ازدواج از نگاه قرآن

سؤال

در قرآن کریم به‌طور مستقیم چند مرتبه به ازدواج اشاره شده است؟

درگاه‌ها
زن-و-خانواده.png


قرآن ازدواج را مایه آرامش دانسته است و از نشانه‌های خداوند این می‌داند که بین همسران دوستی و مهربانی برقرار ساخته است. در رابطه با ازدواج که شامل: شرایط، احکام، وظائف زوجین و مسئولیت مردم در قبال این مسئله خطیر می‌باشد، آیات متعددی در قرآن کریم آمده است و به بیش از پنجاه آیه می‌رسد. قرآن به ازدواج تشویق می‌کند و همسران را برای یکدیگر تشبیه به لباس می‌کند که نشان از این دارد که ازدواج انسان را از گناه دور می‌دارد.

اهمیت ازدواج

قرآن بر ازدواج تأکید فراوان دارند.[۱] و همه را دعوت می‌کند تا بی‌همسران را به نکاح یکدیگر درآورند: ﴿وَأَنكِحُوا الْأَيَامَىٰ مِنكُمْ وَالصَّالِحِينَ مِنْ عِبَادِكُمْ وَإِمَائِكُمْ ۚ إِن يَكُونُوا فُقَرَ‌اءَ يُغْنِهِمُ اللَّـهُ مِن فَضْلِهِ ۗ وَاللَّـهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ؛ مردان و زنان بی همسر خود را همسر دهید، همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را، اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد، خداوند گشایش دهنده و آگاه است.(نور:۳۲) تعبیر انکحوا (آنها را همسر دهید) با اینکه ازدواج یک امر اختیاری و بسته به میل طرفین است، مفهومش این است که مقدمات ازدواج آنها را فراهم سازید، از طریق کمک‌های مالی در صورت نیاز، پیدا کردن همسر مناسب، تشویق به مسئله ازدواج و بالاخره پادرمیانی برای حل مشکلاتی که معمولاً در این موارد بدون وساطت دیگران انجام‌پذیر نیست. مفهوم آیه به قدری وسیع است که هرگونه قدمی و سخنی و کمکی را شامل می‌شود. بدون شک اصل تعاون اسلامی ایجاب می‌کند که مسلمانان در همه زمینه‌ها به یکدیگر کمک کنند؛ ولی تصریح به امر در مورد ازدواج دلیل بر اهمیت ویژه آن است.[۲] در آیه‌ای دیگر به خود افراد به‌طور مستقیم توصیه به ازدواج شده است.[۳] [۴]

ازدواج مردان پاک با زنان پاکدامن

قرآن از ازدواج زنان پاک با مردان پاک ازدواج و مردان پاک با زنان پاک خبر داده است: ﴿وَالطَّيِّبَاتُ لِلطَّيِّبِينَ وَالطَّيِّبُونَ لِلطَّيِّبَاتِ ۚ؛ و زنان پاك براى مردان پاكند، و مردان پاك براى زنان پاك.(نور:۲۶) از این آیه علاوه بر لزوم ازدواج نکات متعددی را می‌توان برداشت کرد؛ از جمله این‌که سنخیت، سبب الفت و اتحاد می‌شود هر کسی طالب هم‌سنخ و هم رویه خود است. هر مرد و زنی در ازدواج طالب هم‌سنخ و هم جفت خودش می‌باشد. مردهای پاک و طاهر طالب زن‌های پاک و عفیف می‌باشند. زن‌های پاک نیز همین‌طور طالب مردهای صالح و باتقوا.[۵]

آثار ازدواج

قرآن کریم برای امر ازدواج علاوه بر استمرار نسل بشری آثار بسیاری را متذکر شده‌اند، که از جمله:

الف. ايجاد آرامش بين زن و مرد:﴿وَمِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکم مِّنْ أَنفُسِکمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْکنُوا إِلَیهَا؛ دیگر از نشانه‌های خدا این است که از جنس خودتان همسران برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید.(روم:۲۱)

ب. ایجاد دوستی و مودتّ بین زن و مرد: «﴿وَجَعَلَ بَینَکم مَّوَدَّةً وَرَ‌حْمَةً؛ در میانتان دوستی و مهربانی قرار داد.(روم:۲۱)

ج. دژ سازی در مقابل شهوات و ناملایمات زندگی ﴿هُنَّ لِبَاسٌ لَّكُمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ؛ آنها (زنان) لباس شما هستند و شما «مردان» لباس آنها هستید.(بقره:۱۸۷)



مطالعه بیشتر

  • ازدواج در اسلام، آیت الله مشکینی با ترجمه آیت الله جنتی.
  • خانواده در قرآن، آیت الله دکتر احمد بهشتی، چاپ بوستان، کتاب قم.
  • آیین همسرداری اثر استاد ابراهیم امینی.
  • زن در آیینه جلال و جمال اثر استاد جوادی آملی.


منابع

  1. هاشمى رفسنجانى، اكبر، فرهنگ قرآن، قم، بوستان كتاب، چاپ دوم، ۱۳۸۳ش، ج۳، ص۵۶.
  2. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۵۷.
  3. سوره نساء، آیه ۳.
  4. هاشمی رفسنجانی، علی اکبر، تفسیر راهنما، قم، بوستان کتاب، چاپ اول، ۱۳۸۶ش، ج۳، ص۲۸۱.
  5. امین، نصرت بیگم، تفسیر مخزن العرفان، بی‌جا، بی‌نا، چاپ اول، بی‌تا، ج۹، ص ۹۸.