ثواب تلاوت قرآن در ماه رمضان در روایات

سؤال

روایاتی درباره ثواب تلاوت قرآن در ماه رمضان نقل کنید.

ثواب تلاوت قرآن در ماه رمضان در روایاتِ زیادی مورد تأکید قرار گرفته است؛ از آن جمله:

• پیامبر(ص) فرمودند: «أكثِروا فيهِ مِن تِلاوَةِ القُرآنِ؛ در ماه رمضان زياد قرآن بخوانيد».
• رسول خدا(ص) فرمودند: «مَنْ تَلَا فِيهِ آيَةً مِنَ الْقُرْآنِ كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ خَتَمَ الْقُرْآنَ فِي غَيْرِهِ مِنَ الشُّهُورِ؛ کسی که تلاوت کند آیه‌ای از آیات قرآن را در ماه رمضان برای اوست اجری مانند اجر کسی که تمام قرآن را تلاوت کرده در ماهی غیر از ماه رمضان».
• پیامبر خدا(ص) فرمودند: «مَن قَرَأَ آيَةً في رَمَضانَ أو سَبَّحَ كانَ لَهُ مِنَ الفَضلِ عَلى غَيرِهِ كَفَضلي عَلى اُمَّتي، فَطوبى لِمَن أدرَكَ رَمَضانَ! ثُمَّ طوبى لَهُ!؛ هر كس در ماه رمضان آيه‌اى از قرآن بخواند و يا تسبيحى بگويد، برترى آن عملش بر غير ماه رمضان، همچون برترىِ من بر امت من است. پس خوشا به حال آن كه رمضان را دريابد! خوشا به حال او!»

• امام باقر(ع) فرمودند:‌ «لِكُلِّ شَيءٍ رَبيعٌ ، ورَبيعُ القُرآنِ شَهرُ رَمَضانَ؛ برای هر چيزى بهارى است و بهار قرآن، ماه رمضان است»
• علی بن حمزه، از اصحاب امام صادق(ع) گفت: «دَخَلتُ عَلى أبي عَبدِاللّه عليه السلام فَقالَ لَهُ أبو بَصيرٍ: جُعِلتُ فِداک! أقرَأُ القُرآنَ في شَهرِ رَمَضانَ في لَيلَةٍ؟ فَقالَ: لا. قالَ: فَفي لَيلَتَينِ؟ قالَ: لا. قالَ: فَفي ثَلاثٍ؟ قالَ: ها و أشار بِيَدِهِ. ثُمَّ قالَ: يا أبامُحَمَّدٍ، إنَّ لِرَمَضانَ حَقّا و حُرمَةً لا يُشبِهُهُ شَيءٌ مِنَ الشُّهورِ، و كانَ أصحابُ مُحَمَّدٍ صلى الله عليه و آله يَقرَأُ أحَدُهُمُ القُرآنَ في شَهرٍ أو أقَلَّ؛ إنَّ القُرآنَ لا يُقرَأُ هَذرَمَةً ولكِن يُرَتَّلُ تَرتيلاً، فَإِذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ الجَنَّةِ فَقِف عِندَها وسَلِ اللّه َ عز و جل الجَنَّةَ، و إذا مَرَرتَ بِآيَةٍ فيها ذِكرُ النّارِ فَقِف عِندَها و تَعَوَّذ بِاللّه مِنَ النّارِ؛ خدمت امام صادق(ع) رسيدم. ابوبصير به او عرض كرد: فدايت شوم! آيا در ماه رمضان، قرآن را در يک شب بخوانم؟ فرمود: «نه». گفت: در دو شب؟ فرمود: «نه». گفت: در سه شب؟ [ امام عليه السلام] با اشاره دست فرمود: «آرى». سپس فرمود: «اى ابومحمد، رمضان حق و حرمتى دارد كه هيچ يک از ماه‌ها شبيه آن نيست. هر كدام از اصحاب محمد(ص) قرآن را در يک ماه يا كمتر مى‌خواند. قرآن نبايد تندتند خوانده شود، بلكه باید با ترتيل و آرامش خوانده شود. هر گاه به آيه‌اى رسيدى كه ياد بهشت در آن است، درنگ كن و از خدا بهشت بخواه، و هر گاه به آيه‌اى رسيدى كه ياد آتش در آن است، تأمل کن و از آتش به درگاه خدا پناه ببر»
• وهب بن حفص از امام صادق(ع) نقل کرد: «سَأَلتُهُ عَنِ الرَّجُلِ في كَم يَقرَأُ القُرآنَ؟ قالَ: في سِتٍّ فَصاعِداً. قُلتُ: في شَهرِ رَمَضانَ؟ قالَ: في ثَلاثٍ فَصاعِداً؛ از امام صادق(ع) پرسيدم: يک نفر، قرآن را در چه مدت بخواند؟ فرمود: در شش روز و بيشتر. گفتم: در ماه رمضان [چطور]؟ فرمود: در سه روز و بيشتر»
• علی بن مغیرة از امام کاظم(ع) نقل کرد: «قُلتُ لَهُ: إنَّ أبي سَأَلَ جَدَّک عليه السلام عَن خَتمِ القُرآنِ في كُلِّ لَيلَةٍ، فَقالَ لَهُ: في شَهرِ رَمَضانَ، قالَ: اِفعَل فيهِ مَا استَطَعتَ. فَكانَ أبي يَختِمُهُ أربَعينَ خَتمَةً في شَهرِ رَمَضانَ، ثُمَّ خَتَمتُهُ بَعدَ أبي فَرُبَّما زِدتُ ورُبَّما نَقَصتُ، و إنَّما يَكونُ ذلِكَ عَلى قَدرِ فَراغي وشُغلي ونَشاطي وكَسَلي، فَإِذا كانَ يَومُ الفِطرِ جَعَلتُ لِرَسولِ اللّه ِ صلى الله عليه و آله خَتمَةً و لِفاطِمَةَ عليهاالسلام خَتمَةً و لِلأَئِمَّةِ عليهم السلام خَتمَةً حَتَّى انتَهَيتُ إلَيكَ فَصَيَّرتُ لَكَ واحِدَةً مُنذُ صِرتُ في هذِهِ الحالِ، فَأَيُّ شَيءٍ لي بِذلِكَ؟ قالَ: لَک بِذلِک أن تَكونَ مَعَهُم يَومَ القِيامَةِ. قُلتُ: اللّه ُ أكبَرُ! فَلي بِذلِک؟ قالَ: نَعَم ثَلاثَ مَرّاتٍ؛ به ابوالحسن کاظم(ع) گفتم: پدرم از جدّ تو درباره ختم قرآن در هر شب پرسيد و وى به او فرمود: در ماه رمضان، هر چه مى‌توانى، بكن. از اين رو پدرم در ماه رمضان، چهل قرآن ختم مى‌كرد. من نيز پس از پدرم، قرآن ختم مى‌كنم، گاهى بيشتر و گاهى كمتر. اين به‌خاطر فراغت يا گرفتارى، نشاط و يا بى‌حالى من است. پس چون عيد فطر مى‌شود، يک ختم براى پيامبر خدا(ص)، يک ختم براى فاطمه(س) و يک ختم هم براى امامان(ع) قرار مى‌دهم تا به شما برسم و يک ختم هم براى شما قرار مى‌دهم، از وقتى كه در اين حال قرار گرفته‌ام. من در مقابل اين، چه پاداشى دارم؟ فرمود: پاداش تو براى اين عمل، آن است كه در قيامت با آنان باشى. گفتم: اللّه اكبر! من چنين پاداشى دارم؟ سه بار فرمود: آرى»
• امام رضا(ع) فرمود: «مَن قَرَأَ في شَهرِ رَمَضانَ آيَةً مِن كِتابِ اللّه ِ عزوجل كانَ كَمَن خَتَمَ القُرآنَ فی غَيرِهِ مِنَ الشُّهورِ؛ هر کس در ماه رمضان آیه‌ای از آیات قرآن خداوند عز و جل را بخواند،‌ مانند کسی است که تمام قرآن را در ماه‌های دیگر ختم کرده است».