تأثیر شیر مادر در تربیت فرزند

سؤال

آیا شیر مادر در تربیت فرزند نقش دارد؟ اگر مادر، فردی کافر یا بدکاره باشد، در اخلاقیات یا حتی در انتخاب دین فرزند نقش دارد؟

درگاه‌ها

شیر مادر در تربیت فرزند تأثیر مهم و زیادی دارد. در روایات زیادی به این نکته اشاره شده است که در انتخاب زن شیرده و دایه برای فرزندان دقت شود چرا که شیر مادر اثر می‌گذارد و باعث می‌شود که ویژگی‌های مادر، صفات شخصیتی و خصوصیات اخلاقی او به کودک منتقل شود؛ از این روی در روایات تأکید شده که زنان کم‌خرد، زنان مبتلا به ضعف و آبریزش چشم، زن زشت‌رو، زن بدکاره و دیوانه، زن مجوسی، زن یهودی و نصرانی مادامی که در مدت شیردهی شراب ننوشند، زن ناصبی (دشمن اهل‌بیت)، زنی که فرزند نامشروعی زاییده برای دایگی و شیر دادن به فرزندان نگیرید.

دقت در انتخاب زنان شیرده و دایه‌ها

در انتخاب زن شیرده باید دقت کافی شود. چون شیر مادر اثر زیادی بر فرزند می‌گذارد. در روایتی از امام علی(ع) در کافی آمده: «دقت کنید که چه کسی فرزندان شما را شیر می‌دهد؛ زیرا کودک با شیر پرورش می‌یابد». آن حضرت باز می‌فرماید: «همچنان‌که در کار ازدواج دست به گزینش می‌زنید، دایه [کودک خود] را نیز گزینش کنید؛ زیرا شیر طبایع را تغییر می‌دهد».

امام باقر(ع) می‌فرماید: «برای شیر دادن کودکت، دایه خوب‌روی بجوی و از دایه‌های زشت دوری کن؛ زیرا شیر [ویژگی‌های مادر را به فرزند] سرایت می‌دهد».

آن حضرت باز می‌فرماید: «عَلَیْکُمْ بِالْوُضَّاءِ مِنَ الظُّئُورَه فَإِنَّ اللَّبَنَ یُعْدِی؛ بر شما باد [انتخاب] دایگان پاکیزه و زیبا؛ زیرا شیر [ویژگی‌های مادر را به فرزند] سرایت می‌دهد». ‏

دایه‌های ناشایست

در روایتی در کتاب کافی از پیامبر(ص) نقل شده: «زنان کم خرد و زنان مبتلا به ضعف و آبریزش چشم را به دایگی مگیرید؛ زیرا شیر اثر می‌گذارد».

امام علی(ع) می‌فرماید: «کودکان خود را از شیر زنان بدکاره و دیوانه، دور نگه دارید؛ زیرا شیر اثر می‌گذارد». امام صادق(ع) می‌فرماید:«زن مجوسی را برای شیر دادن فرزندت انتخاب نکن، اما زن یهودی و مسیحی اشکالی ندارد، به شرط آنکه شراب نخورند و از این کار بازداشته شوند».

به هر حال، نباید در خصوص تغذیه کودکان و رعایت برخی نکات که در روایات به آن اشاره شده است غفلت کرد.

مطالعه بیشتر

• میخبر، سیما و جمعی از خواهران حوزه علمیه، ریحانه بهشتی، یا، فرزند صالح: برنامه اخلاقی، عبادی، پزشکی و تغذیه قبل از بارداری تا پایان شیردهی، قم: نور الزهرا، ۱۳۹۱.

• ولی ابرقویی، روح‌الله، کودک‌نامه (فرهنگ الفبایی تربیت فرزند در سیره اهل‌بیت(ع))، قم: مشهور، ۱۳۹۲.