حدیث مضمر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


روایتی را که در آن به جای اسم معصوم(ع) از ضمیر «عنه» یا «عنهما» و ... استفاده می‌شود، مضمر گویند.<ref>بروجردی، علی، طرائف المقال، قم، مکتبه مرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص ۲۵۰.</ref>
روایت '''مُضمَر''' روایتی را گویند که در آن به جای اسم معصوم(ع) از ضمیر «عنه» یا «عنهما» و ... استفاده می‌شود.<ref>بروجردی، علی، طرائف المقال، قم، مکتبه مرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۵۰.</ref>


گاهی راوی از امام به «عنه» تعبیر می‌کند مانند: مُحَمَّدُ بْنُ‏ مُسْلِمٍ‏ عَنْهُ‏(ع)‏.<ref>ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۲، ص۳۰.</ref> گاهی هم راوی روایتی را  از دو امام نقل می‌کند و به جای اسم معصومان می‌گوید «عنهما» مانند: حماد عن حريز عن محمد بن مسلم عنهما(ع‏).<ref>اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۴.</ref> گاهی نیز راوی به جای نام معصوم(ع) با لفظ دیگری روایت می‌کند مانند: «سَأَلْتُهُ(ع)؛ از او پرسیدم»<ref>اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۸.</ref> یا «كَتَبْتُ‏ إِلَيْهِ(ع)؛ به او نوشتم»<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق،ج۱، ص۱۰۲.</ref>
گاهی راوی از امام به «عنه» تعبیر می‌کند مانند: مُحَمَّدُ بْنُ‏ مُسْلِمٍ‏ عَنْهُ‏(ع)‏.<ref>ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۲، ص۳۰.</ref> گاهی هم راوی روایتی را  از دو امام نقل می‌کند و به جای اسم معصومان می‌گوید «عنهما» مانند: حماد عن حريز عن محمد بن مسلم عنهما(ع‏).<ref>اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۴.</ref> گاهی نیز راوی به جای نام معصوم(ع) با لفظ دیگری روایت می‌کند مانند: «سَأَلْتُهُ(ع)؛ از او پرسیدم»<ref>اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۸.</ref> یا «كَتَبْتُ‏ إِلَيْهِ(ع)؛ به او نوشتم»<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق،ج۱، ص۱۰۲.</ref>
خط ۱۱: خط ۱۱:
در این گونه روایات اگر نشانه‌ای باشد که این روایت از کدام امام می‌باشد، بعد از قابل اعتماد بودن خود راوی و [[سلسله حدیث|سلسله سند]] روایت، به آن عمل می‌شود.{{یادداشت|مثل اینکه در ابتدای یک حدیث نام معصوم را ذکر کرده باشد و در احادیث بعدی به ذکر ضمیر اکتفا کند. «بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة،موسسة النشر الاسلامی،‌ بی‌تا، بی‌جا، ج۵، ص۳۱۲»}} اگر مشخص نشود که از کدام امام است، چنین روایتی اعتبار نخواهد داشت چون ممکن است از امام نباشد.<ref>خاقانی، علی، رجال الخاقانی، بی جا، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ص ۲۵.</ref>
در این گونه روایات اگر نشانه‌ای باشد که این روایت از کدام امام می‌باشد، بعد از قابل اعتماد بودن خود راوی و [[سلسله حدیث|سلسله سند]] روایت، به آن عمل می‌شود.{{یادداشت|مثل اینکه در ابتدای یک حدیث نام معصوم را ذکر کرده باشد و در احادیث بعدی به ذکر ضمیر اکتفا کند. «بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة،موسسة النشر الاسلامی،‌ بی‌تا، بی‌جا، ج۵، ص۳۱۲»}} اگر مشخص نشود که از کدام امام است، چنین روایتی اعتبار نخواهد داشت چون ممکن است از امام نباشد.<ref>خاقانی، علی، رجال الخاقانی، بی جا، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ص ۲۵.</ref>
برخی از فقها روایتی که به جای نام معصوم با ضمیر آمده باشد را ضعیف و غیر قابل استناد می‌دانند چون ممکن است ضمیر به معصوم برنگردد و به راوی اصلی برگردد که نامش نیامده است.<ref>موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الاحکام،  قم، مؤسسه آل البیت لاحیاءالتراث، بی‌تا، ج۲، ص۲۵۲.</ref>
برخی از فقها روایتی که به جای نام معصوم با ضمیر آمده باشد را ضعیف و غیر قابل استناد می‌دانند چون ممکن است ضمیر به معصوم برنگردد و به راوی اصلی برگردد که نامش نیامده است.<ref>موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الاحکام،  قم، مؤسسه آل البیت لاحیاءالتراث، بی‌تا، ج۲، ص۲۵۲.</ref>
==مطالعه بیشتر==
۱. اصول الحدیث و احکامه فی علم الدرایه، جعفر سبحانی، بی‌جا، دار احیاء التراث العربی.
۲. الرعایه فی علم الدرایه، شهید ثانی، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، ۱۳۶۷ش.


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۸: خط ۲۲:
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = -
  | شناسه = -
  | تیترها =  
  | تیترها = -
  | ویرایش =  
  | ویرایش =  
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =  

نسخهٔ ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۵۱

سؤال

روایت مضمر را توضیح دهید؟


روایت مُضمَر روایتی را گویند که در آن به جای اسم معصوم(ع) از ضمیر «عنه» یا «عنهما» و ... استفاده می‌شود.[۱]

گاهی راوی از امام به «عنه» تعبیر می‌کند مانند: مُحَمَّدُ بْنُ‏ مُسْلِمٍ‏ عَنْهُ‏(ع)‏.[۲] گاهی هم راوی روایتی را از دو امام نقل می‌کند و به جای اسم معصومان می‌گوید «عنهما» مانند: حماد عن حريز عن محمد بن مسلم عنهما(ع‏).[۳] گاهی نیز راوی به جای نام معصوم(ع) با لفظ دیگری روایت می‌کند مانند: «سَأَلْتُهُ(ع)؛ از او پرسیدم»[۴] یا «كَتَبْتُ‏ إِلَيْهِ(ع)؛ به او نوشتم»[۵]

در این گونه روایات اگر نشانه‌ای باشد که این روایت از کدام امام می‌باشد، بعد از قابل اعتماد بودن خود راوی و سلسله سند روایت، به آن عمل می‌شود.[یادداشت ۱] اگر مشخص نشود که از کدام امام است، چنین روایتی اعتبار نخواهد داشت چون ممکن است از امام نباشد.[۶] برخی از فقها روایتی که به جای نام معصوم با ضمیر آمده باشد را ضعیف و غیر قابل استناد می‌دانند چون ممکن است ضمیر به معصوم برنگردد و به راوی اصلی برگردد که نامش نیامده است.[۷]

منابع

  1. بروجردی، علی، طرائف المقال، قم، مکتبه مرعشی النجفی، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۵۰.
  2. ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۲، ص۳۰.
  3. اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۴.
  4. اشعرى قمى، احمد بن محمد بن عيسى، النوادر، قم، مدرسه الامام المهدی(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۸ ق، ص۶۸.
  5. كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق،ج۱، ص۱۰۲.
  6. خاقانی، علی، رجال الخاقانی، بی جا، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ دوم، ۱۴۰۴ق، ص ۲۵.
  7. موسوی عاملی، محمد بن علی، مدارک الاحکام، قم، مؤسسه آل البیت لاحیاءالتراث، بی‌تا، ج۲، ص۲۵۲.
  1. مثل اینکه در ابتدای یک حدیث نام معصوم را ذکر کرده باشد و در احادیث بعدی به ذکر ضمیر اکتفا کند. «بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة،موسسة النشر الاسلامی،‌ بی‌تا، بی‌جا، ج۵، ص۳۱۲»