منازل آخرت: تفاوت میان نسخه‌ها
Mnazarzadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mnazarzadeh (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{شروع متن}} | {{شروع متن}} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
منازل و مراحل آخرت وچگونگی عالم پس از مرگ را | منازل و مراحل آخرت وچگونگی عالم پس از مرگ را توضیح دهید؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''منازل آخرت'''، به مواقف و منزل‌گاه‌های انسان بعد از مرگ اشاره دارد. منازل [[سکرات مرگ]]، [[قبر]]، [[برزخ]]، [[نفخ صور]]، [[سنجش اعمال]] و [[پل صراط]] از منازل مشهور و مورد اتفاق بزرگان است که در [[قرآن]] و روایات نیز مطالبی در مورد آن‌ها وارد شده است. بر اساس حدیثی از [[امام صادق(ع)]]، مواقف آخرت ۵۰ موقف است. با توجه به برخی روایات وارده در مورد سؤال از برخی اعمال خاص مانند [[نماز]]، برخی از علما اینطور برداشت کرده‌اند که هر منزلی دارای چندین موقف است. | '''منازل آخرت'''، به مواقف و منزل‌گاه‌های انسان بعد از مرگ اشاره دارد. منازل [[سکرات مرگ]]، [[قبر]]، [[برزخ]]، [[نفخ صور]]، [[سنجش اعمال]] و [[پل صراط]] از منازل مشهور و مورد اتفاق بزرگان است که در [[قرآن]] و روایات نیز مطالبی در مورد آن‌ها وارد شده است. بر اساس حدیثی از [[امام صادق(ع)]]، مواقف آخرت ۵۰ موقف است. با توجه به برخی روایات وارده در مورد سؤال از برخی اعمال خاص مانند [[نماز]]، برخی از علما اینطور برداشت کرده‌اند که هر منزلی دارای چندین موقف است. | ||
==سکرات مرگ== | == سکرات مرگ == | ||
{{اصلی|سکرات مرگ}} | {{اصلی|سکرات مرگ}} | ||
نخستین منزل انسان پس از مرگ، سکرات مرگ و سختی جان دادن است. [[امیرالمؤمنین(ع)]] در تبیین سکرات مرگ می‌فرمایند: «مرگ را ورطه‌ها و دشواری‌هایی است، سخت‌تر از آن که بتوان وصفش کرد، یا عقل‌های مردم بتواند آن را بفهمد.»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۲۱.</ref> | |||
طبق | طبق این کلام، سکرات مرگ بگونه ای سخت است که اساساً قابل وصف نیست، و اگر بتوان آن را وصف کرد، کسانی که در دنیا هستند توان درک و فهم آن را ندارند. | ||
==قبر== | == قبر == | ||
{{اصلی|قبر}} | {{اصلی|قبر}} | ||
امیرالمؤمنین(ع) درباره این منزل می‌فرمایند:{{عربی|فيا لَهُ مِن بيتِ وحده، و منزل وحشهٍ و مفرد غربَه|ترجمه=يعني وای براو از خانه تنهايي، و سراي وحشت، و جايگاه بي كسي و غربت.}}<ref>همان، خطبه ۱۵۸.</ref> | |||
در | در روایتی آمده است که روزی رسول خدا(ص) بر سر میتی که او را دفن می‌کردند حاضر شد، و در حالی که اشک از چشمان حضرت به شدّت سرازیر بود به مردم فرمود: {{عربی|اخواني لمثل هذا فاعدّوا|ترجمه=يعني اي برادرانِ من، از براي همچو منزلي خود را آماده سازيد.}}<ref>قمی، شیخ عباس، منارل الآخره، نشر مؤسسه در راه حق، قم، ۱۳۶۵ ش، ص۲۰.</ref> | ||
==برزخ== | == برزخ == | ||
{{اصلی|برزخ}} | {{اصلی|برزخ}} | ||
برزخ واسطه | برزخ واسطه میان دنیا و آخرت است. انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتی که داشته و اعمال نیک و بدی که در این دنیا انجام داده مورد بازپرسی قرار می‌گیرد و پس از محاسبه اجمالی طبق نتیجه ای که گرفته شده به یک زندگی شیرین و گوارا یا تلخ و ناگوار محکوم گردیده و با همان زندگی در انتظار روز رستاخیز عمومی بسر می‌برد. انسان اگر از نیکان است از سعادت و نعمت و جوار پاکان و مقربان درگاه خدا برخوردار می‌شود و اگر از بدان است در نقمت و عذاب و مصاحبت شیاطین و پیشوایان ضلال می‌گذراند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، شیعه در اسلام، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۴۸ ش، ص۱۰۰.</ref> | ||
==نفخ صور== | == نفخ صور == | ||
{{اصلی|نفخ صور}} | {{اصلی|نفخ صور}} | ||
منزل | منزل دیگر مرحله ای است که از آن در آموزه‌های دینی به نفخ صور یاد شده است. بنابر تصریح قرآن، دو بار در صور دمیده می‌شود، یک بار در پایان جهان و این نفخه مرگ است، و بار دیگر در آستانه رستاخیز که همه مردگان زنده می‌شوند که نفخه حیات نامیده می‌شود. در حقیقت توقف و از کار افتادن این جهان و آغاز حرکت جهان دیگر تشبیه به توقف و حرکت لشکرها شده است که با صدای شیپور مخصوص یا صدای بلند دیگری همگی با هم از راه رفتن بازمی‌ایستند و متوقف می‌شوند و با صدای دیگر به پا می‌خیزند و حرکت می‌کنند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷ ش، ج۶، ص۴۶.</ref> در [[قرآن]] درباره این مرحله و منزل انسان چنین آمده: {{قرآن|وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْری فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُونَ|ترجمه=یعنی و در صور دمیده می‌شود و تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند می‌میرند مگر کسانی که خدا بخواهد، سپس بار دیگر در صور دمیده می‌شود ناگهان همگی به پا می‌خیزند و در انتظار هستند.|سوره=زمر|آیه=۶۸}} | ||
==سنجش اعمال== | == سنجش اعمال == | ||
{{اصلی|سنجش اعمال}} | {{اصلی|سنجش اعمال}} | ||
منزل | منزل دیگر که جزء مواقف [[آخرت]] است، منزل سنجش اعمال است. در قرآن بحث‌های گسترده‌ای درباره این مرحله از سفر آخرت مطرح شده و با تعبیرات گوناگون از آن موقف و مرحله یاد شده است. در قرآن آمده است: {{قرآن|وَ تَری کُلَّ أُمَّه جاثِیَه کُلُّ أُمَّه تُدْعی إِلی کِتابِهَا الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ ما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ|ترجمه=یعنی هر امتی را به زانو درآمده می‌بینی، هر امتی به سوی کارنامه خود فرا خوانده می‌شود و بدیشان می‌گویند: آنچه را می‌کردید امروز پاداش می‌یابید.|سوره=جاثیه|آیه=۲۸}} در آیات فراوانی در مورد کتاب اعمال، مشاهده اعمال و دادن کتاب به دست راست و چپ اشاره شده است. | ||
{{همچنین ببینید|تجسم اعمال در آخرت}} | {{همچنین ببینید|تجسم اعمال در آخرت}} | ||
==عبور از صراط== | == عبور از صراط == | ||
{{اصلی|پل صراط}} | {{اصلی|پل صراط}} | ||
در وصف مرحله عبور از صراط گفته شده است که صراط | در وصف مرحله عبور از صراط گفته شده است که صراط پُلی است که بر روی [[جهنم]] کشیده شده و تا کسی از آن نگذرد داخل [[بهشت]] نمی‌شود. در روایات آمده است که از مو باریک‌تر و از شمشیر برنده تر و از آتش گرم‌تر است، و مؤمنان خالص در کمال آرامش، و به سرعت و بدون ترس از آن عبور می‌کنند. اما برخی با دشواری و همراه ترس و نگرانی بالاخره از آن می‌گذرند و عده ای از روی آن پل به جهنم می‌افتند. | ||
نمونه آن صراط در | نمونه آن صراط در دنیا نیز وجود دارد که در واقع گذر از این صراط پی آمدش عبور آسان از صراط یاده شده در آخرت است و آن عبارت است از دین حق و راه ولایت و متابعت از امیرمؤمنان و سایر امامان معصوم(ع)، هر کسی که در دنیا از این صراط یعنی راه ولایت عدول کند و به انحراف کشیده شود و مسیر غیر ولایت را برگزیند و با گفتار یا کردار خود در جهت خلاف آن حرکت نماید، در آخرت از پل نمی‌تواند عبور کند و بالاخره در هنگام عبور از آن پایش می‌لرزد و در جهنم سقوط می‌کند.<ref>قمی، شیخ عباس، منازل الآخره، نشر پیشین، ص۱۱۸؛ و موسوی خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، نشر مؤسسه آثار امام (ره), ۱۳۷۸ ش، ص۹۸، مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۹ ش، ج۱۳، ص۱۱۹.</ref> | ||
==مواقف دیگر== | == مواقف دیگر == | ||
مواقف ذکر شده از مواقف معروف است که در قرآن و روایات در مورد آن بحث شده است. بر اساس حدیثی از امام صادق(ع)، مواقف قیامت ۵۰ موقف معرفی شده است. {{عربی|ان في القيامه خمسين موقفاً لكل موقفٍ الف سنه|ترجمه=در قيامت پنجاه موقف وجود دارد كه هر موقف آن هزار سال است.}}<ref>بحارالانوار، | مواقف ذکر شده از مواقف معروف است که در قرآن و روایات در مورد آن بحث شده است. بر اساس حدیثی از امام صادق(ع)، مواقف قیامت ۵۰ موقف معرفی شده است. {{عربی|ان في القيامه خمسين موقفاً لكل موقفٍ الف سنه|ترجمه=در قيامت پنجاه موقف وجود دارد كه هر موقف آن هزار سال است.}}<ref>بحارالانوار، بیروت، نشر دار الاحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۱۲۷، باب ۶، ح ۵.</ref> | ||
علاوه بر این در برخی از روایات، سؤال از برخی از اعمال مانند نماز به صورت خاص ذکر شده است. برخی از بزرگان بنابر این روایات، هر یک از این اعمال را یک موقف به شمار آورده‌اند. عده‌ای دیگر نیز هر یک از منازل را دارای چند موقف دانسته‌اند، | علاوه بر این در برخی از روایات، سؤال از برخی از اعمال مانند نماز به صورت خاص ذکر شده است. برخی از بزرگان بنابر این روایات، هر یک از این اعمال را یک موقف به شمار آورده‌اند. عده‌ای دیگر نیز هر یک از منازل را دارای چند موقف دانسته‌اند، مثلاً منزل سنجش اعمال دارای چندین موقف است. | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = کلام | | شاخه اصلی = کلام | ||
|شاخه فرعی۱ = معاد | |شاخه فرعی۱ = معاد | ||
|شاخه فرعی۲ = سایر ویژگی‌های قیامت | |شاخه فرعی۲ = سایر ویژگی‌های قیامت | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
| ویرایش = شد | | ویرایش = شد | ||
| لینک‌دهی = شد | | لینک‌دهی = شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = شد | | تغییر مسیر = شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی نویسنده = | | بازبینی نویسنده = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = ب | | اولویت = ب | ||
| کیفیت = ب | | کیفیت = ب | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ ۱۰ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۳۶
منازل و مراحل آخرت وچگونگی عالم پس از مرگ را توضیح دهید؟
منازل آخرت، به مواقف و منزل‌گاه‌های انسان بعد از مرگ اشاره دارد. منازل سکرات مرگ، قبر، برزخ، نفخ صور، سنجش اعمال و پل صراط از منازل مشهور و مورد اتفاق بزرگان است که در قرآن و روایات نیز مطالبی در مورد آن‌ها وارد شده است. بر اساس حدیثی از امام صادق(ع)، مواقف آخرت ۵۰ موقف است. با توجه به برخی روایات وارده در مورد سؤال از برخی اعمال خاص مانند نماز، برخی از علما اینطور برداشت کرده‌اند که هر منزلی دارای چندین موقف است.
سکرات مرگ
نخستین منزل انسان پس از مرگ، سکرات مرگ و سختی جان دادن است. امیرالمؤمنین(ع) در تبیین سکرات مرگ می‌فرمایند: «مرگ را ورطه‌ها و دشواری‌هایی است، سخت‌تر از آن که بتوان وصفش کرد، یا عقل‌های مردم بتواند آن را بفهمد.»[۱]
طبق این کلام، سکرات مرگ بگونه ای سخت است که اساساً قابل وصف نیست، و اگر بتوان آن را وصف کرد، کسانی که در دنیا هستند توان درک و فهم آن را ندارند.
قبر
امیرالمؤمنین(ع) درباره این منزل می‌فرمایند:«فيا لَهُ مِن بيتِ وحده، و منزل وحشهٍ و مفرد غربَه؛ يعني وای براو از خانه تنهايي، و سراي وحشت، و جايگاه بي كسي و غربت.»[۲]
در روایتی آمده است که روزی رسول خدا(ص) بر سر میتی که او را دفن می‌کردند حاضر شد، و در حالی که اشک از چشمان حضرت به شدّت سرازیر بود به مردم فرمود: «اخواني لمثل هذا فاعدّوا؛ يعني اي برادرانِ من، از براي همچو منزلي خود را آماده سازيد.»[۳]
برزخ
برزخ واسطه میان دنیا و آخرت است. انسان پس از مرگ از جهت اعتقاداتی که داشته و اعمال نیک و بدی که در این دنیا انجام داده مورد بازپرسی قرار می‌گیرد و پس از محاسبه اجمالی طبق نتیجه ای که گرفته شده به یک زندگی شیرین و گوارا یا تلخ و ناگوار محکوم گردیده و با همان زندگی در انتظار روز رستاخیز عمومی بسر می‌برد. انسان اگر از نیکان است از سعادت و نعمت و جوار پاکان و مقربان درگاه خدا برخوردار می‌شود و اگر از بدان است در نقمت و عذاب و مصاحبت شیاطین و پیشوایان ضلال می‌گذراند.[۴]
نفخ صور
منزل دیگر مرحله ای است که از آن در آموزه‌های دینی به نفخ صور یاد شده است. بنابر تصریح قرآن، دو بار در صور دمیده می‌شود، یک بار در پایان جهان و این نفخه مرگ است، و بار دیگر در آستانه رستاخیز که همه مردگان زنده می‌شوند که نفخه حیات نامیده می‌شود. در حقیقت توقف و از کار افتادن این جهان و آغاز حرکت جهان دیگر تشبیه به توقف و حرکت لشکرها شده است که با صدای شیپور مخصوص یا صدای بلند دیگری همگی با هم از راه رفتن بازمی‌ایستند و متوقف می‌شوند و با صدای دیگر به پا می‌خیزند و حرکت می‌کنند.[۵] در قرآن درباره این مرحله و منزل انسان چنین آمده: ﴿وَ نُفِخَ فِی الصُّورِ فَصَعِقَ مَنْ فِی السَّماواتِ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ مَنْ شاءَ اللَّهُ ثُمَّ نُفِخَ فِیهِ أُخْری فَإِذا هُمْ قِیامٌ یَنْظُرُونَ؛ یعنی و در صور دمیده می‌شود و تمام کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند می‌میرند مگر کسانی که خدا بخواهد، سپس بار دیگر در صور دمیده می‌شود ناگهان همگی به پا می‌خیزند و در انتظار هستند.﴾(زمر:۶۸)
سنجش اعمال
منزل دیگر که جزء مواقف آخرت است، منزل سنجش اعمال است. در قرآن بحث‌های گسترده‌ای درباره این مرحله از سفر آخرت مطرح شده و با تعبیرات گوناگون از آن موقف و مرحله یاد شده است. در قرآن آمده است: ﴿وَ تَری کُلَّ أُمَّه جاثِیَه کُلُّ أُمَّه تُدْعی إِلی کِتابِهَا الْیَوْمَ تُجْزَوْنَ ما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ؛ یعنی هر امتی را به زانو درآمده می‌بینی، هر امتی به سوی کارنامه خود فرا خوانده می‌شود و بدیشان می‌گویند: آنچه را می‌کردید امروز پاداش می‌یابید.﴾(جاثیه:۲۸) در آیات فراوانی در مورد کتاب اعمال، مشاهده اعمال و دادن کتاب به دست راست و چپ اشاره شده است.
عبور از صراط
در وصف مرحله عبور از صراط گفته شده است که صراط پُلی است که بر روی جهنم کشیده شده و تا کسی از آن نگذرد داخل بهشت نمی‌شود. در روایات آمده است که از مو باریک‌تر و از شمشیر برنده تر و از آتش گرم‌تر است، و مؤمنان خالص در کمال آرامش، و به سرعت و بدون ترس از آن عبور می‌کنند. اما برخی با دشواری و همراه ترس و نگرانی بالاخره از آن می‌گذرند و عده ای از روی آن پل به جهنم می‌افتند.
نمونه آن صراط در دنیا نیز وجود دارد که در واقع گذر از این صراط پی آمدش عبور آسان از صراط یاده شده در آخرت است و آن عبارت است از دین حق و راه ولایت و متابعت از امیرمؤمنان و سایر امامان معصوم(ع)، هر کسی که در دنیا از این صراط یعنی راه ولایت عدول کند و به انحراف کشیده شود و مسیر غیر ولایت را برگزیند و با گفتار یا کردار خود در جهت خلاف آن حرکت نماید، در آخرت از پل نمی‌تواند عبور کند و بالاخره در هنگام عبور از آن پایش می‌لرزد و در جهنم سقوط می‌کند.[۶]
مواقف دیگر
مواقف ذکر شده از مواقف معروف است که در قرآن و روایات در مورد آن بحث شده است. بر اساس حدیثی از امام صادق(ع)، مواقف قیامت ۵۰ موقف معرفی شده است. «ان في القيامه خمسين موقفاً لكل موقفٍ الف سنه؛ در قيامت پنجاه موقف وجود دارد كه هر موقف آن هزار سال است.»[۷]
علاوه بر این در برخی از روایات، سؤال از برخی از اعمال مانند نماز به صورت خاص ذکر شده است. برخی از بزرگان بنابر این روایات، هر یک از این اعمال را یک موقف به شمار آورده‌اند. عده‌ای دیگر نیز هر یک از منازل را دارای چند موقف دانسته‌اند، مثلاً منزل سنجش اعمال دارای چندین موقف است.
منابع
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۲۲۱.
- ↑ همان، خطبه ۱۵۸.
- ↑ قمی، شیخ عباس، منارل الآخره، نشر مؤسسه در راه حق، قم، ۱۳۶۵ ش، ص۲۰.
- ↑ طباطبایی، سید محمد حسین، شیعه در اسلام، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۴۸ ش، ص۱۰۰.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۷ ش، ج۶، ص۴۶.
- ↑ قمی، شیخ عباس، منازل الآخره، نشر پیشین، ص۱۱۸؛ و موسوی خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، نشر مؤسسه آثار امام (ره), ۱۳۷۸ ش، ص۹۸، مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، نشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۹ ش، ج۱۳، ص۱۱۹.
- ↑ بحارالانوار، بیروت، نشر دار الاحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۷، ص۱۲۷، باب ۶، ح ۵.