نقل قول‌ های قرآن

سؤال

آیا نقل قول‌هایی که خداوند از بندگان خودش در قرآن کریم آورده است، به طور دقیق همان سخن بندگان است؟

محتوای نقل قول‌های قرآن همان سخنانی است که بین پیامبران و اقوام گذشته رد و بدل شده است. الفاظ نقل قول‌های قرآن به زبان عربی توسط خدا به رسول الله(ص) وحی شده است. گویاترین دلیل بر چینش خدایی بودن الفاظ این نقل قول‌ها، زبان و گویش برخی از پیامبران و اقوام گذشته است که به عربی سخن نمی‌گفتند و قرآن سخن آن‌ها را عربی آورده است.

محتوی نقل قول‌ها

محتوای سخنان پیامبران(ع) و دیگر افراد که در قرآن آمده است، به یقین عین همان حرف‌هائی است که آنها گفته‌اند و خداوند در آن تغییری نداده است. اگر خداوند مکالمه فرشتگان با خدا را در آفرینش حضرت آدم(ع) بیان می‌کند؛[۱] اگر خداوند داستان فرزندان حضرت آدم(ع) را تعریف می‌کند؛[۲] اگر خداوند مناظره حضرت ابراهیم(ع) با نمرود را در قرآن آورده است؛[۳] همه این گفتگوها به همان مضمون بین این افراد رد و بدل شده است نه اینکه خدا بخواهد داستان‌سرایی کرده باشد یا مثلی زده باشد و یا به کنایه مطلبی را برای تربیت جامعه بیان کرده باشد. [۴] [۵] [۶] [۷]

قرآن به صراحت خدا را راست‌گوترین در نقل داستان و سخن گفتن معرفی کرده است و محال است راست‌گوترین، داستانی دروغین تعریف کرده و بگوید این داستان اتفاق افتاده است:

  • ﴿وَ مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ حَديثاً؛ و كيست كه از خداوند، راست‌گوتر باشد؟(نساء:۸۷)
  • ﴿مَنْ أَصْدَقُ مِنَ اللَّهِ قيلاً؛ و كيست كه در گفتار، از خدا صادق‌تر باشد؟!(نساء:۱۲۲)

پیامبر خدا(ص) هم خدا را راست‌گوترین در گفتار معرفی کرده است.[۸] خداوندى‏ كه از همه آگاه‌تر و از همگان بى‏‌نياز است، از هر كس راست‌گوتر است و دروغ براى او مفهومى ندارد.[۹]تمام مطالبی که قرآن نقل می‌کند، همه راست بوده و واقعیت دارد.

الفاظ نقل قول‌ها

محتوای نقل‌قول‌های قرآن در واقع اتفاق افتاده و خدا چیزی را بدان‌ اضافه نکرده است؛ اما الفاظ و چینش آن از خداوند است. زیرا بعضی از افرادی که قرآن کریم از آن‌ها نقل قول می‌کند، عرب زبان نبودند وگفتارشان در قرآن کریم به زبان عربی نقل شده است. به عنوان نمونه زبان فرعون و قوم حضرت موسی(ع) قبطی بود، [۱۰] [۱۱] اما قرآن داستان حضرت موسی(ع) با فرعون و قومش را به زبان عربی آورده است.[۱۲]

زبان حضرت عیسی(ع) عبری است،[۱۳] اما قرآن گفتار آن حضرت با حواریون را به زبان عربی آورده است.﴿فَلَمَّا أَحَسَّ عيسى‏ مِنْهُمُ الْكُفْرَ قالَ مَنْ أَنْصاري إِلَى اللَّهِ قالَ الْحَوارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ اشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ؛ هنگامى كه عيسى از آنان احساس كفر كرد، گفت: كيست كه ياور من به سوى خدا گردد؟ حواريان گفتند: ما ياوران خداييم؛ به خدا ايمان آورديم؛ و تو (نيز) گواه باش كه ما اسلام آورده‌‏ايم.(آل عمران:۵۲)


منابع

  1. سوره بقره، آیه۳۳-۳۰.
  2. سوره مائده، آیه۳۱-۲۷.
  3. سوره بقره، آیه۲۵۸.
  4. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۳۵۳. ج۶، ص۱۲۹.
  5. رضايى اصفهانى، محمدعلى، تفسير قرآن مهر، قم، پژوهشهاى تفسير و علوم قرآن، چاپ اول، ۱۳۸۷ش، ج۵، ص۹۶. ج۷، ص۶۹.
  6. بى‌‏آزار شيرازى، عبدالكريم، باستان شناسى و جغرافياى تاريخى قصص قرآن، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، چاپ سوم، ۱۳۸۰ش، ص۳۵۶.
  7. مركز فرهنگ و معارف قرآن، دايره المعارف قرآن كريم، قم، بوستان كتاب، چاپ سوم، ۱۳۸۲ش، ج۸، ص۵۷۹.
  8. ابن بابویه، محمد بن علی، الامالی، تهران، کتابچی، ۱۳۷۶ش، ص۳۱.
  9. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۴۷.
  10. سبحانى تبريزى، جعفر، مفاهيم القرآن‏، قم، موسسه امام صادق، چاپ چهارم، ۱۴۲۱ق، ج۳، ص۷۰.
  11. طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج‏۱۲، ص۱۹.
  12. سوره اعراف، آیه۱۵۶-۱۰۳. سوره یونس، آیه۹۳-۷۵.
  13. حسينى طهرانى، محمدحسين، نور ملكوت قرآن، مشهد مقدس، علامه طباطبايى، چاپ سوم، ۱۴۲۷ق، ج۴، ص۲۰۳ و ص۲۹۳.