نفخ صور

سؤال

منظور از نفخ صور چیست؟

نفخه صور به معنای دمیدن در شیپور و کنایه از پایان دنیا و آغاز آخرت است. در قرآن جریان نفخ صور و پایان دنیا با عبارات مختلفی همانند صیحه، ناقور، زجره و موارد دیگر آمده است.

معنای لغوی و اصطلاحی

نفخه در لغت به معنای دمیدن است. صور به معنای «صورت» و «شیپور» است و اینطور گفته‌اند که صور شاخی است که در آن می‌دمند. علامه طباطبایی می‌فرمایند: «در آیات قرآن چیزی که با آن بتوان «صور» را از لحاظ لفظی تفسیر نمود نیامده است، اما معنای لغوی آن یعنی شاخی که گاهی نیز آن را سوراخ می‌کرده‌اند و در آن می‌دمیدند، همانند شیپور». بنابر این معنای لغوی نفخه صور، دمیدن در شیپور می‌باشد.

نفخه صور در اصطلاح قرآنی، به پایان حیات این دنیا و آغاز حیات در آخرت گفته می‌شود. استفاده از این عبارت برای این امر در واقع از جنگ‌ها گرفته شده است که معمولاً اتفاقات مهم مثل آغاز و پایان نبردها توسط شیپوری اعلام می‌شد؛ بنابراین می‌توان گفت که نفخ صور، کنایه از اعلام دستور توقف زندگی دنیا و حرکت برای زندگی اخروی است. حضرت اسرافیل به اذن خدا خطاب به مخلوقات می‌گوید: «بمیرید» و بار دیگر می‌گوید: «زنده شوید»

در قرآن

قرآن در مورد نفخ صور اینطور آمده است: ﴿وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّمَاوَاتِ وَمَنْ فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَنْ شَاءَ اللَّهُ ۖ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْرَیٰ فَإِذَا هُمْ قِیَامٌ یَنْظُرُونَ؛ و در صور دمیده می‌شود، پس هر که در آسمان‌ها و زمین است می‌میرد، مگر کسی را که خدا بخواهد، آن گاه بار دیگر در صور دمیده می‌شود، ناگاه همه آنان بر پای ایستاده می‌نگرند﴾(زمر:۶۸)

کلمه نفخ در ۱۲ بار در آیات دیگر تکرار شده است و کلمات دیگری به معنای صور نیز آمده است مانند:

• کلمه «صیحه» به معنای فریاد و صدای بلند
• «ندای منادی» به معنای صدای بلند
• «ناقور» به معنای کوبیدن به چیزی مثل طبل
• «زجره» به معنای راندن با صدا
• «صافه» به معنای فریاد گوشخراش

علامه طباطبایی می‌فرماید: «صور» حقیقتی است موجود که دارای دو گونه صیحه است، صیحه میراننده و صیحه زنده کننده… بنابراین «صیحه» یا «نفخه» چیزی جز کلمه‌ای الهی نیست که آنان را می‌می‌راند و زنده می‌کند.

مطالعه بیشتر

• آموزش عقاید، آیت الله مصابح یزدی.
• معاد در قرآن، ج۴، آیت الله جوادی آملی.
• معادشناسی، ج۴، سید محمد حسین، تهرانی.