مهدویت در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۱۷

سؤال

چرا در قرآن صحبت و اشاره ای در خصوص ظهور آقا امام زمان(ع) نیست؟

درگاه‌ها

آیاتی در قرآن کریم وجود دارد که طبق روایات، دلالت بر حکومت جهانی امام زمان(عج) که مبتنی بر ظهور آن حضرت است، می‌کند؛ که ذیلاً به برخی از آن‌ها همراه با بیانی از معصومین، اشاره می‌شود:

﴿وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا؛ و بگو: حق آمد و باطل نابود شد؛ بی تردید باطل نابود شدنی است.﴾(اسراء:۸۱)

امام باقر(ع) در مورد این آیه شریفه فرمود: هنگامی که قائم(عج) قیام کند (ظهور کند) دولت باطل از میان خواهد رفت.^[۱]

﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ؛ خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند، وعده داده است كه حتماً آنان را در اين سرزمين جانشين [خود] قرار دهد؛ همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند جانشين [خود] قرار داد﴾(نور:۵۵)

امام سجاد(ع) فرمود: قسم به خدا آن‌ها شیعیان ما اهل بیت هستند که خدا این وعده را در مورد آن‌ها بدست مردی از ما محقق می‌سازد و او مهدی این امّت است و اوست آن که رسول خدا(ص) فرمود: اگر روزی از دنیا باقی نمانده باشد، خدا آن روز را تا آن جا طولانی می‌کند که مردی از عترتم که نامش نام من است به ولایت رسیده و زمین را آن چنان‌که از ظلم و جور پر شده باشد، از عدل و قسط پر سازد…^[۲]

﴿أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا﴾(بقره:۱۴۸)

از ابی الحسن(ع) از معنای آیه سؤال شد و ایشان فرمود: به خدا قسم آن است که وقتی قائم ما قیام کند (ظهور کند) خداوند شیعیان ما را از تمامی نقاط درکنار او گرد می‌آورد.^[۳]

﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ؛ ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!﴾(قصص:۵)

امام علی(ع) فرمود: آن‌ها (مستضعفان) در این آیه، آل محمّد(ص) هستند که خدا مهدی آن‌ها را بعد از تلاششان برانگیخته و آن‌ها را عزیز و دشمنانشان را ذلیل می‌نماید.^[۴]

﴿وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا؛ و زمین به نور پروردگارش روشن می شود﴾(زمر:۶۹)

امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که قائم ما قیام کند زمین به نور پروردگارش روشن می‌گردد مردم از نور خورشید بی‌نیاز می‌گردند و تاریکی یکسره از میان می‌رود.^[۵]

﴿اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا؛ بدانيد كه خدا زمين را پس از مرگش زنده مى‌گرداند﴾(حدید:۱۷)

امام باقر(ع) فرمود: منظور از مرگ زمین، کفر اهل زمین است چرا که کافر مرده است پس خدا زمین را با قائم زنده می‌کند، او عدالت را در زمین می‌گستراند و زمین را زنده نموده و اهل زمین را پس از مرگ شان احیا می‌نماید.

در روایت دیگر از موسی بن جعفر(ع) آمده است: زنده نمودن زمین با نزول باران نیست، بلکه خداوند مردانی را برمی‌انگیزد که عدالت را احیاء نمایند و با احیاء عدالت و اقامه حدود زمین را زنده می‌سازند، چرا که اقامه حدود در روی زمین از چهل روز باریدن باران پر سودتر است.^[۶]

﴿الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ؛ همانان که اگر آنان را در زمین قدرت و تمکّن دهیم، نماز را برپا می دارند، و زکات می پردازند، و مردم را به کارهای پسندیده وا می دارند و از کارهای زشت بازمی دارند﴾(حج:۴۱)

امام باقر(ع) فرمود: این آیه مربوط به آل محمّد(ص) مهدی(عج) و یاران اوست که خدا آن‌ها را بر شرق و غرب زمین مالک می‌سازد و دین را ظاهر نموده و به واسطه او، و یارانش بدعت‌ها و باطل را می می‌راند… تا آن جا که هیچ اثری از ظلم باقی نمی‌ماند، آن‌ها به نیکی امر و از ناپسند نهی می‌نمایند و برای خداست نهایت و عاقبت کارها.^[۷]

﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ؛ و همانا ما پس از تورات در زبور نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به میراث می برند.﴾(انبیاء:۱۰۵)

در تفسير اين آيه از امام باقر(ع) نقل شده است که فرمود: اين بندگان صالح همان ياران حضرت مهدي(ع) در آخرالزمانند.^[۸]

مطالعه بیشتر

بحار الانوار، علامه محمدباقر مجلسی، ج۵۲–۵۳.
الغیبه، شیخ طوسی.
مهدی در قرآن، سید محمّد عابدین زاده.

منابع

↑ فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، انتشارات الصدر، تهران، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۱۳.
↑ فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۴۴۵.
↑ عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، مکتبه العلمیه الإسلامیه، تهران، ج۱، ص۶۶.
↑ مکارم، ناصر، تفسیرنمونه، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ۱۶، ص۱۸.
↑ شیخ مفید، الإرشاد، ترجمه رسولی محلّاتی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۵۲۲.
↑ بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت، تهران، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص ۲۸۸.
↑ بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳ ، ص۸۹۳.
↑ پیشوائی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق(ع)، ۱۳۷۶ش، ص۷۱۴.

[1] فیض کاشانی، ملامحسن، تفسیر الصافی، انتشارات الصدر، تهران، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۱۳.

[2] فیض کاشانی، تفسیر الصافی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۴۴۵.

[3] عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، مکتبه العلمیه الإسلامیه، تهران، ج۱، ص۶۶.

[4] مکارم، ناصر، تفسیرنمونه، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ۱۶، ص۱۸.

[5] شیخ مفید، الإرشاد، ترجمه رسولی محلّاتی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۵۲۲.

[6] بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت، تهران، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص ۲۸۸.

[7] بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳ ، ص۸۹۳.

[8] پیشوائی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق(ع)، ۱۳۷۶ش، ص۷۱۴.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
+{{درگاه|مهدویت}}
+{{مهدویت-عمودی}}
-هر چند نیاز نیست هر موضوع صحیحی با تمام جزئیات و خصوصیاتش در قرآن کریم آمده باشد، زیرا بسیاری از امور مانند نماز، زکات و حج در قرآن کریم آمده است ولی وحی الهی به جزئیات آن‌ها متعرّض نگشته است، ولی در عین حال آیات بسیاری در قرآن کریم پیرامون حکومت جهانی امام زمان(عج) که مبتنی بر ظهور آن حضرت است، وجود دارد، که ذیلاً به برخی از آن‌ها همراه با بیانی از معصومین که به تعبیر قرآن کریم راسخان در علم و آگاهان به تأویل هستند، اشاره می‌شود:
+آیاتی در [[قرآن کریم]] وجود دارد که طبق روایات، دلالت بر حکومت جهانی [[امام زمان(عج)]] که مبتنی بر ظهور آن حضرت است، می‌کند؛ که ذیلاً به برخی از آن‌ها همراه با بیانی از معصومین، اشاره می‌شود:
 * {{قرآن|وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا|ترجمه=و بگو: حق آمد و باطل نابود شد؛ بی تردید باطل نابود شدنی است.|سوره=اسراء|آیه=۸۱}}
@@ خط ۱۴: / خط ۱۴: @@
 * {{قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ|ترجمه=خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده‌اند، وعده داده است كه حتماً آنان را در اين سرزمين جانشين [خود] قرار دهد؛ همان گونه كه كسانى را كه پيش از آنان بودند جانشين [خود] قرار داد|سوره=نور|آیه=۵۵}}
-امام سجاد(ع) فرمود: قسم به خدا آن‌ها شیعیان ما اهل بیت هستند که خدا این وعده را در مورد آن‌ها بدست مردی از ما محقق می‌سازد و او مهدی این امّت است و اوست آن که رسول خدا(ص) فرمود: اگر روزی از دنیا باقی نمانده باشد، خدا آن روز را تا آن جا طولانی می‌کند که مردی از عترتم که نامش نام من است به ولایت رسیده و زمین را آن چنان‌که از ظلم و جور پر شده باشد، از عدل و قسط پر سازد…<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی،  ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۴۴۵.</ref>
+[[امام سجاد(ع)]] فرمود: قسم به خدا آن‌ها [[شیعیان]] ما [[اهل بیت]] هستند که [[خدا]] این وعده را در مورد آن‌ها بدست مردی از ما محقق می‌سازد و او مهدی این امّت است و اوست آن که [[رسول خدا(ص)]] فرمود: اگر روزی از دنیا باقی نمانده باشد، خدا آن روز را تا آن جا طولانی می‌کند که مردی از عترتم که نامش نام من است به ولایت رسیده و زمین را آن چنان‌که از ظلم و جور پر شده باشد، از عدل و قسط پر سازد…<ref>فیض کاشانی، تفسیر الصافی،  ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۴۴۵.</ref>
 * {{قرآن|أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا|سوره=بقره|آیه=۱۴۸}}
-از ابی الحسن(ع) از معنای آیه سؤال شد و ایشان فرمود: به خدا قسم آن است که وقتی قائم ما قیام کند (ظهور کند) خداوند شیعیان ما را از تمامی نقاط درکنار او گرد می‌آورد.<ref>عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، مکتبه العلمیه الإسلامیه، تهران، ج۱، ص۶۶.</ref>
+از [[ابی الحسن(ع)]] از معنای آیه سؤال شد و ایشان فرمود: به خدا قسم آن است که وقتی قائم ما قیام کند (ظهور کند) خداوند شیعیان ما را از تمامی نقاط درکنار او گرد می‌آورد.<ref>عیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، مکتبه العلمیه الإسلامیه، تهران، ج۱، ص۶۶.</ref>
 * {{قرآن|وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ|ترجمه=ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!|سوره=قصص|آیه=۵}}
-امام علی(ع) فرمود: آن‌ها (مستضعفان) در این آیه، آل محمّد(ص) هستند که خدا مهدی آن‌ها را بعد از تلاششان برانگیخته و آن‌ها را عزیز و دشمنانشان را ذلیل می‌نماید.<ref>مکارم، ناصر، تفسیرنمونه، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ۱۶، ص۱۸.</ref>
+[[امام علی(ع)]] فرمود: آن‌ها (مستضعفان) در این آیه، آل محمّد(ص) هستند که خدا مهدی آن‌ها را بعد از تلاششان برانگیخته و آن‌ها را عزیز و دشمنانشان را ذلیل می‌نماید.<ref>مکارم، ناصر، تفسیرنمونه، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش، ۱۶، ص۱۸.</ref>
 * {{قرآن|وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا|ترجمه=و زمین به نور پروردگارش روشن می شود|سوره=زمر|آیه=۶۹}}
-امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که قائم ما قیام کند زمین به نور پروردگارش روشن می‌گردد مردم از نور خورشید بی‌نیاز می‌گردند و تاریکی یکسره از میان می‌رود.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ترجمه رسولی محلّاتی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۵۲۲.</ref>
+[[امام صادق(ع)]] فرمود: هنگامی که قائم ما قیام کند زمین به نور پروردگارش روشن می‌گردد مردم از نور خورشید بی‌نیاز می‌گردند و تاریکی یکسره از میان می‌رود.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ترجمه رسولی محلّاتی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۵۲۲.</ref>
 * {{قرآن|اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا|ترجمه=بدانيد كه خدا زمين را پس از مرگش زنده مى‌گرداند|سوره=حدید|آیه=۱۷}}
-امام باقر(ع) فرمود: منظور از مرگ زمین، کفر اهل زمین است چرا که کافر مرده است پس خدا زمین را با قائم زنده می‌کند، او عدالت را در زمین می‌گستراند و زمین را زنده نموده و اهل زمین را پس از مرگ شان احیا می‌نماید.
+[[امام باقر(ع)]] فرمود: منظور از مرگ زمین، کفر اهل زمین است چرا که کافر مرده است پس خدا زمین را با قائم زنده می‌کند، او عدالت را در زمین می‌گستراند و زمین را زنده نموده و اهل زمین را پس از مرگ شان احیا می‌نماید.
-در روایت دیگر از موسی بن جعفر آمده است: زنده نمودن زمین با نزول باران نیست، بلکه خداوند مردانی را برمی‌انگیزد که عدالت را احیاء نمایند و با احیاء عدالت و اقامه حدود زمین را زنده می‌سازند، چرا که اقامه حدود در روی زمین از چهل روز باریدن باران پر سودتر است.<ref>بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت، تهران، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص ۲۸۸.</ref>
+در روایت دیگر از [[موسی بن جعفر(ع)]] آمده است: زنده نمودن زمین با نزول باران نیست، بلکه خداوند مردانی را برمی‌انگیزد که عدالت را احیاء نمایند و با احیاء عدالت و اقامه حدود زمین را زنده می‌سازند، چرا که اقامه حدود در روی زمین از چهل روز باریدن باران پر سودتر است.<ref>بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، بنیاد بعثت، تهران، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص ۲۸۸.</ref>
 * {{قرآن|الَّذِينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنْكَرِ|ترجمه=همانان که اگر آنان را در زمین قدرت و تمکّن دهیم، نماز را برپا می دارند، و زکات می پردازند، و مردم را به کارهای پسندیده وا می دارند و از کارهای زشت بازمی دارند|سوره=حج|آیه=۴۱}}
 امام باقر(ع) فرمود: این آیه مربوط به آل محمّد(ص) مهدی(عج) و یاران اوست که خدا آن‌ها را بر شرق و غرب زمین مالک می‌سازد و دین را ظاهر نموده و به واسطه او، و یارانش بدعت‌ها و باطل را می می‌راند… تا آن جا که هیچ اثری از ظلم باقی نمی‌ماند، آن‌ها به نیکی امر و از ناپسند نهی می‌نمایند و برای خداست نهایت و عاقبت کارها.<ref>بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳ ، ص۸۹۳.</ref>
+* {{قرآن|وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ|ترجمه=و همانا ما پس از تورات در زبور نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به میراث می برند.|سوره=انبیاء|آیه=۱۰۵}}
+در تفسير اين آيه از امام باقر(ع) نقل شده است که فرمود: اين بندگان صالح همان ياران حضرت مهدي(ع) در آخرالزمانند.<ref>پیشوائی، مهدی، سیره پیشوایان، قم، مؤسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق(ع)، ۱۳۷۶ش، ص۷۱۴.</ref>
 {{پایان پاسخ}}
@@ خط ۵۰: / خط ۵۴: @@
 {{پانویس|۲}}
 {{شاخه
-  | شاخه اصلی =
+  | شاخه اصلی =کلام
-|شاخه فرعی۱ =
+| شاخه فرعی۱ =مهدویت
-|شاخه فرعی۲ =
+| شاخه فرعی۲ =منجی‌گرایی
-|شاخه فرعی۳ =
+| شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه =شد
-  | تیترها =
+  | تیترها =شد
-  | ویرایش =
+  | ویرایش =شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی =شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر =شد
   | ارجاعات =
+ | بازبینی نویسنده =
   | بازبینی =
   | تکمیل =
-  | اولویت =
+  | اولویت =ج
-  | کیفیت =
+  | کیفیت =ج
 }}
 {{پایان متن}}