بررسی روایت منع سوادآموزی زنان: تفاوت میان نسخه‌ها

{{شروع متن}}سؤال: در روایتی آمده است: «وَ لَا تُعَلِّمُوهُنَّ الْكِتَابَه وَ مُرُوهُنَّ بِالْغَزْلِ وَ عَلِّمُوهُنَّ سُورَه النُّور؛ به زنان نوشتن نياموزيد، بلكه آنها را به ريسندگي وادارید و سوره نور را به آنها بياموزيد». آیا این روایت به لحاظ سندی معتبر است؟  

این روایت به لحاظ سندی ضعیف است و از لحاظ محتوایی با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند، تعارض دارد.  

كسب علم به ويژه علوم ديني يكي از فضایل بلكه فرایض به شمار مي‌رود، پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله و سلم) فرمود: «طلب العلم فريضه علي كل مسلم».<ref>کلینی، محمد، اصول كافي، تصحيح غفاري، ج۱، ص۳۰ ؛ دانش اندوزي بر هر مسلماني واجب است.</ref> در آيات قرآن كريم، دانشمندان مورد ستايش قرار گرفته‌اند: «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرٌ».<ref>مجادله، ۱۱؛ خداوند مومنان تان را بالا و اهل علم را بسيار بالاتر مي برد.</ref> در احاديث صحيحه به دانش آموزي توصيه و سفارش اکید شده است؛ به طوري كه ارزشمندي افراد را در سه مقام عالم، متعلم و دوستدار علم بودن خلاصه نموده است.

از جمله مسایلی كه بايد فرا گرفته شود، احكام ديني است كه فقها بر لزوم و وجوب فراگیری آن اتفاق نظر دارند.<ref>خمینی، روح الله، توضيح المسائل؛، تحقیق محمد حسين بني هاشمي، ج۱، ص۲۴.</ref> زنان به عنوان افراد مكلف نيز مشمول اين فتوا هستند.

افزون بر مسایل ديني، جامعه بشری برای رفع نيازهای اختصاصی زنان در مسایل پزشکی و پیراپزشکی به زنان آموزش‌دیده نیاز مبرم دارد و زنان زمانی می‌توانند مصدر و منشا خدمت برای همجنسان شان در مسایل اختصاصی آن‌ها واقع شوند که به صورت رسمی و آکادمیک آموزش ببینند.  

كسب علم و با سواد بودن مادران در خانه‌داري، همسرداری و بچه‌داري بهتر نیز نقش مهم و اساسی دارد و به تجربه ثابت شده كه مادران عالمه و فاضله در پرورش تن و روان كودك موفق‌تر بوده‌اند و در خانه مديريت بهتري داشته‌اند.

روایتی که در سوال به آن اشاره شده است، در برخی از کتاب‌های روایی مانند من لايحضره الفقيه؛ ج‏۱ ص۳۷۴ آمده و دارای اشکالات فراوانی است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود.

 

۱ . بررسی سند

 

اين حديث از امام باقر و امام صادق (عليهما السلام) با سند آبایي از رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) نقل شده است و در طبقه اول راويان این حدیث سكوني<ref>محمد اردبيلي، جامع الرواه، ج۱، ص۹۱.</ref> و اسماعيل بن ابي زياد<ref>همان.</ref> قرار دارند كه اولي ضعيف و دومي مشترك بين ثقه و ضعيف است. پس این روايت قابل استناد نيست.

 

۲. دلالت حديث

 

محتوای این روایت با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند و انسان ها را به علم آموزی و فراگیری دانش توصیه و سفارش می کنند، تعارض دارد.  

 

بنابراین، باتوجه به آیات و روایات معتبر که انسان را (اعم از مرد و زن) به فراگیری علم دانش‌اندوزی تشویق و ترغیب می‌کنند و با توجه به نیازهای مبرم جامعه بشری، هیچگونه منع شرعی، اخلاقی و عقلی برای علم آموزی زنان وجود ندارد.  

  | شاخه اصلی =  

| شاخه فرعی۱ =  

| شاخه فرعی۲ =  

| شاخه فرعی۳ =  

| شناسه =  

| تیترها =  

| ویرایش =  

| لینک‌دهی =  

| ناوبری =  

| نمایه =  

| تغییر مسیر =  

| ارجاعات =  

| بازبینی =  

| تکمیل =  

| اولویت =  

| کیفیت =