۱۱٬۹۱۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مکانهای آیین حج عمودی}} '''صفا و مروه''' نام دو کوه کوچک در کنار [[مسجدالحرام]] است. [[سعی]] میان این دو کوه، از [[اعمال حج تمتع]] و [[عمره مفرده]] است. صفا در پایین [[کوه ابوقبیس]] و در سمت | {{مکانهای آیین حج عمودی}} '''صفا و مروه''' نام دو کوه کوچک در کنار [[مسجدالحرام]] است. [[سعی]] میان این دو کوه، از [[اعمال حج تمتع]] و [[عمره مفرده]] است و انجامندادن آن موجب باطلشدن حج میشود. صفا در پایین [[کوه ابوقبیس]] و در سمت جنوبی [[کعبه]] و نقطه آغاز سعی محسوب میشود. مروه نیز کوهی کوچک و همجوار [[کوه قعیقعان]] است که در سمت شمال شرقی کعبه قرار گرفته و نقطه پایان سعی به شمار میآید. به فاصله میان دو کوه صفا و مروه [[مسعی]] گفته میشود. در آیه ۱۵۸ [[سوره بقره]] صفا و مروه را از شعائرالهی برشمرده است. | ||
==مکان صفا و مروه== | ==مکان صفا و مروه== | ||
«صفا» بخشی از كوه ابوقبيس است<ref>تاريخ مكه المشرفه والمسجد الحرام والمدينه الشريفه والقبر الشريف نویسنده : ابن الضياء جلد : 1 صفحه : 194</ref> که در قسمت جنوبی مسجدالحرام واقع شده است.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول جلد : 1 صفحه : 105</ref> صفا پیشتر متصل به کوه ابوقبیس بود ولی در بازسازیهای دوره سعودی از آن جا شد.<ref>المعالم الأثيرة في السنة و السيرة نویسنده : حميد الله، محمد جلد : 1 صفحه : 159</ref> سعی میان صفا و مروه از کوه صفا آغاز میگردد.<ref>پرشكوهترين مراسم عبادت و قربانى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 60</ref> | |||
«مروه» نیز جزئى از كوه «قيقعان» است.<ref>مناسك حج نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 170</ref> کوه مروه در ناحيه شمال شرقی کعبه قرار دارد.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول جلد : 1 صفحه : 105</ref> بخشی از کوه مروه تا سال ۱۳۷۴ شمسی باقی بود اما در اين سال، به هدف گسترش محدوده دور زدن | «مروه» نیز جزئى از كوه «قيقعان» است.<ref>مناسك حج نویسنده : سبحانى، شیخ جعفر جلد : 1 صفحه : 170</ref> کوه مروه در ناحيه شمال شرقی کعبه قرار دارد.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول جلد : 1 صفحه : 105</ref> بخشی از کوه مروه تا سال ۱۳۷۴ شمسی باقی بود اما در اين سال، به هدف گسترش محدوده دور زدن سعیکنندگان، قسمت باقی مانده را نیز برداشتند.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول جلد : 1 صفحه ۱۰۷- 108</ref> | ||
پيش از توسعه جديد در مسجد الحرام، ميان | پيش از توسعه جديد در مسجد الحرام، ميان مسعی و مسجدالحرام فاصلهای وجود داشت و بازاری در آنجا برپا بود. اما در توسعه مسجد، محدوده مسجد تا مسعی امتداد يافت.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول جلد : 1 صفحه ۱۰۵- ۱۰۶.</ref> | ||
===فاصله صفا و مروه و شکل امروزین=== | ===فاصله صفا و مروه و شکل امروزین=== | ||
فاصله میان صفا و مروه که سعی در آنجا انجام میشود را مسعىٰ میگویند.<ref>مناسك حج ويژه بانوان، ص: 209 | فاصله میان صفا و مروه که سعی در آنجا انجام میشود را مسعىٰ میگویند.<ref>مناسك حج ويژه بانوان، ص: 209 | ||
</ref> فاصله | </ref> فاصله میان این دو کوه را حدود سیصد و هشتاد متر دانستهاند.<ref>تفسيراحسنالحديث نویسنده : قرشی، سید علی اکبر جلد : 1 صفحه : 289</ref> فاصله میان صفا و مروه را خستين بار در سال ۱۳۴۵ شمسی سنگفرش کردند تا غبار آن سعي کنندگان و صاحبان مغازه هاي اطراف را آزار ندهد. امروزه مسعی بصورت سالن سرپوشیدهای به عرض ٢٠ متر به شکل زیبایی در دو طبقه ساخته شده که ارتفاع طبقه اوّل «١٢ متر» و ارتفاع طبقه دوم «٩ متر» میباشد. این مسیر از دو قسمت رفت و برگشت تشکیل شده است.<ref>آثار اسلامي مکّه و مدينه نویسنده : جعفريان، رسول جلد : 1 صفحه : 107</ref> | ||
همچنین برای پیشگیری از خطرات احتمالی سیل، در زیر مسعی، کانالی به عرض «۵ متر» و ارتفاع «۶\۴ متر» احداث گردیده که آب را به سمت بیرون هدایت میکند.<ref>فی خدمة ضیوف الرحمان، ص6٨.</ref>[[پرونده:مسعی.png|وسط|بیقاب|600x600px]] | |||
برای پیشگیری از خطرات احتمالی سیل، در زیر مسعی، کانالی به عرض | |||
==پیشینه== | ==پیشینه== | ||
پیشینه تاریخی کوههای صفا و مروه در روایات به زمان هبوط [[حضرت آدم(ع)]] بازگردانده شده است. در حدیثی از [[امام صادق(ع)]] نقل شده که | پیشینه تاریخی کوههای صفا و مروه در روایات به زمان هبوط [[حضرت آدم(ع)]] بازگردانده شده است. در حدیثی از [[امام صادق(ع)]] نقل شده که پس از هبوط آدم و حوا به زمین، آدم بر روی کوه صفا و حوا بر روی کوه مروه قرار گرفتند. نام کوه صفا از اسم حضرت آدم و با توجه به آیه «إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى آدَمَ ... » گرفته شد و مروه را مروه نامیدند که از اسم زن (الْمَرْأَة) گرفته شده است.<ref>الكافي (ط - الإسلامية)، ج4، ص: 190</ref> | ||
روایات دیگر شهرت این دو کوه را به عصر حضرت ابراهیم(ع) پیوند میزنند. بنابر روایت از [[ابن عباس]] نخستین کسی که میان صفا و مروه دوید مادر اسماعیل بود.<ref>تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.</ref> و به دنبال هفت مرتبه آمد و شد هاجر بین صفا و مروه، سعی، سنّت شد<ref>قصص الانبیاء، ابن کثیر، ج١، ص٢٢4.</ref> و اولین بار ابراهیم همراه با فرزندش اسماعیل این سنّت الهی را انجام دادند.<ref>تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.</ref> پیامبران دیگر در زیارت کعبه این عمل را نجام میدادند.<ref>اخبار مکه، ج١، 6٨.</ref> | روایات دیگر شهرت این دو کوه را به عصر حضرت ابراهیم(ع) پیوند میزنند. بنابر روایت از [[ابن عباس]] نخستین کسی که میان صفا و مروه دوید مادر اسماعیل بود.<ref>تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.</ref> و به دنبال هفت مرتبه آمد و شد هاجر بین صفا و مروه، سعی، سنّت شد<ref>قصص الانبیاء، ابن کثیر، ج١، ص٢٢4.</ref> و اولین بار ابراهیم همراه با فرزندش اسماعیل این سنّت الهی را انجام دادند.<ref>تاریخ طبری، ج١، ص١٩٣.</ref> پیامبران دیگر در زیارت کعبه این عمل را نجام میدادند.<ref>اخبار مکه، ج١، 6٨.</ref> | ||
خط ۳۰: | خط ۲۰: | ||
بنابر برخی گزارشهای تاریخی در عصر جاهلی، بر کوه صفا بت نهیک و بر کوه مروه بت مطعم الطیر قرار داده شده بود.<ref>اخبار مکه، ج١، ص١٢5.</ref> از این رو آن دسته از مشرکان که [[بت منات]] را میپرستیدند سعی صفا و مروه را انجام نمیدادند.<ref>اخبار مکه، ج١، ص١٢5.</ref> این بتها همچنان بر روی کوه صفا و مروه قرار داشت تا آن گاه که در سال هفتم از هجرت پیامبر اسلام(ص) برای انجام «[[عمرة القضا]]» به مکّه آمدند و بنابر روایتی از امام صادق(ع) به درخواست رسول خدا(ص) بتها را از صفا و مروه برداشتند و آن حضرت میان صفا و مروه سعی نمود و پس از آن بار دیگر آنها را بر روی صفا و مروه نصب کردند.<ref>مجمعالبیان، ج١، ص٢4٠؛ بحارالانوار، ج٩6، ص٢٣5.</ref> | بنابر برخی گزارشهای تاریخی در عصر جاهلی، بر کوه صفا بت نهیک و بر کوه مروه بت مطعم الطیر قرار داده شده بود.<ref>اخبار مکه، ج١، ص١٢5.</ref> از این رو آن دسته از مشرکان که [[بت منات]] را میپرستیدند سعی صفا و مروه را انجام نمیدادند.<ref>اخبار مکه، ج١، ص١٢5.</ref> این بتها همچنان بر روی کوه صفا و مروه قرار داشت تا آن گاه که در سال هفتم از هجرت پیامبر اسلام(ص) برای انجام «[[عمرة القضا]]» به مکّه آمدند و بنابر روایتی از امام صادق(ع) به درخواست رسول خدا(ص) بتها را از صفا و مروه برداشتند و آن حضرت میان صفا و مروه سعی نمود و پس از آن بار دیگر آنها را بر روی صفا و مروه نصب کردند.<ref>مجمعالبیان، ج١، ص٢4٠؛ بحارالانوار، ج٩6، ص٢٣5.</ref> | ||
==صفا و مروه در قرآن== | ==صفا و مروه در قرآن== | ||
صفا و مروه یک بار در آیه | صفا و مروه یک بار در آیه ۱۵۸ [[سوره بقره]] آمده است: | ||
{{قرآن | {{قرآن | ||
خط ۳۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
در بسيارى از روايات كه | در بسيارى از روايات كه شیعه و اهلسنت آنها را نقل گردهاند چنین نقل شده كه در عصر جاهليت مشركان در بالاى كوه صفا و کوه مروه بت قرار داده بودند. نصب كرده بودند بنام" اساف" و بر كوه" مروه" بت ديگر بنام" نائله" و به هنگام سعى از اين دو كوه بالا مىرفتند و آن دو بت را به عنوان تبرك با دست خود مسح مىكردند، مسلمانان به خاطر اين موضوع از سعى ميان صفا و مروه كراهت داشتند و فكر مىكردند در اين شرائط سعى صفا و مروه كار صحيحى نيست. | ||
آيه فوق نازل شد و به آنها اعلام داشت كه صفا و مروه از شعائر خداوند است اگر مردم نادان آنها را آلوده كردهاند دليل بر اين نيست كه مسلمانان فريضه سعى را ترك كنند.<ref>تفسير نمونه، ج1، ص۵۳۷</ref> | آيه فوق نازل شد و به آنها اعلام داشت كه صفا و مروه از شعائر خداوند است اگر مردم نادان آنها را آلوده كردهاند دليل بر اين نيست كه مسلمانان فريضه سعى را ترك كنند.<ref>تفسير نمونه، ج1، ص۵۳۷</ref> |