پرش به محتوا

مخالفان سقیفه بنی‌ساعده: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
مخالفان سقیفه چه کسانی بودند؟
مخالفان سقیفه بنی‌ساعده چه کسانی بودند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}طبق گزارش‌های تاریخی، پس از [[جریان سقیفه]] گروه‌هایی به مخالفت با جریان سقیفه و انتخاب [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] به عنوان خلیفه پرداختند. [[بنی‌هاشم]]، [[بنی‌امیه]] و برخی از [[مهاجرین]] مانند [[ابوذر غفاری]]، [[سلمان فارسی]]، [[خالد بن سعید]]، [[مقداد بن اسود]]، [[بریده اسلمی]]، [[عمار بن یاسر]] و همچنین سایر افراد و گروه‌های خارج از مدینه که به مرتدان و مدعیان [[نبوت]] و همچنین مخالفان ابوبکر تقسیم می‌شدند، از جمله مخالفان جریان سقیفه قلمداد شده‌اند.


== جریان سقیفه ==
== جریان سقیفه ==
{{اصلی|جریان سقیفه}}
{{اصلی|جریان سقیفه}}
سقیفه محل تجمع انصار برای تصمیم گیری در مورد مسائل مهم بود. بعد از رحلت پیامبر برای تعیین جانشین گروههایی در این مکان گرد هم آمده و به تعیین خلیفه پرداختند. این جمعيت غالباً از دو گروه انصار و مهاجر بودند، انصار مدینه قبل از انتخاب شدن خلیفه اول قصد داشتند سعد ابن عباده را به خلافت انتخاب کنند اما عده ای از مهاجرین به تحریک ابوبکر و ابو عبیده در سقیفه بر آنان پیشی گرفته و ابوبکر را کاندید خلافت نموده و او را در معرض بیعت قرار دادند و عده ای با او بیعت کرده و بر حکومتش تن دادند.<ref>تاریخ یعقوبی، ترجمه آیتی، چاپ هفتم، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۴، ج۲، ص۵۲۲.</ref> طبیعی بود که عده ای چون از واقعه غدیر و جانشینی علی آگاه بودند از این رو در کنار او بودند و به تغسیل و تکفین پیکر رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم مشغول بودند، اینان بنی هاشم بودند که برخی از انصار و مهاجر نیز با آن ها در عدم بیعت هم پیمان بودند  
بعد از رحلت پیامبر(ص) برای تعیین جانشین گروه‌هایی در مکانی به نام سقیفه بنی‌ساعده گرد هم آمده و به تعیین خلیفه پرداختند. این جمعيت غالباً از دو گروه [[انصار]] و [[مهاجرین]] بودند، انصار [[مدینه]] قصد داشتند سعد بن عباده را به [[خلافت]] انتخاب کنند؛ اما عده‌ای از مهاجرین به تحریک [[عمر بن خطاب|عمر]] و ابو عبیده با خلافت سعد به مخالفت پرداخته و ابوبکر را در معرض بیعت قرار دادند. عده‌ای با او [[بیعت]] کرده و او را به خلافت رساندند.<ref>تاریخ یعقوبی، ترجمه آیتی، چاپ هفتم، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۴، ج۲، ص۵۲۲.</ref> اما عده‌ای که از [[واقعه غدیر]] و جانشینی علی(ع) آگاه بودند در کنار امام ماندند و به تغسیل و تکفین پیکر پیامبر(ص) پرداختند، بنی‌هاشم از کسانی بودند که برخی از انصار و مهاجر نیز با آن‌ها در عدم بیعت هم پیمان بودند.


== مخالفان ==
== مخالفان ==
مخالفین ابوبکر را می توان در چند گروه کلی تقسیم کرد:
مخالفین ابوبکر را می‌توان در چند گروه کلی تقسیم کرد:


=== بنی هاشم ===
=== بنی‌هاشم ===
بنی هاشم بزرگان و خویشان پیامبر بودند که در سقیفه به خاطر حفظ حرمت پیامبر حاضر نشدند و جملگی عزادار بودند و با ابوبکر نیز بیعت نکردند. از جمله آن ها می توان به عباس عموی پیامبر و فرزندان او و علی امیر المؤمنان(ع) و برادران و برادر زادگان و خانواده او و فرزندان ابولهب و دیگر اعضای خاندان بنی هاشم مثل زبیر اشاره کرد .<ref>ابن قتیبه، الامامه و السیاسه، چاپ اول، قم، شریف رضی، ۱۴۱۳، ج۱، ص۲۸؛ مسعودی مروج الذهب، ترجمه پاینده، چاپ چهارم، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۰، ج۱، ص۶۵۷.</ref>
[[بنی‌هاشم]] بزرگان و خویشان [[پیامبر(ص)]] بودند که در [[جریان سقیفه|سقیفه]] به خاطر حفظ حرمت پیامبر(ص) حاضر نشدند و با [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] نیز [[بیعت]] نکردند. از جمله آن‌ها می‌توان به عباس عموی پیامبر و فرزندان او، امام علی(ع) و خانواده و همچنین برادران و برادرزادگان و فرزندان [[ابولهب]] و دیگر اعضای خاندان بنی‌هاشم مثل [[زبیر بن عوام]] اشاره کرد.<ref>ابن قتیبه، الامامه و السیاسه، چاپ اول، قم، شریف رضی، ۱۴۱۳، ج۱، ص۲۸؛ مسعودی مروج الذهب، ترجمه پاینده، چاپ چهارم، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۰، ج۱، ص۶۵۷.</ref>


=== بنی امیه ===
=== بنی‌امیه ===
از بنی امیه نیز عده ای از بیعت امتناع کردند. ابوسفیان ابتدا از بیعت امتناع کرد و جزو مخالفان بود و به امیر مؤمنان پیشنهاد کرد بیا با تو بیعت کنیم و از تو حمایت کنیم تا خلافت را از چنگ آنان در آریم من حاضرم با آن ها جنگ کنم..<ref>یعقوبی، پیشین، ج۱، ص۵۲۶.</ref>
عده‌ای از [[بنی‌امیه]] نیز از [[بیعت]] امتناع کردند. [[ابوسفیان]] ابتدا از بیعت امتناع کرد و جزو مخالفان بود و به امیرمؤمنان پیشنهاد بیعت و حمایت داد و گفت که من با تو بیعت می‌کنم تا خلافت را از چنگ آنان خارج کنیم و حتی حاضرم با آن‌ها جنگ کنم.<ref>یعقوبی، پیشین، ج۱، ص۵۲۶.</ref>


=== مهاجرین ===
=== مهاجرین ===
جمعی از مهاجرين نیز با او مخالف بودند که نام آن ها در برخی از منابع آمده از جمله:
جمعی از [[مهاجرين]] نیز با جریان سقیفه مخالف بودند که نام آن‌ها در برخی از منابع آمده است؛ از جمله: [[ابوذر غفاری]]، [[سلمان فارسی]]، [[خالد بن سعید]]، [[مقداد بن اسود]]، [[بریده اسلمی]]، [[عمار بن یاسر]] و ... .<ref>برقی، احمد بن محمد بن خالد، رجال برقی، چاپ اول، قم، موسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۹، ص۱۴۹.</ref>
 
۱. ابوذر غفاری؛ ۲. سلمان فارسی؛ ۳. خالد بن سعید؛ ۴. مقداد بن اسود؛ ۵. بریده اسلمی؛ ۶. عمار بن یاسر و... .<ref>برقی، احمد بن محمد بن خالد، رجال برقی، چاپ اول، قم، موسسه نشر اسلامی، ۱۴۱۹، ص۱۴۹.</ref>


=== انصار ===
=== انصار ===
عده ای از انصار نیز با انگیزه های متفاوت از بیعت با ابوبکر امتناع کردند. خزیمه بن ثابت، سهل بن حنیف، ابو الهيثم ابن التیهان، قیس بن سعد، ابی بن کعب ابو ایوب انصاری از این گروهند . این گروه خواستار بیعت با حضرت علی(ع) به عنوان شخص شایسته و مورد تایید پیامبر صلی الله علیه و آله برای خلافت بودند.<ref>برقی، پیشین، ص۱۴۹ و احتجاج طبرسی.</ref> سعد بن عباده جزء کسانی بود که به دلایل شخصی(خود قصد خلافت داشت) با ابوبکر بیعت نکرد و پس از اندکی . به طرز مشکوکی در دوره عمر کشته شد.<ref>ابن قتیبه پیشین، ج۱، ص۲۸ ۲۷.</ref>
عده‌ای از [[انصار]] مانند خزیمه بن ثابت، سهل بن حنیف، ابو الهيثم ابن التیهان، قیس بن سعد، ابی بن کعب و ابو ایوب انصاری نیز با انگیزه‌های متفاوت از [[بیعت]] با ابوبکر امتناع کردند. این گروه خواستار بیعت با [[حضرت علی(ع)]] به عنوان شخص شایسته و مورد تأیید پیامبر(ص) برای [[خلافت]] بودند.<ref>برقی، پیشین، ص۱۴۹ و احتجاج طبرسی.</ref> سعد بن عباده جزء کسانی بود که به دلایل شخصی(قصد خلافت) با ابوبکر بیعت نکرد و پس از اندکی به طرز مشکوکی در دوره عمر کشته شد.<ref>ابن قتیبه پیشین، ج۱، ص۲۸ ۲۷.</ref>


=== گروه خارج از مدینه ===
=== گروه خارج از مدینه ===
مسعودی نوشته پس از خلافت ابوبکر جز مردم مکه و مدینه و قبایل ما بین آن ها همه از اسلام برگشتند و با ابوبکر مخالفت می کنند و ابو بکر به سرکوب آنان پرداخت.<ref>مسعودی، پیشین، ج۱، ص۶۵۷.</ref>
مسعودی در کتاب مروج الذهب آورده است که همه مردم پس از خلافت ابوبکر جز مردم [[مکه]] و [[مدینه]] و قبایل ما بین آن‌ها از [[اسلام]] برگشته و به مخالفت با ابوبکر پرداختند و ابوبکر نیز به سرکوب آنان پرداخت.<ref>مسعودی، پیشین، ج۱، ص۶۵۷.</ref>
 
بنابر این علاوه بر این ها که در داخل مدینه مخالف بودند گروهی نیز خارج از مدینه با شنیدن خبر بیعت با ابوبکر با او به مخالفت برخاستند و دست به قیام و شورش زدند. این گروه نیز خود به دو دسته تقسیم می شدند. عده ای با رحلت پیامبر، اسلام را پایان یافته فرض کرده و ادعای نبوت کرده و یا به عقاید جاهلی خود بازگشتند وگروهی دیگر ابوبکر را شایسته خلافت ندانسته و با او به مخالفت برخاستند.


بنابر این می توان نتیجه گرفت که مخالفان ابوبکر را می توان به چند دسته کلی تقسیم کرد: مدنیان که عبارت بودند از بنی هاشم، بنی امیه و سایر افراد و گروههای خارج از مدینه که به مرتدان و مدعیان نبوت و مخالفان ابوبکر تقسیم می شدند.
گروهی نیز خارج از مدینه با شنیدن خبر بیعت با ابوبکر به مخالفت برخاستند و دست به قیام و شورش زدند. این گروه نیز خود به دو دسته تقسیم می‌شدند. عده‌ای با رحلت پیامبر، اسلام را پایان یافته فرض کرده و ادعای نبوت کردند و یا به عقاید جاهلی خود بازگشتند و گروهی دیگر ابوبکر را شایسته خلافت ندانسته و با او به مخالفت برخاستند. {{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==
==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==
۶۰۲

ویرایش