عوامل بدبینی

(تغییرمسیر از عوامل سوء ظن)
سؤال
چه عواملی باعث بدبینی فرد می‌شود؟

عوامل بدبینی احساس حقارت در خود، قضاوت زودهنگام و کمبود در مهارت‌های اجتماعی فرد است.

گنهکار بودن انسان نیز یکی از عوامل بدبینی شمرده شده، زیرا فرد گنهکار دیگران را نیز مانند خود گنهکار تصور می‌کند.

احساس حقارت

یکی از عوامل بدبینی، احساس حقارت شخص، دانسته شده است. کسی که گرفتار احساس حقارت است، سعی می‌کند دیگران را در فکر خود حقیر و آلوده به گناه و فساد تصور کند، تا اینگونه از احساس حقارت خود بکاهد.

اگر احساس حقارت درمان نشود، فرد آن را پذیرفته و به عقده حقارت تبدیل می‌شود. از منظر روان‌شناسی، عقده حقارت از وجود نقص در بدن، محرومیت روحی و مادی، رفتار خشن اطرافیان، لغزش‌های اخلاقی و تداعی خاطرات آنها و یا وجود یک خاطره تلخ رخ می‌دهد.[۱]

ارزیابی استعدادها و توجه به آنها، فراموشی خاطرات تلخ گذشته، تلقین مثبت و کاردرمانی از راه‌های درمان احساس حقارت شمرده شده است.[۲]

پیش داوری

پیش داوری و قضاوت زودهنگام، از عوامل بدبینی شمرده شده است. تحقیق ناقص، کمی اطلاعات و عجله در قضاوت، باعث می‌شود انسان به متهم کردن دیگران و صدور حکم نادرست نسبت به آنها اقدام کند. عجله، صفتی شیطانی است و نتیجه آن هم شیطانی خواهد بود.

کمبود در مهارت‌های اجتماعی

کمبود در مهارت‌های ارتباط جمعی و احساس عدم اعتماد به نفس، باعث می‌شود فرد تصوری منفی نسبت به دیگران پیدا کند؛ زیرا توانایی کافی برای برقراری ارتباط سالم و شناخت دیگران ندارد.

فردی که در روابط اجتماعی قدرتمند است، می‌داند تا چه مقدار با دیگران رابطه انسانی یا صمیمی برقرار کند. او این مهارت را دارد که با دیگران خوش‌گفتار و خوش‌رفتار باشد و در عین حال همه را محرم راز خود قرار ندهد.

گنهکاری

افرادی که خود آلوده و گنهکارند، دیگران را نیز مانند خود گنهکار می‌پندارند؛ برای نمونه، کسی که از راه حرام پول درآورده است، تصور می‌کند همه افراد ثروتمند از راه حرام به ثروت رسیده‌اند.[۳]

برخی از بدگمانی‌ها ریشه در بیماری‌های روانی دارند، که در این صورت نیاز است به مشاوره‌های روان‌شناسی مراجعه شود.

جستارهای وابسته


منابع

  1. نیازهای جوان، ص۲۳۲.
  2. نیازهای جوان، ص۲۴۹–۲۴۵.
  3. نگاه کنید به دانیل گلمن، هوش عاطفی، ترجمه: حمید رضا بلوچ، نشر جیحون، ۱۳۷۱ش، چاپ اول، ص ۱۴۶.