}<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، الأمالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش، ص۵۱۲.</ref>
هر كسى روش نيكى بنياد گذارد، براى او ثوابِ هر كه به آن عمل كند مى رسد و هر كه روش بدى بنياد نهد، براى او گناه هر كه به آن عمل كند، مى رسد.
* [[امام صادق(ع)]] فرمود: {{متن عربی|اگر شخصی به نیت میتی صدقه دهد، خداوند جبرئیل را فرمان می‌دهد که این هدیه را به قبر او برساند.}}<ref>دیلمی، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلی الصواب، قم، الشریف الرضی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۷۵.</ref>
* امام صادق(ع) فرمود: {{متن عربی|چه مانعي داريد، از اينكه نيكي به پدر و مادر كنيد؛ به نيابت آنها نماز، روزه، تصدق و حج كنيد كه پاداشش براي آنها و شما نوشته شود، به علاوه ثواب صله رحم را نيز دارد.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۲، ص۱۵۹.</ref>> از این روایت استفاده می‌شود که خیرات به پدر و مادر سه فائده دارد. یک) رسیدن ثواب به اموات. دو) رسیدن همان ثواب به انجام دهنده خیر. سه) پاداش [[صله‌رحم|صله رحم]] بر خیرات دهنده.
پيامبر(صلى الله عليه وآله) فرمود:  
* امام صادق(ع) فرمود: {{متن عربی| خواندن قرآن از روى مصحف، عذاب پدر و مادر را سبك كند، گر چه كافر باشند.}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۱۳، بَابُ قِرَاءَه الْقُرْآنِ فِی الْمُصْحَفِ، حدیث۱.</ref>
* امام صادق(ع) فرمود: {{متن عربی|همانا روزه، حج، عمره و هر عمل نيكي از شما ميت را سود مي‌بخشد و از عذاب نجات مي‌بخشد و به وي ابلاغ مي‌شود كه اين پاداش به وسيله فرزند يا برادر ديني تو است.}}<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۲۸۰، باب۱۲، حدیث۱۵.</ref> از این روایت استفاده می‌شود اموات صاحب احسان را می‌شناسند و لو در دنیا ندیده باشند و برای او دعا می‌کنند؛ فرزندی که عاق پدر و مادر بوده با اهداء عمل‌های نیک از گناه عقوق بیرون می‌آید.
روزى حضرت عيسى(عليه السلام) از كنار قبرى گذشت كه صاحب آن در عذاب بود. سال بعد نيز گذر كرد ولى از عذاب صاحب قبر، خبرى نبود. سبب را از خداوند پرسيد. وحى آمد كه از اين ميّت، فرزندى صالح به بلوغ رسيد و براى مردم راهى درست كرد و يتيمى را پناه داد. به بركت آن از پدر گذشتيم.<ref>بحار الانوار، ج۶، ص۲۲۰، ح ۱۵; و محمد باقر مجلسى، حق اليقين، ص۴۸۹.</ref>
 
گاه سرنوشت اموات، به وسیله کارهای نیک دیگران تغییر می‌کند؛ هر شخصی که روش و سنت نیکی را بنا گذارد و دیگران به آن عمل کنند، ثوابی به شخص می‌رسد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۵، ص۹، حدیث۱.</ref> و هر که روش بدی بنیان گذارد، با انجام آن توسط دیگران، برای او گناه ثبت می‌شود.<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۱۳۲.</ref>
همچنين زيارت اهل قبور در روزهاى جمعه سبب مى شود، امواتى كه در تنگى باشند در گشايش قرار گيرند.<ref>همان، ص۲۵۶.</ref>
 
در کتاب «الفقه علی المذاهب الاربعه»، زیارت اهل قبور و قرآن خواندن برای میت، [[مستحب]] و به آن‌ها سفارش شده است. همچنین به دعاهایی برای میت و نزد قبر سفارش می‌کند که نشان از تأثیر دعا بر سرنوشت اموات است.<ref name=":0"/> این مسائل مورد تأیید فقیهان شیعه است.<ref name=":0">جعفر سبحانی، بحوث توحید حول التوحید و الشرک، ص۷۵، به نقل از: الفقه علی المذاهب، ص۵۴۰.</ref> مشهور عالمان اهل‌سنت نیز معتقدند که اموات، از اعمال صالح و خیراتی که بازماندگان برای آنها می‌فرستند، بهره‌مند می‌گردند.
امام صادق(عليه السلام) فرمود:  
 
== منابع ==
هر گاه شخصى به نيت ميتى صدقه دهد، خداوند جبرئيل را فرمان مى دهد كه اين هديه را به قبر او برساند.<ref>وسائل الشيعه، ج۲، ص۶۵۶، ح ۹.</ref>  
{{پانویس|۲}}
و نيز فرمود:  
به واسطه ى نمازى كه براى ميت خوانده مى شود، تنگى قبر او به فراخى تبديل مى شود.<ref>بحارالانوار، ج۸، ص۳۰۹.</ref>
ابن عباس در روايتى از رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) نقل مى كند:
خواندنِ سوره ى «تبارك الملك» بر قبر ميت، مايه ى نجات از عذاب قبر است.<ref>منازل الاخره، ص۲۸ به نقل از: قطب رواندى; و نيز روايتى از امام باقر(عليه السلام) به نقل از: كلينى.</ref>
از كتاب دعوات قطب راوندى نقل شده است كه هر گاه ميتى دفن شود و بر قبر او سه بار اين جمله را بخوانند، خداوند تا روز دميده شدن صور، عذاب را از او بر مى دارد;
اللهم انى اسئلك بحق محمد و آل محمد ان لا تعذب هذا الميت.<ref>همان، ص۲۹.</ref>
دعا نيز در كاهش عذاب قبر مؤثر است.
رسول اكرم(صلى الله عليه وآله) پس از خاك سپارى دخترش (رقيّه) با چشم گريان فرمود:  
از خداى سبحان خواستم عذاب قبر را از او بردارد و خداوند او را بخشيد.<ref>الفروع من الكافى، ج۳، ص۲۳۶، كتاب الجنائز، باب المسأله فى القبر، ح ۶.</ref>  
مشهور عالمان اهل سنت مانند عالمان تشيع، كه اموات، از اعمال صالح و خيراتى كه بازماندگان براى آنها مى فرستند، بهره مند مى شوند.
اينجا به چند نمونه بسنده مى شود:
خالدى در كتاب «صلح الاخوان» پس از برهانى كردنِ رابطه ى اعمال صالح بازماندگان و بهبودى سرنوشت اموات مى گويد:
هر گاه كسى به نيت وجه الله نذرى كند، تا ثوابش براى ميتى باشد، چنين نذرى مفيد و وفا به آن لازم است.<ref>جعفر سبحانى، الوهابيه فى الميزان، ص۱۳۳، به نقل از: صلح الاخوان، ص۱۰۲.</ref>
العزامى مى گويد:
روش مسلمين بر اين است كه براى اموات نذر و صدقه مى دهند و ثواب آن را براى اموات اهدا مى كنند. بنابر احاديث صحيح، مشهور و اجماع اهل سنت، صدقه دادن بازماندگان براى اموات سودمند است.
در روايتى صحيح، سعد از پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم) مى پرسد: «آيا صدقه دادن من براى روح مادرم سودى دارد؟» پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)فرمود: «بلى».<ref>همان، به نقل از: فرقان القرآن، ص۱۳۳.</ref>
در كتاب «الفقه على المذاهب الاربعه» زيارت اهل قبور، مستحب ناميده شده و به آن سفارش شده است. همچنين قرآن خواندن براى ميت را مفيد مى داند و از قول فقيهان چهار مذهب، دعاهايى براى ميّت و روى قبور سفارش مى كند كه معلوم مى شود، تأثير دعا بر سرنوشت اموات را همه ى فقيهان مذاهب پذيرفته اند.<ref>ر.ك: جعفر سبحانى، بحوث توحيد حول التوحيد و الشرك، ص۷۵، به نقل از: الفقه على المذاهب، ص۵۴۰.</ref>
==منابع==
<references />
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{برزخ}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی = کلام
|شاخه فرعی۱ =  
| شاخه فرعی۱ = معاد
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =قبر
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =عذاب قبر
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =-
  | تیترها =  
  | تیترها =-
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:دعا]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۴

سؤال

آیا دعاها و خیرات بازماندگان، باعث کاهش عذاب شخص فوت کرده می‌شود؟

مهم‌ترین علتِ رهایی از عذاب قبر اعمال نیک انسان در طول زندگی است. با این حال، براساس روایات، خیرات و دعاها برای افراد مرده نیز تأثیرگذار است.

  • در روایات نقل شده که زیارت اهل قبور در روزهای جمعه، گشایشی در رفع گرفتاریِ آن‌ها پدیدمی‌آورد.[۱]
  • پیامبر(ص) فرمود: «براي مردگان خود هديه بفرستيد. پرسیدند: هديه مردها چیست؟ فرمود: صدقه و دعا»[۲]
  • پیامبر(ص) فرمود: «روزى حضرت عيسى(ع) از كنار قبرى گذشت كه صاحب آن در عذاب بود، سال بعد نيز گذر كرد ولى از عذاب صاحب قبر خبرى نبود، سبب را از خداوند پرسيد، وحى آمد كه از اين ميّت فرزندى صالح به بلوغ رسيد و براى مردم راهى درست كرد و يتيمى را پناه داد به بركت آن از پدر گذشتيم.»[۳]
  • امام صادق(ع) فرمود: «اگر شخصی به نیت میتی صدقه دهد، خداوند جبرئیل را فرمان می‌دهد که این هدیه را به قبر او برساند.»[۴]
  • امام صادق(ع) فرمود: «چه مانعي داريد، از اينكه نيكي به پدر و مادر كنيد؛ به نيابت آنها نماز، روزه، تصدق و حج كنيد كه پاداشش براي آنها و شما نوشته شود، به علاوه ثواب صله رحم را نيز دارد.»[۵]> از این روایت استفاده می‌شود که خیرات به پدر و مادر سه فائده دارد. یک) رسیدن ثواب به اموات. دو) رسیدن همان ثواب به انجام دهنده خیر. سه) پاداش صله رحم بر خیرات دهنده.
  • امام صادق(ع) فرمود: «خواندن قرآن از روى مصحف، عذاب پدر و مادر را سبك كند، گر چه كافر باشند.»[۶]
  • امام صادق(ع) فرمود: «همانا روزه، حج، عمره و هر عمل نيكي از شما ميت را سود مي‌بخشد و از عذاب نجات مي‌بخشد و به وي ابلاغ مي‌شود كه اين پاداش به وسيله فرزند يا برادر ديني تو است.»[۷] از این روایت استفاده می‌شود اموات صاحب احسان را می‌شناسند و لو در دنیا ندیده باشند و برای او دعا می‌کنند؛ فرزندی که عاق پدر و مادر بوده با اهداء عمل‌های نیک از گناه عقوق بیرون می‌آید.

گاه سرنوشت اموات، به وسیله کارهای نیک دیگران تغییر می‌کند؛ هر شخصی که روش و سنت نیکی را بنا گذارد و دیگران به آن عمل کنند، ثوابی به شخص می‌رسد[۸] و هر که روش بدی بنیان گذارد، با انجام آن توسط دیگران، برای او گناه ثبت می‌شود.[۹]

در کتاب «الفقه علی المذاهب الاربعه»، زیارت اهل قبور و قرآن خواندن برای میت، مستحب و به آن‌ها سفارش شده است. همچنین به دعاهایی برای میت و نزد قبر سفارش می‌کند که نشان از تأثیر دعا بر سرنوشت اموات است.[۱۰] این مسائل مورد تأیید فقیهان شیعه است.[۱۰] مشهور عالمان اهل‌سنت نیز معتقدند که اموات، از اعمال صالح و خیراتی که بازماندگان برای آنها می‌فرستند، بهره‌مند می‌گردند.

منابع

  1. طوسی، محمد بن الحسن، الأمالی، قم، دار الیثقافه، چاپ اول، ۱۴۱۴ق، ص۶۸۸.
  2. شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، نجف، مطبعه الحیدریه، چاپ اول، بی تا، ص۱۶۹.
  3. ابن بابویه، محمد بن علی، الأمالی، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش، ص۵۱۲.
  4. دیلمی، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلی الصواب، قم، الشریف الرضی، چاپ اول، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۱۷۵.
  5. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۲، ص۱۵۹.
  6. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۱۳، بَابُ قِرَاءَه الْقُرْآنِ فِی الْمُصْحَفِ، حدیث۱.
  7. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ اول، ۱۴۰۹ق، ج۸، ص۲۸۰، باب۱۲، حدیث۱۵.
  8. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۵، ص۹، حدیث۱.
  9. ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ص۱۳۲.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ جعفر سبحانی، بحوث توحید حول التوحید و الشرک، ص۷۵، به نقل از: الفقه علی المذاهب، ص۵۴۰.