خود تربیتی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷ |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{گسترش}} | {{نیازمند گسترش}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
شیوه «خود تربیتی» و مراحل آن چیست؟ | شیوه «خود تربیتی» و مراحل آن چیست؟ | ||
نسخهٔ ۱۹ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۲۶
 | این مقاله نیازمند گسترش است. لطفاً اگر تخصص و توانایی گسترش این مقاله را دارید، آن را بهبود بخشید. |
سؤال
شیوه «خود تربیتی» و مراحل آن چیست؟
'
خود تربیتی، شیوه‌ای است که در آن فرد با هوشیاری و مراقبت نسبت به ارزش‌های اخلاقی، تلاش می‌کند رفتارهای غیراخلاقی از او سر نزده و ویژگی‌های خوب او از میان نرود.
این شیوه را دارای سه مرحله دانسته‌اند که در آن، فرد به رفتارهای جزئی خود دقت کرده و آن‌‌ها را با الگوهای ایده‌آل مقایسه می‌کند و در نهایت برای رفتارهای خوب، پاداش و برای رفتارهای بد، مجازات در نظر می‌گیرد.
تعریف
«خود تربیتی» یکی از روش‌های تربیت اخلاقی در اسلام است، که به آن «خود کنترلی» یا «نظارت بر خود» نیز گفته می‌شود.[۱] در این روش، فرد با هوشیاری و مراقبت نسبت به ارزش‌های اخلاقی، تلاش کند رفتارهای غیراخلاقی از او سر نزده و باعث از میان رفتن ویژگی‌های خوب خود نشود.
مراحل
برای خود کنترلی، سه مرحله گفته شده است:
- مشاهده خود: فرد در این مرحله، به ثبت رفتارهای خود به صورت جزئی می‌پردازد.
- خود سنجی: در مرحله خودسنجی، رفتارهای فرد با الگوهای ایده‌آل، مقایسه و ارزیابی می‌شود.
- خود تقویتی: در این مرحله، به رفتارهایی که هدف را نزدیک‌تر می‌کند، پاداش داده می‌شود؛ و رفتارهای بد، با تنبیه کنترل می‌شوند. بدین ترتیب، فرد با استفاده از پیامدهای رفتاری (پاداش و تنبیه) یک نظارت و مراقبت دائمی بر خود، به عمل می‌آورد.
شیوه‌ها
برای خود تربیتی، شیوه‌هایی گفته شده است:
- سخت یا آسان گرفتن شرایط و وسایل زندگی. برای نمونه فرد ولخرج، پول کمتری در جیبش بگذارد.
- محرومیت از برخی امور که نیاز است.
- تسلط بر شرایط عاطفی.
- استفاده از محرک رنج آور، مانند استفاده از ساعت زنگ‌دار.[۲]