شرایط امر به معروف و نهی از منکر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(ابرابزار)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
شرایط امر به معروف و نهی از منکر چیست؟
شرایط امر به معروف و نهی از منکر چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}'''شرایط امر به معروف و نهی از منکر''' در نزد فقیهان عبارتند از: علم و آگاهی نسبت به معروف و منکر، احتمال تأثیر در شخص گناهکار، اصرار بر گناه و نبودن ضرر و مفسده و نیز شرط عدالت که توسط برخی از فقیهان بیان شده است.
امر به معروف و نهی از منکر، از مهم‌ترین واجبات دینی است، که شارع مقدس شرایطی برای تحقق وجوب آن، بیان کرده است. چهار شرط اصلی امر به معروف و نهی از منکر، عبارتند از: علم و آگاهی، احتمال تأثیر، اصرار بر گناه و نبودن ضرر و مفسده؛ شرط پنجم نیز با عنوان عدالت، توسط برخی از فقها بیان شده است.<ref>امامیان، سید حسن، و امیر آسمانی بیگدلی، «شرایط امر به معروف و نهی از منکر در فضای مجازی»،</ref>


== تیتر ==
از [[امام علی(ع)]] همچنین روایت شده است: «امر به معروف و نهی از منکر را ترک ننمایید، وگرنه بدترین افراد بر شما حکومت خواهند کرد، و دعاهای شما هم مستجاب نخواهد شد».
مسئله ۲۷۹۱- چند چیز شرط است در واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر:‏


‏اول:آن که کسی که می‌خواهد امر و نهی کند، بداند که آنچه شخص مکلف به‌جا نمی‌آورد واجب است به‌جا آورد، و آنچه به‌جا می‌آورد باید ترک کند. و بر کسی که معروف و منکر را نمی‌داند واجب نیست. ‏
== اهمیت امر به معروف و نهی از منکر ==
امر به معروف و نهی از منکر به معنای مردم را به کار نیک واداشتن و از کار زشت بازداشتن دانسته‌اند.<ref>«[https://farsi.khamenei.ir/news-content?id=27746 امر به معروف و نهی از منکر]»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، بازدید: ۶ تیر ۱۴۰۳ش.</ref> امر به معروف و نهی از منکر از بزرگ‌ترین واجبات دینی است، و در [[آیه ۱۰۴ سوره آل عمران]] آمده است: «و باید از میان شما، گروهی، [مردم را] به نیکی دعوت کنند و به کار شایسته وادارند و از زشتی بازدارند، و آنان همان رستگارانند.»<ref>سیستانی، سیدعلی، [https://www.sistani.org/persian/book/50/76/ توضیح المسائل]، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.</ref>


‏دوم:آن که احتمال بدهد امر و نهی او تأثیر می‌کند، پس اگر بداند اثر نمی‌کند واجب نیست. ‏
از [[رسول اکرم(ص)]] روایت شده که فرمود: «اُمّت من مادامی که امر به معروف و نهی از منکر نمایند، و یکدیگر را به احسان و نیکی کمک کنند، در خیر و خوبی خواهند بود، و اگر چنین نباشند برکت از آنان برداشته خواهد شد، و بعض از آنها بر بعض دیگر ـ به ظلم ـ مسلّط خواهد گردید، و در زمین و آسمان یار و یاوری نخواهند داشت».<ref>سیستانی، سیدعلی، [https://www.sistani.org/persian/book/50/76/ توضیح المسائل]، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.</ref>


‏سوم:آن که بداند شخص معصیت‌کار بنا دارد که معصیت خود را تکرار کند، پس اگر بداند یا گمان کند یا احتمال صحیح بدهد که تکرار نمی‌کند واجب نیست. ‏
از [[امام علی(ع)]] همچنین روایت شده است: «امر به معروف و نهی از منکر را ترک ننمایید، وگرنه بدترین افراد بر شما حکومت خواهند کرد، و دعاهای شما هم مستجاب نخواهد شد».<ref>سیستانی، سیدعلی، [https://www.sistani.org/persian/book/50/76/ توضیح المسائل]، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.</ref>


‏چهارم:آن که در امر و نهی مفسده‌ای نباشد، پس اگر بداند یا گمان کند که اگر امر یا نهی کند ضرر جانی یا عرضی و آبرویی یا مالی قابل توجه به او می‌رسد واجب نیست، ‏بلکه اگر احتمال صحیح بدهد که از آن ترس ضررهای مذکور را پیدا کند واجب نیست بلکه اگر بترسد که ضرری متوجه متعلقان او می‌شود واجب نیست، بلکه با احتمال وقوع ضرر جانی یا عرضی و آبرویی یا مالی موجب حرج بر بعضی مؤمنین، واجب نمی‌شود بلکه در بسیاری از موارد حرام است. ‏<ref>خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش.</ref>
== شرایط ==
امر به معروف و نهی از منکر، از مهم‌ترین واجبات دینی است، که شارع مقدس شرایطی برای تحقق وجوب آن، بیان کرده است. چهار شرط اصلی امر به معروف و نهی از منکر، عبارتند از: علم و آگاهی، احتمال تأثیر، اصرار بر گناه و نبودن ضرر و مفسده؛ شرط پنجم نیز با عنوان عدالت، توسط برخی از فقها بیان شده است.<ref>امامیان، سید حسن، و امیر آسمانی بیگدلی، «شرایط امر به معروف و نهی از منکر در فضای مجازی»، فصلنامه علوم انسانی، ۱۳۹۵ش،ص۲۷.</ref> به طور کلی در وجوب امر به معروف و نهی از منکر باید شرایط زیر وجود داشته باشد:<ref>خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش، ص۵۱۰.</ref>


== تیتر ==
'''۱ ـ''' شناخت معروف و منکر هرچند به طور اجمالی؛ بنابراین بر کسی که معروف و منکر را نمی‌شناسد، و آنها را از یکدیگر تشخیص نمی‌دهد، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست.<ref>خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش، ص۵۱۰.</ref>
امر به معروف و نهی از منکر از بزرگ‌ترین واجبات دینی است، و خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «وَلْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّةٌ یَدْعُونَ إِلَی الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَأُولٰئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»؛ باید از شما «اُمّت اسلامی» گروهی باشند که به سوی نیکی دعوت کنند، و امر به معروف و نهی از منکر نمایند. و آنان هستند که رستگارند.


از رسول اکرم (صلی الله علیه وآله) روایت شده که فرمود: «لا تَزال أمّتی بخیر ما أمروا بالمعروف ونَهوا عَن المنکر وتَعاوَنوا علی البرّ، فَإذا لمْ یفعلوا ذلک نُزعت عنهم البرکات، وسلّط بعضهم علی بَعْضٍ، ولم یکنْ لَهُمْ ناصر فی الأرض ولا فی السماء»؛ «اُمّت من مادامی که امر به معروف و نهی از منکر نمایند، و یکدیگر را به احسان و نیکی کمک کنند، در خیر و خوبی خواهند بود، و اگر چنین نباشند برکت از آنان برداشته خواهد شد، و بعض از آنها بر بعض دیگر ـ به ظلم ـ مسلّط خواهد گردید، و در زمین و آسمان یار و یاوری نخواهند داشت».
'''۲ ـ''' احتمال تأثیر در شخص خلافکار<ref>خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش، ص۵۱۰.</ref>؛ بنابراین اگر کسی می‌داند که سخن و گفته او اثر ندارد، مشهور بین فقهاء آن است که در این صورت وظیفه ندارد، و امر به معروف و نهی از منکر بر او واجب نیست، ولی احتیاط واجب آن است که کراهت و ناراحتی خود را از کارهای ناشایسته خلافکار به هر طوری که ممکن است اظهار نماید، هرچند بداند که در او اثر نخواهد داشت.<ref>سیستانی، سیدعلی، [https://www.sistani.org/persian/book/50/76/ توضیح المسائل]، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش، ص۵۱۰.</ref>


از حضرت أمیر المؤمنین (علیه السلام) همچنین روایت شده است: «لا تترکوا الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر فیولّی علیکم شرارکم، ثمّ تدعون فلا یستجاب لکم»؛ «امر به معروف و نهی از منکر را ترک ننمایید، وگرنه بدترین افراد بر شما حکومت خواهند کرد، و دعاهای شما هم مستجاب نخواهد شد».
'''۳ ـ''' قصد ادامه کارهای ناشایسته و خلاف از شخص خلافکار؛ بنابراین شخص خلافکار چنانچه نخواهد کارهای خلاف خود را تکرار کند و دوباره مرتکب شود، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست.<ref>خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش، ص۵۱۰.</ref>


در وجوب امر به معروف و نهی از منکر باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
'''۴ ـ''' معذور نبودن شخص خلافکار در کارهای زشت و خلاف خود، با اعتقاد اینکه کار زشتی که انجام داده حرام نبوده، بلکه مباح بوده، یا کار خوبی که ترک کرده واجب نبوده است.<ref>سیستانی، سیدعلی، [https://www.sistani.org/persian/book/50/76/ توضیح المسائل]، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.</ref>


'''۱ ـ''' شناخت معروف و منکر هرچند به طور اجمالی؛ بنابراین بر کسی که معروف و منکر را نمی‌شناسد، و آنها را از یکدیگر تشخیص نمی‌دهد، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست، بله گاهی برای امر به معروف و نهی از منکر کردن یادگرفتن و شناختن معروف و منکر از باب مقدّمه، واجب می‌شود.
'''۵ ـ''' ‏آن که در امر و نهی مفسده‌ای نباشد، پس اگر بداند یا گمان کند که اگر امر یا نهی کند ضرر جانی یا عرضی و آبرویی یا مالی قابل توجه به او می‌رسد واجب نیست، ‏بلکه اگر احتمال صحیح بدهد که از آن ترس ضررهای مذکور را پیدا کند واجب نیست بلکه اگر بترسد که ضرری متوجه متعلقان او می‌شود واجب نیست، بلکه با احتمال وقوع ضرر جانی یا عرضی و آبرویی یا مالی موجب حرج بر بعضی مؤمنین، واجب نمی‌شود بلکه در بسیاری از موارد حرام است. ‏<ref>خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش.</ref>


'''۲ ـ''' احتمال تأثیر در شخص خلافکار؛ بنابراین اگر کسی می‌داند که سخن و گفته او اثر ندارد، مشهور بین فقهاء آن است که در این صورت وظیفه ندارد، و امر به معروف و نهی از منکر بر او واجب نیست، ولی احتیاط واجب آن است که کراهت و ناراحتی خود را از کارهای ناشایسته خلافکار به هر طوری که ممکن است اظهار نماید، هرچند بداند که در او اثر نخواهد داشت.
=== روایت ===
 
از [[امام صادق|امام صادق(ع)]] درباره امر به معروف و نهی از منکر سؤال شد آیا بر تمام امت واجب است یا نه؟ فرمود: نه. پرسیدند: چرا واجب نیست؟ فرمود: این کار بر عهده شخص نیرومندی است که فرمانش را ببرند و معروف را از منکر باز شناسد، نه بر کسانی که ناتوانند و خود هدایت نیافته‌اند و از روی ناآگاهی دیگران را از حق به سوی باطل می‌خوانند.<ref>«[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4693/4731/37922/شرایط-امر-به-معروف-و-نهی-از-منکر شرایط امر به معروف و نهی از منکر]»، گنجینه، شماره ۵۹، ۱۳۸۵ش، بازدید: ۶ تیر ۱۴۰۳ش.</ref>
'''۳ ـ''' قصد ادامه کارهای ناشایسته و خلاف از شخص خلافکار؛ بنابراین شخص خلافکار چنانچه نخواهد کارهای خلاف خود را تکرار کند و دوباره مرتکب شود، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست.
 
'''۴ ـ''' معذور نبودن شخص خلافکار در کارهای زشت و خلاف خود، با اعتقاد اینکه کار زشتی که انجام داده حرام نبوده، بلکه مباح بوده، یا کار خوبی که ترک کرده واجب نبوده است.
 
بله اگر منکر از کارهایی باشد که شارع مقدّس هرگز به وقوع آن راضی نیست ـ مثل کشتن فردی که جانش محترم است ـ جلوگیری از آن واجب است، هرچند انجام دهنده معذور باشد، و حتّی مکلّف هم نباشد.
 
'''۵ ـ''' ضرر جانی یا آبرویی یا مالی ـ به مقدار قابل توجّه ـ شخص امر کننده به معروف و نهی‌کننده از منکر را تهدید نکند، و مشقّت و دشواری غیرقابل تحمل وجود نداشته باشد، مگر اینکه کار معروف (کار خوب) و منکر (کار بَد) به‌قدری نزد شارع مقدّس مهم باشد که باید در راه آن، ضررها و دشواری‌ها را تحمّل نمود.
 
و اگر به خود امر به معروف و نهی از منکر کننده ضرر متوجّه نشود، ولی بر کسان دیگر از مسلمین ضرر جانی، یا آبرویی، یا مالی معتنابه متوجّه گردد، امر به معروف و نهی از منکر واجب نمی‌شود، که در این صورت اهمّیت ضرر و آن کار مقایسه می‌گردد که گاهی در صورت ضرر هم امر به معروف، و نهی از منکر ساقط نمی‌شود.<ref>سیستانی، سیدعلی، [https://www.sistani.org/persian/book/50/76/ توضیح المسائل]، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.</ref>
 
== تیتر ==
از مولایمان امام صادق علیه السلام درباره امر به معروف و نهی از منکر سؤال شد: آیا بر تمام امت واجب است یا نه؟
 
فرمود: نه. پرسیدند: چرا واجب نیست؟ فرمود: این کار بر عهده شخص نیرومندی است که فرمانش را ببرند و معروف را از منکر باز شناسد، نه بر کسانی که ناتوانند و خود هدایت نیافته‌اند و از روی ناآگاهی دیگران را از حق به سوی باطل می‌خوانند.<ref>«[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/4693/4731/37922/شرایط-امر-به-معروف-و-نهی-از-منکر شرایط امر به معروف و نهی از منکر]»، گنجینه، شماره ۵۹، ۱۳۸۵ش.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۶۱: خط ۴۵:
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۰۹

سؤال

شرایط امر به معروف و نهی از منکر چیست؟

شرایط امر به معروف و نهی از منکر در نزد فقیهان عبارتند از: علم و آگاهی نسبت به معروف و منکر، احتمال تأثیر در شخص گناهکار، اصرار بر گناه و نبودن ضرر و مفسده و نیز شرط عدالت که توسط برخی از فقیهان بیان شده است.

از امام علی(ع) همچنین روایت شده است: «امر به معروف و نهی از منکر را ترک ننمایید، وگرنه بدترین افراد بر شما حکومت خواهند کرد، و دعاهای شما هم مستجاب نخواهد شد».

اهمیت امر به معروف و نهی از منکر

امر به معروف و نهی از منکر به معنای مردم را به کار نیک واداشتن و از کار زشت بازداشتن دانسته‌اند.[۱] امر به معروف و نهی از منکر از بزرگ‌ترین واجبات دینی است، و در آیه ۱۰۴ سوره آل عمران آمده است: «و باید از میان شما، گروهی، [مردم را] به نیکی دعوت کنند و به کار شایسته وادارند و از زشتی بازدارند، و آنان همان رستگارانند.»[۲]

از رسول اکرم(ص) روایت شده که فرمود: «اُمّت من مادامی که امر به معروف و نهی از منکر نمایند، و یکدیگر را به احسان و نیکی کمک کنند، در خیر و خوبی خواهند بود، و اگر چنین نباشند برکت از آنان برداشته خواهد شد، و بعض از آنها بر بعض دیگر ـ به ظلم ـ مسلّط خواهد گردید، و در زمین و آسمان یار و یاوری نخواهند داشت».[۳]

از امام علی(ع) همچنین روایت شده است: «امر به معروف و نهی از منکر را ترک ننمایید، وگرنه بدترین افراد بر شما حکومت خواهند کرد، و دعاهای شما هم مستجاب نخواهد شد».[۴]

شرایط

امر به معروف و نهی از منکر، از مهم‌ترین واجبات دینی است، که شارع مقدس شرایطی برای تحقق وجوب آن، بیان کرده است. چهار شرط اصلی امر به معروف و نهی از منکر، عبارتند از: علم و آگاهی، احتمال تأثیر، اصرار بر گناه و نبودن ضرر و مفسده؛ شرط پنجم نیز با عنوان عدالت، توسط برخی از فقها بیان شده است.[۵] به طور کلی در وجوب امر به معروف و نهی از منکر باید شرایط زیر وجود داشته باشد:[۶]

۱ ـ شناخت معروف و منکر هرچند به طور اجمالی؛ بنابراین بر کسی که معروف و منکر را نمی‌شناسد، و آنها را از یکدیگر تشخیص نمی‌دهد، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست.[۷]

۲ ـ احتمال تأثیر در شخص خلافکار[۸]؛ بنابراین اگر کسی می‌داند که سخن و گفته او اثر ندارد، مشهور بین فقهاء آن است که در این صورت وظیفه ندارد، و امر به معروف و نهی از منکر بر او واجب نیست، ولی احتیاط واجب آن است که کراهت و ناراحتی خود را از کارهای ناشایسته خلافکار به هر طوری که ممکن است اظهار نماید، هرچند بداند که در او اثر نخواهد داشت.[۹]

۳ ـ قصد ادامه کارهای ناشایسته و خلاف از شخص خلافکار؛ بنابراین شخص خلافکار چنانچه نخواهد کارهای خلاف خود را تکرار کند و دوباره مرتکب شود، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست.[۱۰]

۴ ـ معذور نبودن شخص خلافکار در کارهای زشت و خلاف خود، با اعتقاد اینکه کار زشتی که انجام داده حرام نبوده، بلکه مباح بوده، یا کار خوبی که ترک کرده واجب نبوده است.[۱۱]

۵ ـ ‏آن که در امر و نهی مفسده‌ای نباشد، پس اگر بداند یا گمان کند که اگر امر یا نهی کند ضرر جانی یا عرضی و آبرویی یا مالی قابل توجه به او می‌رسد واجب نیست، ‏بلکه اگر احتمال صحیح بدهد که از آن ترس ضررهای مذکور را پیدا کند واجب نیست بلکه اگر بترسد که ضرری متوجه متعلقان او می‌شود واجب نیست، بلکه با احتمال وقوع ضرر جانی یا عرضی و آبرویی یا مالی موجب حرج بر بعضی مؤمنین، واجب نمی‌شود بلکه در بسیاری از موارد حرام است. ‏[۱۲]

روایت

از امام صادق(ع) درباره امر به معروف و نهی از منکر سؤال شد آیا بر تمام امت واجب است یا نه؟ فرمود: نه. پرسیدند: چرا واجب نیست؟ فرمود: این کار بر عهده شخص نیرومندی است که فرمانش را ببرند و معروف را از منکر باز شناسد، نه بر کسانی که ناتوانند و خود هدایت نیافته‌اند و از روی ناآگاهی دیگران را از حق به سوی باطل می‌خوانند.[۱۳]

منابع

  1. ↑ «امر به معروف و نهی از منکر»، دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای، بازدید: ۶ تیر ۱۴۰۳ش.
  2. ↑ سیستانی، سیدعلی، توضیح المسائل، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.
  3. ↑ سیستانی، سیدعلی، توضیح المسائل، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.
  4. ↑ سیستانی، سیدعلی، توضیح المسائل، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.
  5. ↑ امامیان، سید حسن، و امیر آسمانی بیگدلی، «شرایط امر به معروف و نهی از منکر در فضای مجازی»، فصلنامه علوم انسانی، ۱۳۹۵ش،ص۲۷.
  6. ↑ خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش، ص۵۱۰.
  7. ↑ خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش، ص۵۱۰.
  8. ↑ خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش، ص۵۱۰.
  9. ↑ سیستانی، سیدعلی، توضیح المسائل، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش، ص۵۱۰.
  10. ↑ خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش، ص۵۱۰.
  11. ↑ سیستانی، سیدعلی، توضیح المسائل، سایت رسمی آیت الله سیستانی، بازدید: ۳۰ خرداد ۱۴۰۳ش.
  12. ↑ خ‍م‍ی‍ن‍ی، روح‌الله، رساله توضیح المسائل حضرت آیة الله العظمی امام خمینی(س)، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، ۱۳۹۲ش.
  13. ↑ «شرایط امر به معروف و نهی از منکر»، گنجینه، شماره ۵۹، ۱۳۸۵ش، بازدید: ۶ تیر ۱۴۰۳ش.
مقاله‌های مرتبط
برگرفته از «https://fa.wikipasokh.com/index.php?title=شرایط_امر_به_معروف_و_نهی_از_منکر&oldid=70088»