نبأ عظیم در آیه ۲ سوره نبأ: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۶

سؤال

مراد از ﴿النَّبَإِ الْعَظِیم﴾در آیه دوم سوره نبأ چیست؟ آیا عبارت «یا بن النباء العظیم» در دعای ندبه ارتباطی با این آیه دارد؟

درگاه‌ها

نَبَإِ الْعَظِيمِ در آیه ۲ سوره نبأ به معنای «خبر بزرگ»، و مراد از آن قیامت است.^[۱] خبر عظیم، خبر قیامت است که قرآن در سوره‌هاى مکى و مخصوصا در سوره‌هایى که در اوائل بعثت نازل شده اهتمام زیادی در اثبات آن دارد. تأیید این معنا، سیاق آیات این سوره است که در آنها تنها به مسئله قیامت، و استدلال بر واقعیت و حقانیت آن پرداخته شده است.^[۲]

برخی مفسران شیعه معتقدند مراد از «نبأ عظیم» در آیه ۲ سوره نبأ امام علی(ع) است.^[۳] امام علی(ع) در روایتی، خود را خبر بزرگی دانسته که در جانشینی او پس از پیامبر(ص) اختلاف کردند.^[۴] برخی تفاسیر شیعه آن را امام علی(ع)، پیامبر(ص)،^[۵] قرآن^[۶] دانسته‌اند. این تفاسیر در بیان معنای باطنی بوده و منافاتی با معنای قیامت از این لفظ ندارد.

ازامام صادق (ع) درباره آیه ﴿‏عم يتساءلون‏ عن النبإ العظيم﴾‏ نقل شده که مراد از آن ولایت امیر المؤمنین (ع) است.^[۷]

با توجه به اینکه در روايات مى‌‏خوانيم كه: «نَبَأٌ عَظِيمٌ» علىّ بن ابى‌‏طالب است و خود حضرت فرمود: «انی النبأ العظيم»^[۸] چنانكه در دعاى ندبه نيز خطاب به حضرت مهدى (عج) مى‌‏گوييم: «يا بن النباء العظيم‏»^[۹] پس عبارت «یَا بْنَ النَّبَإِ الْعَظِيم؛ ای پسر خبر بزرگ» در دعای ندبه، به آیه ۲ سوره نبأ اشاره دارد و امام مهدی(ع) را فرزند امام علی(ع) و پیامبر(ص) معرفی می‌کند.

منابع

↑ کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ش، ج۱۰، ص۱۲۵. و نیز: قرشی، سید علی اکبر، تفسيراحسن‌الحديث، ج۱۲، ص۳۳
↑ علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۵۷.
↑ الرازي، ابوالفتوح، روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، ج۲۰، ص۱۱۱
↑ کلینی، محمد، کافی، ج۱، ص۲۰۷، روایت ۳.
↑ موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب علیه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۰.
↑ طبرسی، فضل، مجمع البیان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۵۰ش، ذیل آیه.
↑ كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دارالکتب الإسلامية، چ4، 1407 ق. ج1، ص 418.
↑ كلينى، محمد بن يعقوب‏، الكافي، تهران، دار الكتب الإسلامية، چ4، 1407ق، ج8، ص 30.
↑ قرائتى، محسن، تفسير نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چ1، 1388 ش. ج8، ص 123.

[1] کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ش، ج۱۰، ص۱۲۵. و نیز: قرشی، سید علی اکبر، تفسيراحسن‌الحديث، ج۱۲، ص۳۳

[2] علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۵۷.

[3] الرازي، ابوالفتوح، روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، ج۲۰، ص۱۱۱

[4] کلینی، محمد، کافی، ج۱، ص۲۰۷، روایت ۳.

[5] موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب علیه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۰.

[6] طبرسی، فضل، مجمع البیان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۵۰ش، ذیل آیه.

[7] كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دارالکتب الإسلامية، چ4، 1407 ق. ج1، ص 418.

[8] كلينى، محمد بن يعقوب‏، الكافي، تهران، دار الكتب الإسلامية، چ4، 1407ق، ج8، ص 30.

[9] قرائتى، محسن، تفسير نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چ1، 1388 ش. ج8، ص 123.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi }}
 {{شروع متن}}
-{{سوال}}
+{{سوال}}مراد از {{قرآن|النَّبَإِ الْعَظِیم}}در آیه دوم سوره نبأ چیست؟ آیا عبارت «یا بن النباء العظیم» در دعای ندبه ارتباطی با این آیه دارد؟
-در سوره نبا آمده {{قرآن|..عَنِ النَّبَإِ الْعَظِيم}} (نبأ/ ۲)‏ در دعاي ندبه خطاب به امام زمان(عج) آمده .... «يا بن النباء العظيم» آيا اين دو از نظر مفهومي و معنايي با هم ارتباطي دارند يا فقط تشابه ظاهري دارند؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-{{درگاه|مهدویت}}
+{{درگاه|مهدویت|اندازه=کوچک}}
-وقتي پيامبر اسلام(ص) دعوت خود را آشكار كرد، كفار در نبوت آن حضرت و قرآن و تعاليم اسلام از جمله جانشين پيامبر(ص) اختلاف كرده و از پيامبر(ص) و مومنان از روي استهزاء مي پرسيدند!‌ خداوند از پرسش آنها خبر داده و مي فرمايد:
+{{مفردات قرآن}}
-از چه چيز مي پرسند؟ از خبر بزرگ،‌ كه در او اختلاف دارند.<ref>نبأ/ ۱ ـ ۳.</ref>
-براي «نبأ عظيم» يعني خبر بزرگ، چهار مصداق ذكر شده كه البته به هم مربوط هستند:
-۱. قرآن كريم: يعني مردم قرآن را مسخره كرده و مي گفتند: اين قصه ها افسانه هاي پيشينيان است يا شعر است و...<ref>انعام/ ۲۵ و طبرسي، فضل، مجمع البيان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهاني، چاپ اول، ۱۳۵۰ ش، ذيل آيه.</ref>
-۲. قيامت: در امكان قيامت هم گفتگوها بود كه مگر مي شود انسان بعد از مرگش دوباره زنده شود و اين چه خبري است كه پيامبر(ص) ادعا مي كند؟<ref>مؤمنون/ ۸۲ و كاشاني، فتح الله، منهج الصادقين، تهران، كتابفروشي اسلاميه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ ش، ج۱۰، ص۱۲۵.</ref>
-۳. رسول خدا(ص) : مي گفتند: اين شخص از طرف خدا نيامده بلكه شاعر، ساحر و .... است!<ref>طور/۳۰ و ذاريات/ ۵۲ و موسوي سبزواري، عبدالاعلي،‌ مواهب عليه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref>
-۴. اميرالمؤمنين(ع) : بيشتر مفسران مي گويند: مراد از «نبأ عظيم» حضرت علي(ع) است براي همين، همواره از پيامبر(ص) مي پرسيدند: وصي تو چه كسي است؟
-امام باقر(ع) مي فرمايد: نبأ عظيم، اميرالمؤمنين(ع) است، و آن حضرت مي فرمود: براي خدا آيه و خبري بزرگتر از من نيست.
-اميرالمومنين(ع) هم مي فرمود: من آن خبر بزرگم كه در من اختلاف كرديد، در ولايت من جنگيديد، و از ولايت من باز آمديد، پس از آن كه قبول كرديد، و به ستم هلاك شديد، بعد از آن كه با شمشير من از كفر رها شده بوديد.
-و روز غدير را خود دانستيد و روز قيامت مي بينيد آنچه امروز كرديد.<ref>كليني، محمد، كافي، ج۱، ص۲۰۷، روايت ۳؛ و بروجردي، ابراهيم،‌ جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ سوم، ج۴، ص۳۸۰؛ و جرجاني، حسين، گازر، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۷ ش، ج۱۰، ص۲۶۶؛ و حسين بحراني،‌ هاشم، البرهان في تفسير القرآن، تهران، بنياد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۵، ص۴۱۹.</ref>
-با توجه به روايات فراواني كه فقط به چند نمونه اشاره شد، مي توانيم بگوئيم: «نبأ عظيم» هر چند چهار مصداق دارد ولي همه اين ها به مصداق مهم يعني اميرالمؤمنين(ع) برمي گردند.
-اما قرآن: طبق فرمايش رسول گرامي در حجه الوداع، كه: من دو چيز گرانبها در نزد شما به امانت مي گذارم مادامي كه به هر دو عمل كنيد گمراه نمي شويد: يكي قرآن و ديگري عترت و اهل بيتم.<ref>مجلسي، محمد باقر،‌ بحارالانوار، بيروت، موسسه الوفاء، ۱۴۰۴ ق، ج۲، ص۲۸۵، روايت ۲، باب ۳۴.</ref>
-پس قرآن كريم و عترت پيامبر(ص) با هم اند و هر كدام عدل ديگري به حساب مي آيند.
-اما قيامت: اين اميرالمؤمنين(ع) است كه قسيم النار و الجنه مي باشد، و بدون آن حضرت قيامتي بر پا نمي شود، از سوي ديگر رسيدن به سعادت اخروي در گرو كامل شدن دين است كه خداوند پس از منصوب كردن حضرت علي(ع) به امامت در روز غدير فرمود: «اليوم اكملت لكم دينكم» امروز دين شما (با امامت علي(ع)) كامل كردم، با ولايت او نعمت هاي الهي بر امت تمام گشت، «و اتممت عليكم نعمتي» و نعمتم را بر شما تمام كردم، و با ولايت آن حضرت، احكام اسلامي و پيامبر(ص) دوام مي يابد، «و رضيت لكم الاسلام دينا» اسلام را دين شما گردانيدم، و با عملي شدن احكام اسلام توسط آن حضرت،‌كفار مأيوس مي شوند، و امروز كفار (با امامت حضرت علي(ع)) از ضربه زدن به دين شما مأيوس شدند و از آنها نترسيد و از من بترسيد.<ref>مائده/ ۳، بلاغي،‌ عبدالحجّت؛ حجه التفاسير و بلاغ الاكسير، قم، انتشارات حكمت، چاپ اول، ۱۳۴۵ ش، ج۲، ص۱۲۹.</ref>
-اگر هم كسي بگويد: مراد از «نباء عظيم» خود پيامبر(ص) است، باز برمي گردد به حضرت علي(ع) چرا كه قرآن كريم در آيه مباهله، حضرت علي(ع) را نفس پيامبر(ص) خوانده است:
-هر گاه بعد از علم و دانشي كه به تو رسيده، كساني با تو به ستيز برخيزند، به آنها بگو: بياييد ما فرزندان خود را دعوت كنيم شما هم فرزندان خود را، ما زنان خويش را و شما هم زنان خويش را، ما نفس خود را و شما هم نفس خود را دعوت كنيد، آنگاه با هم مباهله كنيم و لعنت خدا را بر دروغگويان قرار دهيم.<ref>آل عمران/ ۶۱، و طباطبائي، محمد حسين، الميزان في تفسير القرآن، تهران، دارالكتب الاسلاميه، چاپ سوم، ۱۳۹۷ ق، ج۳، ص۲۴۳.</ref>
+'''نَبَإِ الْعَظِيمِ''' در آیه ۲ [[سوره نبأ]] به معنای «خبر بزرگ»، و مراد از آن [[قیامت]] است.<ref>کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ش، ج۱۰، ص۱۲۵. و نیز:  قرشی، سید علی اکبر،  تفسيراحسن‌الحديث، ج۱۲، ص۳۳</ref> خبر عظیم، خبر قیامت است که قرآن در سوره‌هاى مکى و مخصوصا در سوره‌هایى که در اوائل بعثت نازل شده اهتمام زیادی در اثبات آن دارد. تأیید این معنا، سیاق آیات این سوره است که در آنها تنها به مسئله قیامت، و استدلال بر واقعیت و حقانیت آن پرداخته شده است.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۵۷.</ref>
-با روشن شدن اين مطلب، خطاب ما به حضرت بقيه الله الاعظم ـ ارواحنا لمقدمه الفداء ـ در دعاي ندبه، كاملاً با اين آيه ارتباط دارد؛ زيرا امام زمان(ع) فرزند رسول خدا(ص) و فرزند اميرالمؤمنين(ع) است و «يا بن النباء العظيم» يعني اي فرزند اميرالمؤمنين و اي فرزند رسول گرامي اسلام. به اميد روزي كه با ظهور حضرتش دنيا پر از مهر و صفا و صميميت گردد.
+برخی مفسران شیعه معتقدند مراد از «نبأ عظیم» در آیه ۲ سوره نبأ امام علی(ع) است.<ref>الرازي، ابوالفتوح،  روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، ج۲۰، ص۱۱۱</ref> امام علی(ع) در روایتی، خود را خبر بزرگی دانسته که در [[خلافت امام علی(ع)|جانشینی او]] پس از [[پیامبر(ص)]] اختلاف کردند.<ref>کلینی، محمد، کافی، ج۱، ص۲۰۷، روایت ۳.</ref> برخی تفاسیر شیعه آن را [[امام علی(ع)]]، [[پیامبر(ص)]]،<ref>موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب علیه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> [[قرآن]]<ref>طبرسی، فضل، مجمع البیان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۵۰ش، ذیل آیه.</ref> دانسته‌اند. این تفاسیر در بیان معنای باطنی بوده و منافاتی با معنای قیامت از این لفظ ندارد.
-{{پایان پاسخ}}
+ازامام صادق (ع) درباره آیه {{ قرآن|‏عم يتساءلون‏ عن النبإ العظيم}}‏  نقل شده که مراد از آن ولایت امیر المؤمنین (ع) است.<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دارالکتب الإسلامية، چ4، 1407 ق. ج1، ص 418.</ref>
-{{مطالعه بیشتر}}
-==مطالعه بيشتر==
+با توجه به اینکه در روايات مى‌‏خوانيم كه: «نَبَأٌ عَظِيمٌ» علىّ بن ابى‌‏طالب است و خود حضرت فرمود: «انی النبأ العظيم»<ref>كلينى، محمد بن يعقوب‏، الكافي، تهران، دار الكتب الإسلامية، چ4، 1407ق، ج8، ص 30.</ref> چنانكه در دعاى ندبه نيز خطاب به حضرت مهدى (عج) مى‌‏گوييم: «يا بن النباء العظيم‏»<ref> قرائتى، محسن، تفسير نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چ1، 1388 ش. ج8، ص 123.</ref> پس عبارت {{عربی|یَا بْنَ النَّبَإِ الْعَظِيم|ترجمه=ای پسر خبر بزرگ}} در [[دعای ندبه]]، به آیه ۲ سوره نبأ اشاره دارد و [[امام مهدی(ع)]] را فرزند امام علی(ع) و پیامبر(ص) معرفی می‌کند.{{پایان پاسخ}}
-۱. عروسي حويزي، عبد علي؛ تفسير نور الثقلين، ج۵، مطبعه علميه،‌ دوم، بي تا.
+== منابع ==
+{{پانویس|۲}}
-۲. مدرسي، محمد تقي، من هدي القرآن، ج۱۷، بي جا، دارالهُدي، اول، ۱۴۰۶ ق.
-{{پایان مطالعه بیشتر}}
-==منابع==
-<references />
 {{شاخه
-  | شاخه اصلی = مهدویت
+  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
-  | شاخه فرعی۱ =
+  | شاخه فرعی۱ = مفردات قرآن
   | شاخه فرعی۲ =
   | شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه =-
-  | تیترها =
+  | تیترها =-
-  | ویرایش =
+  | ویرایش =شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی =شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر =شد
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | بازبینی =شد
-  | تکمیل =
+  | تکمیل = شد
-  | اولویت =
+  | اولویت =ج
-  | کیفیت =
+  | کیفیت =ج
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:مهدویت]]