رومان: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۲۱

سؤال

رومان کیست و چه مسئولیتی دارد؟

درگاه‌ها

رومان نام فرشته‌ای است که در قبر پیش از نکیر و منکر از اعمال انسان سؤال می‌کند.^[۱] امام سجاد(ع) در دعایی که در صحیفه سجادیه نقل شده، نام رومان را در کنار نام نکیر و منکر آورده و بر آن‌ها درود می‌فرستد.^[۲] برخی شارحان صحیفه سجادیه در شرح این دعا، رومان را به مانند نکیر و منکر از فرشته‌ها شمرده‌اند و تصدیق وجود او را مانند فرشته‌های دیگر واجب دانسته‌اند.^[۳]

طریحی عالم و مفسر شیعی در کتاب مجمع البحرین، رومان را نام فرشته‌ای دانسته که در قبر با آدمیان ملاقات می‌کند.^[۴] علامه مجلسی روایتی را از عبدالله بن سلام از پیامبر اسلام نقل می‌کند که رومان، نخستین فرشته‌ای است که در قبر پیش از نکیر و منکر بر جنازه وارد می‌شود و پرونده اعمال افراد را آماده می‌کند.^[۵] همه وظایفی که در حدیث عبدالله بن سلام برای رومان ذکر شده، در حدیث سلمان فارسی برای اولین فرشته‌ای که در قبر سراغ میت می‌آید، آمده که البته نامی از رومان نیامده است.^[۶]

علامه مجلسی با اینکه روایت عبدالله بن سلام را ذکر کرده، اما معتقد است، نام این فرشته جز در صحیفه سجادیه در منابع معتبر شیعه نیامده و نام این فرشته در کتاب‌های اهل‌سنت ذکر شده است.‏^[۷]

در برخی روایات از فرشته دیگری با نام رومان یاد شده، که وظیفه وی جذر و مد آب دریا شمرده شده است.^[۸]

منابع

↑ امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، ترجمه و شرح فیض الإسلام، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.
↑ امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، قم، الهادی،۱۳۷۶ش، دعای سوم، ص۳۵۱.
↑ سید علی خان کبیر، ریاض السالکین، ص۹۴.
↑ فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۲۵۴.
↑ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.
↑ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۳۷۴.
↑ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.
↑ شیخ صدوق، علل الشرائع‏، ج۲، ص۵۵۴، قم، کتاب فروشی داوری‏، ۱۳۸۵ش.

[1] امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، ترجمه و شرح فیض الإسلام، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.

[2] امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، قم، الهادی،۱۳۷۶ش، دعای سوم، ص۳۵۱.

[3] سید علی خان کبیر، ریاض السالکین، ص۹۴.

[4] فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۲۵۴.

[5] علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.

[6] علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۳۷۴.

[7] علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.

[8] شیخ صدوق، علل الشرائع‏، ج۲، ص۵۵۴، قم، کتاب فروشی داوری‏، ۱۳۸۵ش.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{ویرایش}}
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-رومان یا فتّان القبور چه ملکی است و چه زمانی نزد میت می‌آید؟
+رومان کیست و چه مسئولیتی دارد؟
 {{پایان سوال}}
-امام سجاد (علیه السلام) در صحیفهٔ کاملهٔ سجّادیه، آنجا که به ملائکه صلوات می‌فرستد؛ می‌فرماید: «و منکر و نکیر و رومان، فتان القبور…» ;<ref>صحیفهٔ سجادیه، دعای سوم یا چهارم، ص۳۵۱.</ref> یعنی «رحمت خدا، به منکر و نکیر و رومان باد که امتحان و سؤال کنندگان در قبر هستند».
+{{پاسخ}}
-مرحوم سید علی خان در شرح این فراز می‌فرماید:
+{{درگاه|واژه‌ها}}
+'''رومان''' نام فرشته‌ای است که در قبر پیش از [[نکیر و منکر]] از اعمال انسان سؤال می‌کند.<ref>امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، ترجمه و شرح فیض الإسلام، ۱۳۷۶ش، ص۵۶.</ref> [[امام سجاد(ع)]] در دعایی که در [[صحیفه سجادیه]] نقل شده، نام رومان را در کنار نام نکیر و منکر آورده و بر آن‌ها درود می‌فرستد.<ref>امام سجاد(ع)، الصحیفة السجادیة، قم، الهادی،۱۳۷۶ش، دعای سوم، ص۳۵۱.</ref> برخی شارحان صحیفه سجادیه در شرح این دعا، رومان را به مانند نکیر و منکر از فرشته‌ها شمرده‌اند و تصدیق وجود او را مانند فرشته‌های دیگر [[واجب]] دانسته‌اند.<ref>سید علی خان کبیر، ریاض السالکین، ص۹۴.</ref>
-... منکر، نکیر و رومان مانند جبرئیل از جنس آدمیان نیستند تا دیگران آنها را در دنیا ببیند… ; پس تصدیق وجود ملائکهٔ نکیر و منکر و رومان، واجب و ایمان به اینکه که آنها می‌پرسند، نیز واجب است….<ref>سید علی خان کبیر، ریاض السالکین، ص۹۴، میانجی، ص۳۵۲.</ref>
+[[طریحی]] عالم و مفسر شیعی در کتاب [[مجمع البحرین (کتاب)|مجمع البحرین]]، رومان را نام فرشته‌ای دانسته که در قبر با آدمیان ملاقات می‌کند.<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۲۵۴.</ref> [[علامه مجلسی]] روایتی را از [[عبدالله بن سلام]] از [[حضرت محمد(ص)|پیامبر اسلام]] نقل می‌کند که رومان، نخستین فرشته‌ای است که در قبر پیش از نکیر و منکر بر جنازه وارد می‌شود و پرونده اعمال افراد را آماده می‌کند.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.</ref> همه وظایفی که در حدیث عبدالله بن سلام برای رومان ذکر شده، در حدیث [[سلمان فارسی]] برای اولین فرشته‌ای که در قبر سراغ میت می‌آید، آمده که البته نامی از رومان نیامده است.<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۲، ص۳۷۴.</ref>
-در مجمع البحرین آمده است: «رومان اسم ملکی است که با آدمیان در قبر است».<ref>فخرالدین طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ص۲۵۴.</ref>
+علامه مجلسی با اینکه روایت عبدالله بن سلام را ذکر کرده، اما معتقد است، نام این فرشته جز در صحیفه سجادیه در منابع معتبر شیعه نیامده و نام این فرشته در کتاب‌های اهل‌سنت ذکر شده است.‏<ref>علامه مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۶، ص۲۳۴.</ref>
-در نتیجه، رومان یکی از ملائک قبر است و کارش مشابه نکیر و منکر (امتحان و پرسش از میت) است. از این رو «فتان القبور» صفت رومان و نکیر و منکر قرار گرفته است.
+در برخی روایات از فرشته دیگری با نام رومان یاد شده، که وظیفه وی جذر و مد آب دریا شمرده شده است.<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع‏، ج۲، ص۵۵۴، قم، کتاب فروشی داوری‏، ۱۳۸۵ش.</ref>
-در بارهٔ کار و جایگاه آن، در منابع شیعی و سنی بسیار آمده است؛ ولی مستند همه، تنها این حدیث است. عبدالله بن سلام<ref>عبدالله بن سلام بن الحارث الاسرائیلی من الصحابه، کان من احبار الیهود فأسلم مات سنه ثلاث و اربعین بالمدینه، طبقات ابن سعد، ج۲، ص۳۵۲.</ref> از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) نقل می‌کند که<ref>نعمت الله جزایری، الانوار النعمانیه، ج۴، ص۲۲۰; فیض کاشانی، علم الیقین، ج۲، ص۱۰۸۰; و کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۳۱.</ref> از رسول خدا پرسیدم: «نخستین ملکی که پیش از نکیر و منکر بر میت وارد می‌شود، کیست؟» فرمود: «ملکی است به نام رومان که با چهره ای چون خورشید، بر میت وارد می‌شود و می‌گوید که کارهای نیک و بد خود را، در دنیا بنویس». میت می‌گوید: «چگونه بنویسم که نه کاغذی دارم، نه قلمی و نه مرکبی؟» ملک می‌گوید: «آب دهان تو مرکب، انگشت تو قلم و تکه ای از کفن تو کاغذ». میت نخست کارهای نیک خود را می‌نویسد، وقتی به کارهای بد خود می‌رسد حیا و شرم می‌کند و دست برمی‌دارد. ملک می‌گوید: «ای خطاکار! در دنیا از خالق خود شرم نکردی و کار زشت انجام دادی! اکنون از نوشتن آن شرم می‌کنی؟» عمودی در دست دارد که بالا می‌برد تا بر فرق او زند. میت می‌گوید: «نزن می‌نویسم». پس از نوشتن، ملک امر می‌کند که آن نوشته را با ناخن خود مهر کند و سپس تا روز قیامت آن را به گردن خود بیاویزد، چنان‌که خداوند می‌فرماید: (وَ کُلَّ إِنسان أَلْزَمْناهُ طائِرَهُ فِی عُنُقِهِ وَ نُخْرِجُ لَهُ یَوْمَ الْقِیامَه کِتاباً یَلْقاهُ مَنْشُوراً).<ref>اسراء: ۱۳; و شیخ طبرسی، مجمع البیان، ج۶، ص۶۲۰–۶۲۲.</ref> بنابراین کار رومان تشکیل پرونده و پیش از نکیر و منکر است.
-فیض کاشانی، پس از نقل حدیث عبدالله بن سلام می‌فرماید:
-شاید «رومان فتان القبور» که در کلام امام سجاد (علیه السلام) آمده است، به همین ملک]در حدیث ابن سلام[ اشاره باشد.<ref>علم الیقین، ج۲، ص۱۰۸۲.</ref>
-همه ی وظایفی که در حدیث عبدالله بن سلام برای رومان ذکر شده است، در حدیث معروف سلمان فارسی برای اولین ملکی که در قبر سراغ میت می‌آید، ذکر شده است; هر چند نامی از رومان به میان نیامده است.<ref>علامه ی مجلسی، بحار الانوار، ج۲۲، ص۳۷۴، ح ۱۳.</ref>
-در روایت دیگر آمده است:
-رومان نزد میت می‌آید و او را می‌بوید، اگر او را از اهل خیر و سعادت یافت، به منکر و نکیر خبر می‌دهد تا با او رفق و مدارا کنند; ولی اگر او را اهل شرّ و شقاوت یافت، به آن دو خبر می‌دهد تا بر او سخت گیرند و او را عذاب کنند.<ref>الانوار النعمانیه، ج۴، ص۲۲۱; کفایه الموحدین، ج۳، ص۲۳۲.</ref>
-در دیگر منابع اهل سنت نیز ملکی به نام رومان وارد شده است; هر چند از لحاظ سند ضعیف است.<ref>سیوطی، شرح الصدور، ص۱۷۴.</ref>
-فیض کاشانی می‌فرماید:
-سؤال قبر، از منابع شیعه و سنی روایات متضافری (بسیار زیاد) دارد. این اخبار به حدی زیاد است که جای هیچ تردیدی باقی نمی‌گذارد.<ref>علم الیقین، ج۲، ص۱۰۶۵، فصل ۳.</ref>
-سیوطی می‌گوید که درباره ی سؤال دو ملک در قبر، احادیث متواتر و مؤکد است و حدود بیست و شش طریق را همراه با راویان آن ذکر می‌کند.<ref>شرح الصدور، ص۱۷۰.</ref>
 == منابع ==
@@ خط ۴۲: / خط ۲۲: @@
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه =-
-  | تیترها =
+  | تیترها =-
-  | ویرایش =
+  | ویرایش =شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی =شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
   | تغییر مسیر =
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | بازبینی =شد
   | تکمیل =
-  | اولویت =
+  | اولویت =ب
-  | کیفیت =
+  | کیفیت =ب
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:فرشتگان]]