پرش به محتوا

کاربر:Rezapour/صفحه تمرین ۱: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مکان‌های آیین حج عمودی}} '''صفا و مروه''' نام دو کوه کوچک در کنار [[مسجدالحرام]] است. [[سعی]] میان این دو کوه، از [[اعمال حج تمتع]] و [[عمره مفرده]] است. صفا در پایین [[کوه ابوقبیس]] و در سمت جنوب شرقی [[کعبه]] و نقطه آغاز سعی محسوب می‌شود. مروه نیز کوهی کوچک و هم‌جوار [[کوه قعیقعان]] است که در سمت شمال شرقی کعبه قرار گرفته و نقطه پایان سعی به شمار می‌آید. به فاصله میان دو کوه صفا و مروه [[مسعی]] گفته می‌شود.
{{مکان‌های آیین حج عمودی}} '''صفا و مروه''' نام دو کوه کوچک در کنار [[مسجدالحرام]] است. [[سعی]] میان این دو کوه، از [[اعمال حج تمتع]] و [[عمره مفرده]] است و انجام‌ندادن آن موجب باطل‌شدن حج می‌شود. صفا در پایین [[کوه ابوقبیس]] و در سمت جنوبی [[کعبه]] و نقطه آغاز سعی محسوب می‌شود. مروه نیز کوهی کوچک و هم‌جوار [[کوه قعیقعان]] است که در سمت شمال شرقی کعبه قرار گرفته و نقطه پایان سعی به شمار می‌آید. به فاصله میان دو کوه صفا و مروه [[مسعی]] گفته می‌شود. در آیه ۱۵۸ [[سوره بقره]] صفا و مروه را از شعائرالهی برشمرده است.
==مکان صفا و مروه==
==مکان صفا و مروه==
صفا بخشی از كوه ابوقبيس است<ref>تاريخ مكه المشرفه والمسجد الحرام والمدينه الشريفه والقبر الشريف نویسنده : ابن الضياء    جلد : 1  صفحه : 194</ref> که در قسمت جنوبی مسجدالحرام واقع شده است.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه : 105</ref> صفا پیش‌تر متصل به کوه ابوقبیس بود ولی در بازسازی‌های دوره سعودی از آن جا شد.<ref>المعالم الأثيرة في السنة و السيرة نویسنده : حميد الله، محمد    جلد : 1  صفحه : 159</ref> سعی میان صفا و مروه از این کوه آغاز می‌گردد.<ref>پرشكوهترين مراسم عبادت و قربانى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر    جلد : 1  صفحه : 60</ref>
«صفا» بخشی از كوه ابوقبيس است<ref>تاريخ مكه المشرفه والمسجد الحرام والمدينه الشريفه والقبر الشريف نویسنده : ابن الضياء    جلد : 1  صفحه : 194</ref> که در قسمت جنوبی مسجدالحرام واقع شده است.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه : 105</ref> صفا پیش‌تر متصل به کوه ابوقبیس بود ولی در بازسازی‌های دوره سعودی از آن جا شد.<ref>المعالم الأثيرة في السنة و السيرة نویسنده : حميد الله، محمد    جلد : 1  صفحه : 159</ref> سعی میان صفا و مروه از کوه صفا آغاز می‌گردد.<ref>پرشكوهترين مراسم عبادت و قربانى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر    جلد : 1  صفحه : 60</ref>


«مروه» نیز جزئى از كوه «قيقعان» است.<ref>مناسك حج نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر    جلد : 1  صفحه : 170</ref> کوه مروه در ناحيه شمال شرقی کعبه قرار دارد.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه : 105</ref> بخشی از کوه مروه تا سال ۱۳۷۴ شمسی باقی بود  اما در اين سال، به هدف گسترش محدوده دور زدن سعي کنندگان، قسمت باقي مانده را برداشتند.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه ۱۰۷- 108</ref>
«مروه» نیز جزئى از كوه «قيقعان» است.<ref>مناسك حج نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر    جلد : 1  صفحه : 170</ref> کوه مروه در ناحيه شمال شرقی کعبه قرار دارد.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه : 105</ref> بخشی از کوه مروه تا سال ۱۳۷۴ شمسی باقی بود  اما در اين سال، به هدف گسترش محدوده دور زدن سعی‌کنندگان، قسمت باقی مانده را نیز برداشتند.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه ۱۰۷- 108</ref>


پيش از توسعه جديد در مسجد الحرام، ميان مسعي و مسجد الحرام فاصله اي وجود داشته و حتي بازاري برپا بوده است. اما در توسعه مسجد، محدوده مسجد تا مسعي امتداد يافت.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه ۱۰۵- ۱۰۶.</ref>
پيش از توسعه جديد در مسجد الحرام، ميان مسعی و مسجدالحرام فاصله‌ای وجود داشت و بازاری در آنجا برپا بود. اما در توسعه مسجد، محدوده مسجد تا مسعی امتداد يافت.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه ۱۰۵- ۱۰۶.</ref>


===فاصله صفا و مروه و شکل امروزین===
===فاصله صفا و مروه و شکل امروزین===
فاصله میان صفا و مروه که سعی در آنجا انجام می‌شود را مسعىٰ می‌گویند.<ref>مناسك حج ويژه بانوان، ص: 209‌
فاصله میان صفا و مروه که سعی در آنجا انجام می‌شود را مسعىٰ می‌گویند.<ref>مناسك حج ويژه بانوان، ص: 209‌


</ref> فاصله صفا تا مروه را حدود سیصد و هشتاد متر دانسته‌اند<ref>تفسيراحسن‌الحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 289</ref>
</ref> فاصله میان این دو کوه را حدود سیصد و هشتاد متر دانسته‌اند.<ref>تفسيراحسن‌الحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر    جلد : 1  صفحه : 289</ref> فاصله میان صفا و مروه را خستين بار در سال ۱۳۴۵ شمسی سنگفرش کردند تا غبار آن سعي کنندگان و صاحبان مغازه هاي اطراف را آزار ندهد. امروزه مسعی بصورت سالن سرپوشیده‌ای به عرض ٢٠ متر به شکل زیبایی در دو طبقه ساخته شده که ارتفاع طبقه اوّل «١٢ متر» و ارتفاع طبقه دوم «٩ متر» می‌باشد. این مسیر از دو قسمت رفت و برگشت تشکیل شده است.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه : 107</ref>


مسعي در اين زمان به دو قسمت رفت و برگشت تقسيم شده و نخستين بار در سال 1345 ش. سنگفرش شد تا غبار آن سعي کنندگان و صاحبان مغازه هاي اطراف را آزار ندهد.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه : 107</ref>
همچنین برای پیشگیری از خطرات احتمالی سیل، در زیر مسعی، کانالی به عرض «۵ متر» و ارتفاع «۶\۴ متر» احداث گردیده که آب را به سمت بیرون هدایت می‌کند.<ref>فی خدمة ضیوف الرحمان، ص6٨.</ref>[[پرونده:مسعی.png|وسط|بی‌قاب|600x600px]]
 
هم‌اکنون مسعی بصورت سالن سرپوشیده‌ای به عرض ٢٠ متر به شکل زیبایی در دو طبقه ساخته شده که ارتفاع طبقه اوّل «١٢ متر» و ارتفاع طبقه دوم «٩ متر» می‌باشد.<ref>:آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول    جلد : 1  صفحه : 107</ref>
 
اين دو كوه كوچك به فاصله تقريبا 420 متر در برابر يكديگر قرار دارد و اكنون اين فاصله به صورت سالن عظيم سرپوشيده‌اى درآمده كه حجاج در زير<ref>تفسير نمونه، ج‏1، ص: 538</ref>
 
برای پیشگیری از خطرات احتمالی سیل، در زیر مسعی، کانالی به عرض «5 متر» و ارتفاع «4/6 متر» احداث گردیده که آب را به سمت بیرون هدایت می‌کند.<ref>فی خدمة ضیوف الرحمان، ص6٨.</ref>[[پرونده:مسعی.png|وسط|بی‌قاب|600x600px]]
==پیشینه==
==پیشینه==
پیشینه تاریخی کوه‌های صفا و مروه در روایات به زمان هبوط [[حضرت آدم(ع)]] بازگردانده شده است. در حدیثی از [[امام صادق(ع)]] نقل شده که  
پیشینه تاریخی کوه‌های صفا و مروه در روایات به زمان هبوط [[حضرت آدم(ع)]] بازگردانده شده است. در حدیثی از [[امام صادق(ع)]] نقل شده که پس از هبوط آدم و حوا به زمین، آدم بر روی کوه صفا و حوا بر روی کوه مروه قرار گرفتند. نام کوه صفا از اسم حضرت آدم و با توجه به آیه «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‏ آدَمَ‏ ... » گرفته شد و مروه را مروه نامیدند که از اسم زن (الْمَرْأَة) گرفته شده است.<ref>الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏4، ص: 190</ref>  
 
ْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَمَّا أَصَابَ آدَمُ وَ زَوْجَتُهُ الْحِنْطَةَ أَخْرَجَهُمَا مِنَ الْجَنَّةِ وَ أَهْبَطَهُمَا إِلَى الْأَرْضِ فَأُهْبِطَ آدَمُ عَلَى الصَّفَا وَ أُهْبِطَتْ حَوَّاءُ عَلَى الْمَرْوَةِ وَ إِنَّمَا سُمِّيَ صَفًا لِأَنَّهُ شُقَّ لَهُ مِنِ اسْمِ آدَمَ الْمُصْطَفَى وَ ذَلِكَ لِقَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‏ آدَمَ‏ وَ نُوحاً وَ سُمِّيَتِ الْمَرْوَةُ مَرْوَةً لِأَنَّهُ شُقَّ لَهَا مِنِ اسْمِ الْمَرْأَة<ref>الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏4، ص: 190</ref>
 
«صفا را صفا نامیدند، بدان جهت که آدمِ برگزیده بر آن فرود آمد، پس برای این کوه نامی از اسم آدم را انتخاب کردند خداوند (عزوجل) می‌فرماید: «ان اللّٰه اصطفی آدم و نوحاً...» و [[حوا]] بر مروه فرود آمد و مروه را مروه نامیدند؛ زیرا زن بر آن فرود آمد پس نامی از مراه برای این کوه برگزیدند.<ref>بحارالانوار، ج٩6، ص4٣.</ref>


روایات دیگر شهرت این دو کوه را به عصر حضرت ابراهیم(ع) پیوند می‌زنند. بنابر روایت از [[ابن عباس]] نخستین کسی که میان صفا و مروه دوید مادر اسماعیل بود.<ref>تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.</ref> و به دنبال هفت مرتبه آمد و شد‌ هاجر بین صفا و مروه، سعی، سنّت شد<ref>قصص الانبیاء، ابن کثیر، ج١، ص٢٢4.</ref> و اولین بار ابراهیم همراه با فرزندش اسماعیل این سنّت الهی را انجام دادند.<ref>تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.</ref> پیامبران دیگر در زیارت کعبه این عمل را نجام می‌دادند.<ref>اخبار مکه، ج١، 6٨.</ref>
روایات دیگر شهرت این دو کوه را به عصر حضرت ابراهیم(ع) پیوند می‌زنند. بنابر روایت از [[ابن عباس]] نخستین کسی که میان صفا و مروه دوید مادر اسماعیل بود.<ref>تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.</ref> و به دنبال هفت مرتبه آمد و شد‌ هاجر بین صفا و مروه، سعی، سنّت شد<ref>قصص الانبیاء، ابن کثیر، ج١، ص٢٢4.</ref> و اولین بار ابراهیم همراه با فرزندش اسماعیل این سنّت الهی را انجام دادند.<ref>تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.</ref> پیامبران دیگر در زیارت کعبه این عمل را نجام می‌دادند.<ref>اخبار مکه، ج١، 6٨.</ref>
خط ۳۰: خط ۲۰:
بنابر برخی گزارش‌های تاریخی در عصر جاهلی، بر کوه صفا بت نهیک و بر کوه مروه بت مطعم الطیر قرار داده شده بود.<ref>اخبار مکه، ج١، ص١٢5.</ref> از این رو آن دسته از مشرکان که [[بت منات]] را می‌پرستیدند سعی صفا و مروه را انجام نمی‌دادند.<ref>اخبار مکه، ج١، ص١٢5.</ref> این بت‌ها همچنان بر روی کوه صفا و مروه قرار داشت تا آن گاه که در سال هفتم از هجرت پیامبر اسلام(ص) برای انجام «[[عمرة القضا]]» به مکّه آمدند و بنابر روایتی از امام صادق(ع) به درخواست رسول خدا(ص) بت‌ها را از صفا و مروه برداشتند و آن حضرت میان صفا و مروه سعی نمود و پس از آن بار دیگر آنها را بر روی صفا و مروه نصب کردند.<ref>مجمع‌البیان، ج١، ص٢4٠؛ بحارالانوار، ج٩6، ص٢٣5.</ref>
بنابر برخی گزارش‌های تاریخی در عصر جاهلی، بر کوه صفا بت نهیک و بر کوه مروه بت مطعم الطیر قرار داده شده بود.<ref>اخبار مکه، ج١، ص١٢5.</ref> از این رو آن دسته از مشرکان که [[بت منات]] را می‌پرستیدند سعی صفا و مروه را انجام نمی‌دادند.<ref>اخبار مکه، ج١، ص١٢5.</ref> این بت‌ها همچنان بر روی کوه صفا و مروه قرار داشت تا آن گاه که در سال هفتم از هجرت پیامبر اسلام(ص) برای انجام «[[عمرة القضا]]» به مکّه آمدند و بنابر روایتی از امام صادق(ع) به درخواست رسول خدا(ص) بت‌ها را از صفا و مروه برداشتند و آن حضرت میان صفا و مروه سعی نمود و پس از آن بار دیگر آنها را بر روی صفا و مروه نصب کردند.<ref>مجمع‌البیان، ج١، ص٢4٠؛ بحارالانوار، ج٩6، ص٢٣5.</ref>
==صفا و مروه در قرآن==
==صفا و مروه در قرآن==
صفا و مروه یک بار در آیه 158 [[سوره بقره]] آمده است:
صفا و مروه یک بار در آیه ۱۵۸ [[سوره بقره]] آمده است:


{{قرآن
{{قرآن
خط ۳۷: خط ۲۷:
}}
}}


در بسيارى از روايات كه از طرق شيعه و اهل تسنن آمده، چنين مى‏خوانيم كه در عصر جاهليت مشركان در بالاى كوه" صفا" بتى نصب كرده بودند بنام" اساف" و بر كوه" مروه" بت ديگر بنام" نائله" و به هنگام سعى از اين دو كوه بالا مى‏رفتند و آن دو بت را به عنوان تبرك با دست خود مسح مى‏كردند، مسلمانان به خاطر اين موضوع از سعى ميان صفا و مروه كراهت داشتند و فكر مى‏كردند در اين شرائط سعى صفا و مروه كار صحيحى نيست.
در بسيارى از روايات كه شیعه و اهل‌سنت آن‌ها را نقل گرده‌اند چنین نقل شده كه در عصر جاهليت مشركان در بالاى كوه صفا و کوه مروه بت قرار داده بودند. نصب كرده بودند بنام" اساف" و بر كوه" مروه" بت ديگر بنام" نائله" و به هنگام سعى از اين دو كوه بالا مى‏رفتند و آن دو بت را به عنوان تبرك با دست خود مسح مى‏كردند، مسلمانان به خاطر اين موضوع از سعى ميان صفا و مروه كراهت داشتند و فكر مى‏كردند در اين شرائط سعى صفا و مروه كار صحيحى نيست.


آيه فوق نازل شد و به آنها اعلام داشت كه صفا و مروه از شعائر خداوند است اگر مردم نادان آنها را آلوده كرده‏اند دليل بر اين نيست كه مسلمانان فريضه سعى را ترك كنند.<ref>تفسير نمونه، ج‏1، ص۵۳۷</ref>
آيه فوق نازل شد و به آنها اعلام داشت كه صفا و مروه از شعائر خداوند است اگر مردم نادان آنها را آلوده كرده‏اند دليل بر اين نيست كه مسلمانان فريضه سعى را ترك كنند.<ref>تفسير نمونه، ج‏1، ص۵۳۷</ref>
۱۱٬۹۱۳

ویرایش