معنای فرحین در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۷

سؤال

معنای فرحین در قرآن چیست؟

واژه فَرِحین به معنای شادی‌کنندگان، در قرآن برای دو کاربرد شادیِ مؤمنانه و شادیِ متکبرانه به‌کار رفته است. خدا در قرآن، شهیدان را نسبت به فضل و رحمتی که به آنها داده شادمان توصیف کرده است. همچنین قارون که دارای ثروت زیادی بود و به قوم حضرت موسی(ع) ظلم کرد، شادمان توصیف کرده است.

مراد از شادیِ قارون، شادی مستانه و متکبرانه است که مورد نکوهش قرآن قرار گرفته است؛ بنابراین در قرآن هر گونه شادی نکوهش نشده، بلکه شادی نسبت به فضل و رحمت خدا مورد سفارش نیز قرار گرفته است.

شادی شهیدان و مؤمنان

واژه فرحین به معنای شادی‌کنندگان در آیه ﴿فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِه﴾(آل عمران:۱۷۰) برای شهیدان به‌کار رفته است. بر اساس این آیه، شهیدان به فضل و رحمتی که خدا نصیبشان کرده شادمانند.

در آیه ۵۸ سوره یونس، به مؤمنان سفارش شده نسبت به فضل و رحمت خدا شادمان شوند؛ زیرا فضل و رحمت خدا از ثروتی که اندوخته‌اند بهتر است. در آیه ۴ سوره روم نیز، به شادی مؤنان هنگام محقق شدن وعده الهی اشاره شده است.

نکوهش شادی قارون

واژه فرحین در آیه ﴿... إِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْفَرِحِین﴾(قصص:۷۶) برای قارون به کار رفته است. بر پایه این آیه، وقتی قارون که دارای ثروت زیادی شده بود به قوم حضرت موسی(ع) ظلم کرد، قوم موسی(ع) به او گفتند شادی نکن، خدا شادی‌کنندگان را دوست ندارد.

با توجه به فراز نخستین این آیه، و با توجه به اینکه شادی کردن در اسلام ممنوع نیست، مراد از «فرحین» همه شادی‌ها نیست؛ بکله منظور، شادی‌هایی است که انسان را از خدا و شکر الهی دور کرده و به عذاب الهی دچار می‌سازد. فرحین در این آیه، به شادی‌کنندگان متکبر و مغرور معنا شده است.^[۱]

در آیه ۷۵ سوره مؤمنون نیز، علت عذاب شدن دوزخیان، شادی آنها در زمین دانسته شده است، که مراد از آن، شادی مستانه و متکبرانه است.^[۲] بنابراین، هر نوع شادی ممنوع نیست؛ بلکه فقط شادی‌های غیر الهی، مستانه و متکبرانه نکوهش شده است.^[۳]

منابع

↑ قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن‏، تهران، تهران‏، دار الکتب الاسلامیه‏، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۱۵۸.
↑ نگاه کنید به قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن‏، تهران، تهران‏، دار الکتب الاسلامیه‏، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۱۵۸.
↑ کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۵.

[1] قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن‏، تهران، تهران‏، دار الکتب الاسلامیه‏، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۱۵۸.

[2] نگاه کنید به قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن‏، تهران، تهران‏، دار الکتب الاسلامیه‏، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۱۵۸.

[3] کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۵.

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi}}
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-معنای فرحین در قرآن چیست؟ آیا شامل هر گونه شادی می‌شود؟
+معنای فرحین در قرآن چیست؟
 {{پایان سوال}}
-{{پاسخ}}
+{{پاسخ}}واژه فَرِحین به معنای شادی‌کنندگان، در [[قرآن]] برای دو کاربرد شادیِ [[مؤمن|مؤمنانه]] و شادیِ [[تکبر|متکبرانه]] به‌کار رفته است. [[خدا]] در قرآن، [[شهید|شهیدان]] را نسبت به فضل و رحمتی که به آنها داده شادمان توصیف کرده است. همچنین [[قارون]] که دارای [[ثروت ثروتمندان|ثروت]] زیادی بود و به [[بنی اسرائیل|قوم حضرت موسی(ع)]] ظلم کرد، شادمان توصیف کرده است.
-با توجه به اینکه مطلق شاد بودن و شادی کردن در اسلام ممنوع نیست، نمی‌توان گفت «ال» در «الْفَرِحِينَ» الف و لام جنس است و همه شادی‌ها را شامل می‌شود؛  بلکه «ال» عهد است و شامل شادی‌هایی می‌شود  که انسان را از خدا،  شکر الهی و قیامت دور نموده  و به عذاب الهی دچار می‌سازند.
+مراد از شادیِ قارون، شادی مستانه و متکبرانه است که مورد نکوهش قرآن قرار گرفته است؛ بنابراین در قرآن هر گونه شادی نکوهش نشده، بلکه شادی نسبت به فضل و رحمت خدا مورد سفارش نیز قرار گرفته است.
-پاسخ تفصیلی:
+== شادی شهیدان و مؤمنان ==
+واژه فرحین به معنای شادی‌کنندگان در [[آیه]] {{قرآن|فَرِحِینَ بِمَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِه|ترجمه=|سوره=آل عمران|آیه=۱۷۰|8=}} برای [[شهید|شهیدان]] به‌کار رفته است. بر اساس این آیه، شهیدان به فضل و رحمتی که خدا نصیبشان کرده شادمانند.
-خداوند متعال در داستان قارون می‌فرماید: «إِنَّ قارُونَ كانَ مِنْ قَوْمِ مُوسى‏ فَبَغى‏ عَلَيْهِمْ وَ آتَيْناهُ مِنَ الْكُنُوزِ ما إِنَّ مَفاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَه أُولِي الْقُوَّه إِذْ قالَ لَهُ قَوْمُهُ لا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْفَرِحينَ»؛<ref>قصص/۷۶.</ref> «قارون از قوم موسى بود، اما بر آنان ستم كرد؛ ما آن قدر از گنج‌ها به او داده بوديم كه حمل كليدهاى آن براى يك گروه زورمند مشكل بود! هنگامى كه قومش به او گفتند: اين همه شادى مغرورانه مكن؛  زیرا خداوند شادى‏كنندگان مغرور را دوست نمى‏دارد».
+در آیه ۵۸ [[سوره یونس]]، به [[مؤمن|مؤمنان]] سفارش شده نسبت به فضل و رحمت خدا شادمان شوند؛ زیرا فضل و رحمت خدا از [[ثروت ثروتمندان|ثروتی]] که اندوخته‌اند بهتر است. در آیه ۴ [[سوره روم]] نیز، به شادی مؤنان هنگام محقق شدن وعده الهی اشاره شده است.
-تجزیه و ترکیب:
+== نکوهش شادی قارون ==
+واژه فرحین در آیه {{قرآن|... إِذْ قَالَ لَهُ قَوْمُهُ لَا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لَا یُحِبُّ الْفَرِحِین|سوره=قصص|آیه=۷۶}} برای [[قارون]] به کار رفته است. بر پایه این آیه، وقتی قارون که دارای ثروت زیادی شده بود به [[بنی اسرائیل|قوم حضرت موسی(ع)]] ظلم کرد، قوم موسی(ع) به او گفتند شادی نکن، خدا شادی‌کنندگان را دوست ندارد.
-«إِنَّ» حرف توكيد و از حروف مشبهه؛ «اللَّهَ» اسم إِنَّ و منصوب؛ «لا» حرف نفي؛ «يُحِبُّ» فعل مضارع مرفوع؛ «الْفَرِحِينَ» مفعول به منصوب و علامت نصب آن «ياء» است چون جمع مذكر سالم می‌باشد و جمله «لا يُحِبُّ الْفَرِحينَ» خبر «إِنَّ».<ref>رک: كرباسى، محمدجعفر، اعراب القرآن، بیروت، دار و مكتبه الهلال، چاپ اول، ۱۴۲۲ق، ج‏۶، ص۸۷؛. علوان، عبدالله، اعراب القرآن الكريم، مصر، دار الصحابه للتراث، چاپ اول، ۱۴۲۷ق، ج۳، ۱۷۳۰.</ref>
+با توجه به فراز نخستین این آیه، و با توجه به اینکه شادی کردن در [[اسلام]] ممنوع نیست، مراد از «فرحین» همه شادی‌ها نیست؛ بکله منظور، شادی‌هایی است که [[انسان]] را از خدا و [[شکر الهی]] دور کرده و به [[عذاب|عذاب الهی]] دچار می‌سازد. فرحین در این آیه، به شادی‌کنندگان [[تکبر|متکبر]] و مغرور معنا شده است.<ref>قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن‏، تهران، تهران‏، دار الکتب الاسلامیه‏، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۱۵۸.</ref>
-نوع «ال» در «الْفَرِحِينَ»
+در آیه ۷۵ [[سوره مؤمنون]] نیز، علت عذاب شدن [[دوزخ|دوزخیان]]، شادی آنها در زمین دانسته شده است، که مراد از آن، شادی مستانه و متکبرانه است.<ref>نگاه کنید به قرشی، علی اکبر، قاموس قرآن‏، تهران، تهران‏، دار الکتب الاسلامیه‏، ۱۳۷۱ش، ج۵، ص۱۵۸.</ref> بنابراین، هر نوع شادی ممنوع نیست؛ بلکه فقط شادی‌های غیر الهی، مستانه و متکبرانه نکوهش شده است.<ref>کلینی، محمد، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۵.</ref>
-با توجه به اینکه شاد بودن و شادی کردن در اسلام ممنوع نیست، نمی‌توان گفت «ال» در «الْفَرِحِينَ» جنس است و همه شادی‌ها را شامل می‌شود و بلکه «ال» عهد است و  شادی‌هایی را در بر می‌گیرد که انسان را از خدا، شکر الهی و قیامت دور کرده و به عذاب الهی دچار می‌سازد.
-در آیات قرآن کریم به دو دسته شادی اشاره شده است:
-۱. دسته‌اي از آيات، مؤمنين را دعوت به شادي نموده است: «قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَ بِرَحْمَتِهِ فَبِذلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ» <ref>يونس/۵۸.</ref>؛‌ «به مردم  بگو؛  شما به فضل و رحمت خدا شادمان شويد كه آن بهتر و مفيدتر از ثروتي است كه براي خود اندوخته مي كنيد».
-همچنين،  زماني كه وعده‌هاي الهي، مبني بر نصرت و پيروزي در ميان اهل كتاب بر مشركان مجوس، محقق مي‌شود، قرآن کریم مي فرمايد: «في‏ بِضْعِ سِنينَ لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَ مِنْ بَعْدُ وَ يَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ»<ref>روم/۴.</ref>؛ «و در آن روز مؤمنان شاد مي‌شوند».
-۲. قرآن كريم در داستان قارون كه فردي خودخواه و مغرور بود و شادي‌هاي مستانه داشت، از زبان قومش مي‌فرمايد: «إِنَّ قارُونَ كانَ مِنْ قَوْمِ مُوسى‏ فَبَغى‏ عَلَيْهِمْ وَ آتَيْناهُ مِنَ الْكُنُوزِ ما إِنَّ مَفاتِحَهُ لَتَنُوأُ بِالْعُصْبَه أُولِي الْقُوَّه إِذْ قالَ لَهُ قَوْمُهُ لا تَفْرَحْ إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ الْفَرِحينَ»؛<ref>قصص/۷۶/</ref> (قصص/ ۷۶) »قارون از قوم موسى بود، اما بر آنان ستم كرد؛ ما آن قدر از گنج‌ها به او داده بوديم كه حمل كليدهاى آن براى يك گروه زورمند مشكل بود! هنگامى كه قومش به او گفتند: اين همه شادى مغرورانه مكن، كه خداوند شادى‏كنندگان مغرور را دوست نمى‏دارد».
-همچنين در بيان عذاب‌هاي دوزخيان مي‌فرمايد: «ذلِكُمْ بِما كُنْتُمْ تَفْرَحُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ بِما كُنْتُمْ تَمْرَحُونَ»<ref>مؤمنون/۷۵، ر.ك؛ مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، ج۲، ص۱۷۶.</ref>؛ «اين (عذاب) به خاطر آن است كه به ناحق در زمين شادي مي‌كرديد و از روي غرور و مستي به خوشحالي مي پرداختيد».
-بنابراین، هر نوع شادی ممنوع نیست؛  بلکه فقط شادی‌های غیر الهی،  مستانه و متکبرانه مورد مذمت قرار گرفته است.<ref>كلينى، محمد، الكافي، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۵.</ref>
-{{پایان پاسخ}}
 {{مطالعه بیشتر}}
@@ خط ۳۸: / خط ۲۴: @@
 {{پانویس|۲}}
 {{شاخه
-  | شاخه اصلی =
+  | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
-|شاخه فرعی۱ =
+| شاخه فرعی۱ = مفردات قرآن
-|شاخه فرعی۲ =
+| شاخه فرعی۲ =
-|شاخه فرعی۳ =
+| شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه = شد
-  | تیترها =
+  | تیترها = شد
-  | ویرایش =
+  | ویرایش = شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر = شد
   | ارجاعات =
+ | بازبینی نویسنده =
   | بازبینی =
   | تکمیل =
-  | اولویت =
+  | اولویت = ج
-  | کیفیت =
+  | کیفیت = ب
 }}
 {{پایان متن}}