پیامدهای خشم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
جز (جایگزینی متن - '|شاخه فرعی' به '| شاخه فرعی')
 
(۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
پیامدهای خشم جیست؟
پیامدهای خشم جیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}مهمترین آسیب و پیامد [[خشم]]، از میان رفتن [[عقل]] است. فرد خشمگین در حالت خشم، قدرت [[تفکر]] و تحلیل واقع‌بینانه را از دست داده و به کارهای غیر منطقی دست زده، و در نهایت دچار پشیمانی می‌شود.


== پیامدها ==
== از میان رفتن عقل ==
همان گونه که گذشت، نیروی خشم، اگر از محدوده ضرورت فراتر و از کنترل اراده آدمی خارج شود، هم چون آتشی سوزان یا سیلی بنیان کن، هر چه را بر سر راه خود بیابد، می‌سوزاند و تباه می‌کند و پیامدهای شومی را نخست برای صاحبش و سپس برای دیگران به ارمغان می‌آورد. علی(ع) در این باره فرمود: «خشم آتشی سوزانده است، هر که آن را فروخورد، خاموشش ساخته و هر که آزادش گذارد، خود او، اوّل کسی است که در شعله‌اش می‌سوزد.<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۰۵.</ref>ِ
بر اساس [[روایت|روایتی]] از [[امام علی(ع)]]، خشم [[عقل|خِرَد]] را تباه کرده و انسان را از مسیر درست دور می‌کند.<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۱۰.</ref> تا زمانی که انسان، در کارهای خود از [[عقل]] بهره می‌برد، در مسیری که به صلاح اوست قدم برمی‌دارد؛ ولی در حال خشم، عقل او از میان رفته و از نیروی خشم پیروی می‌کند.


بر اساس روایات، برخی از پیامدهای خشم چنین است:
== تبهکاری ==
یکی از پیامدهای خشم، تبهکاری است. انسان در حال خشم، عقل خود را از دست داده و به کارهایی دست می‌زند که مصلحت او نیست. شخص عصبانی، نمی‌تواند وقایع را واقع‌بینانه تحلیل کند و راهنمایی دیگران را نیز نمی‌پذیرد؛ بنابراین، برای برداشتن موانع سر راه خود، را از راه‌های غیر منطقی استفاده می‌کند؛ حتی گاهی خشم او، به [[قتل]] می‌انجامد. بنا بر روایتی از امام علی(ع)، خشم شدید، [[منطق]] را تغییر داده و موجب پراکندگی فهم و فکر می‌شود.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۱، ص۴۲۸.</ref>


تیرگی عقل: تا زمام امور انسان، در اختیار عقل است، جز در مسیر مصلحت خویش گام برنمی‌دارد، لیکن افراط در خشم، چراغ نورانی عقل را تیره و بی‌فروغ می‌سازد و انسان، بی چون و چرا در خط فرمان نیروی بی‌شعور خشم می‌گذارد و دیگر مصلحتی نمی‌بیند تا به سویش گام بردارد. امام علی(ع) فرمود: «خشم خردها را تباه می‌کند و آدمی را از مسیر درست دور می‌سازد».<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۱۰.</ref>
== پشیمانی ==
وقتی فرد عصبانی به حالت عادی بازمی‌گردد، قدرت [[تفکر]] او بازگشته و آنچه را که در دوره کوتاه خشم، بر او گذشته ارزیابی می‌کند. اشتباهاتی که در حالت خشم از او سر زده، مانند سخنان زشت، نسبت‌های ناروا و ارتکاب [[جرم]]، باعث [[پشیمانی]] او می‌شود. در [[روایت|روایتی]]، [[امام علی(ع)]] آغاز خشم را دیوانگی و پایان آن را پشیمانی دانسته است.<ref>میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۰۸.</ref>


۲. ویرانگری و تبهکاری: اگر انسان خشمگینی را که لجام عقل را گسیخته و سراپای وجودش را آتش غضب مشتعل ساخته، به دیوانه‌ای زنجیری یا درنده‌ای وحشی تشبیه کنیم، گزاف نگفته‌ایم. او نه گوش شنوایی دارد که نصیحت و سخن حق در آن نفوذ کند و نه چشم بینا و واقع بینی دارد که راه را از بی‌راهه تشخیص دهد و نه فکر روشنی دارد که قدرت دسته‌بندی امور جزیی و استنتاج عقلی را از آنها داشته باشد.
==جستارهای وابسته==
 
* [[خشم]]
او هر که و هر چه را که مانعی بر سر راه خواهش‌های کور و دور از منطق خود بیاید، آسیب رساند، و ویران می‌کند. حضرت علی(ع) فرمود: «خشم شدید، منطق را تغییر می‌دهد، ارتباط اجزای استدلال را قطع و موجب پراکندگی فهم و فکر می‌شود».<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۱، ص۴۲۸.</ref>
* [[راه‌های کنترل خشم]]
 
۳. پشیمانی: به تدریج با فرو نشستن شعله‌های خشم، دیدگان خود به روشنی می‌گراید، قدرت تفکر و اندیشه فرد به کار می‌افتد و آنچه را که در دوره کوتاه تسلط خشم، بر او گذشته به ارزیابی می‌نشیند. سخنان زشت، نسبت‌های ناروا، پرده‌دری‌ها، خارج شدن از چارچوب فضایل انسانی، ارتکاب جرم، جنایت جبران ناپذیر و… تصویر زشتی برای همیشه در ذهنش به جا می‌گذارد، تصویری که اگر محکمه قاضی و مجازاتی هم در کار نباشد، یادآوری آن پیوسته او را عذاب خواهد داد که: «چرا چنین کردم؟!... ای کاش بر خود مسلط بودم و… او پشیمان است و افسوس می‌خورد، ولی دیگر پشیمانی سودی ندارد. از همین روست که امام علی(ع) فرمود: «ایّاک و الغضَبَ فاوّلُهُ جنُونٌ و اخرهُ ندمٌ؛ از خشم دوری کن که آغازش دیوانگی و پایانش پشیمانی است.»<ref>میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۰۸.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۲۲: خط ۲۲:
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = اخلاق
  | شاخه اصلی = اخلاق
|شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
| شاخه فرعی۱ = رذائل اخلاقی
|شاخه فرعی۲ = خشم
| شاخه فرعی۲ = خشم
|شاخه فرعی۳ =
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه = شد
  | تیترها =
  | تیترها = شد
  | ویرایش =
  | ویرایش = شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
| بازبینی نویسنده =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت = ج
  | کیفیت =
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۸ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۸

سؤال

پیامدهای خشم جیست؟

مهمترین آسیب و پیامد خشم، از میان رفتن عقل است. فرد خشمگین در حالت خشم، قدرت تفکر و تحلیل واقع‌بینانه را از دست داده و به کارهای غیر منطقی دست زده، و در نهایت دچار پشیمانی می‌شود.

از میان رفتن عقل

بر اساس روایتی از امام علی(ع)، خشم خِرَد را تباه کرده و انسان را از مسیر درست دور می‌کند.[۱] تا زمانی که انسان، در کارهای خود از عقل بهره می‌برد، در مسیری که به صلاح اوست قدم برمی‌دارد؛ ولی در حال خشم، عقل او از میان رفته و از نیروی خشم پیروی می‌کند.

تبهکاری

یکی از پیامدهای خشم، تبهکاری است. انسان در حال خشم، عقل خود را از دست داده و به کارهایی دست می‌زند که مصلحت او نیست. شخص عصبانی، نمی‌تواند وقایع را واقع‌بینانه تحلیل کند و راهنمایی دیگران را نیز نمی‌پذیرد؛ بنابراین، برای برداشتن موانع سر راه خود، را از راه‌های غیر منطقی استفاده می‌کند؛ حتی گاهی خشم او، به قتل می‌انجامد. بنا بر روایتی از امام علی(ع)، خشم شدید، منطق را تغییر داده و موجب پراکندگی فهم و فکر می‌شود.[۲]

پشیمانی

وقتی فرد عصبانی به حالت عادی بازمی‌گردد، قدرت تفکر او بازگشته و آنچه را که در دوره کوتاه خشم، بر او گذشته ارزیابی می‌کند. اشتباهاتی که در حالت خشم از او سر زده، مانند سخنان زشت، نسبت‌های ناروا و ارتکاب جرم، باعث پشیمانی او می‌شود. در روایتی، امام علی(ع) آغاز خشم را دیوانگی و پایان آن را پشیمانی دانسته است.[۳]

جستارهای وابسته

منابع

  1. محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۱۰.
  2. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۱، ص۴۲۸.
  3. میزان الحکمه، ج۹، حدیث ۱۵۰۰۸.