داوود(ع) خواننده اهل بهشت
حضرت داوود(ع)، در خطبه ۱۶۰ نهج البلاغه، خواننده اهل بهشت معرفی شده است.[۱] بر اساس روایات، داوود(ع) دارای صدای خوش بوده و این ویژگی، از شاخصه‌های وی میان پیامبران شمرده شده است.[۲] به گفته ابن اَثیر تاریخ‌نگار قرن هفتم قمری نیز، خداوند به هیچ فردی صدایی مانند او نداده و زمانی که او کتاب زبور را می‌خواند، همه حیوانات به نزدیکش می‌آمدند و به صدایش گوش می‌دادند.[۳]
امام علی(ع) در نهج البلاغه، وقتی افرادی را به‌عنوان الگو برمی‌شمرَد، یکی از آن‌ها را داوود(ع) دانسته و او را به «صاحب مَزامیر» و «خواننده اهل بهشت» توصیف کرده است.[۱]
آیت‌الله مکارم شیرازی در شرح نهج البلاغه، خواننده اهل بهشت بودنِ داوود را به این معنا دانسته که داوود در بهشت با صدای خوش با خدا مناجات می‌کند و اولیاء الهی از صدای خوشش، لذت معنوی می‌برند.[۴]
ابن‌میثم بَحرانی، عالم شیعه قرن هفتم قمری و شارح نهج البلاغه، دو احتمال برای اینکه داوود «خواننده اهل بهشت» خوانده شده ذکر کرده است:
- داوود دارای صدای خوشی بود و در عُرف، هر امر نیکویی به بهشت نسبت داده می‌شود؛ بنابراین «خواننده اهل بهشت» خواندنِ داوود، به این معنا است که دارای صدای خوشی بوده است.
- صدای زیبای داوود انسان را به سوی بهشت جذب و به خدا دعوت می‌کرد و به همین جهت، خواننده اهل‌بهشت خوانده شد.[۵]
درباره معنای مزامیر، میان شارحان نهج البلاغه اختلاف‌نظر است. آیت‌الله مکارم شیرازی در شرح نهج البلاغه، معتقد است مزامیر جمع مَزمور به معنای سرودهایی است که با آهنگ مخصوص خوانده می‌شود.[۶] به گفته وی، داوود مجموعه‌ای از اشعار روحانی، مناجات‌ها و اندرزها را با صدای خوش می‌خواند.[۶]
محمدتقی شوشتری، دیگر شارح نهج البلاغه (درگذشت ۱۳۷۴ش)، مزامیر را جمع مِزامر، نوعی آلت موسیقی،[۷] دانسته است.[۸] او معتقد است داوود دارای صدای خوشی بوده، آنقدر که گویا در حلق وی، صوت مزمار وجود داشته است.[۸]
بر اساس تَنَخ، کتاب مقدس یهودیان، داوود در جوانی چوپانی نوازنده بود.[۹] در منابع روایی[۱۰] و فقهی شیعه[۱۱] از نواختن مزمار نهی شده و در منابع روایی شیعه، حضرت داوود معصوم از گناه شمرده شده است.[۱۲]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ شریف الرضی، محمد، نهج البلاغه، تحقیق و تصحیح صبحی صالح، قم، هجرت، ۱۴۱۴ق، خطبه ۱۶۰، ص۲۲۷.
- ↑ برای نمونه نگاه کنید به ابن بابویه، محمد، الخصال، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۵۸۳.
- ↑ ابن اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۲۲۳.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، تهران، دار الکتب الاسلامیة، ۱۳۷۵ش، ج۶، ص۲۳۷.
- ↑ بحرانی، میثم بن علی بن میثم، شرح نهج البلاغه، ترجمه سیدمحمد صادق عارف، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۷۰ش، ج۳، ص۵۲۰.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ مکارم شیرازی، ناصر با همکاری جمعی از فضلا، پیام امام امیرالمؤمنین، قم، علی بن ابیطالب، ۱۳۹۰ش، ص۲۳۶–۲۴۰.
- ↑ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه زمر، ج۴، ص۳۲۷.
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ شوشتری، محمدتقی، بهج‌الصباغه فی‌شرح نهج البلاغه، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۶ش، ج۲، ص۷۷.
- ↑ اول سموئیل، باب ۱۶، آیات ۱۵-۲۱.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، قم، دار الحدیث، ۱۴۲۹ق، ج۱۲، ص۶۷۰.
- ↑ موسوی روضاتی، احمد، اجماعات فقها الامامیة، بیروت، مؤسسة الاعلمی، ۱۴۳۲ق، ج۳، ص۵۷۹.
- ↑ هراتی، محمدجواد و سید رضا مؤدب، «بررسی تطبیقی روش‌های تفسیری فریقین در سازگاری عصمت حضرت داوود(ع) و خطای او»، شماره ۹، در مجله مطالعات تفسیری، بهار ۱۳۹۱ش، ص۶۴.