کاربر:S.mh.eftekhari123/صفحه تمرین

سؤال

آیا استفاده از نام «محمد» برای حضرت مهدی(ع)‌ حرام است؟

حضرت مهدی(ع) امام دوازدهم شیعیان، همنام و هم کنیه پیامبر اسلام(ص) است. ایشان دارای لقب های زیادی هستند که مشهورترین آنها مهدی است. بسیاری از بزرگان شیعه مانند شیخ مفید، شیخ صدوق، طبرسی، علامه مجلسی و ... اعتقاد دارند که استفاده از نام «م ح م د» برای حضرت مهدی(ع) حرام است. برخی دیگر مانند حر عاملی، اربلی، مکارم شیرازی و ... اعتقاد دارند که این حرمت مربوط به زمان تقیه و ترس از جان حضرت است. علامه مجلسی به بعضی از بزرگان شیعه نسبت می‌دهند که اعتقاد به این دارند که این حرمت مربوط به عصر غیبت صغری است.

روایات

احادیث امامان شیعه در نام بردن از حضرت مهدی(ع)‌ به نام محمد چهار دسته‌اند:

حرمت بی قید و شرط

امام هادی(ع)‌ فرمودند: «یاد کردن او به نامش برای شما روا نیست.»[۱]

امام صادق(ع)‌ فرمودند: «کسی جز کافر نام آن حضرت را نمی‌برد.»[۲]

حرمت تا زمان ظهور

امام هادی(ع)‌ فرمودند: «روا نیست که از آن حضرت به نام یاد شود تا زمانی که ظهور کند و زمین را از عدل و داد آکنده سازد، همانگونه که از ستم و بی‌داد پر شده باشد.»[۳]

حرمت و بیان علت حرمت آن

ابوخالد کابلی از امام باقر(ع) درخواست کرد که نام صاحب‌الامر(ع) را برای او آشکار نماید و ایشان در پاسخ فرمودند: «اباخالد! به خدا سوگند سوال دشواری از من پرسیدی که مرا به زحمت می‌اندازد. از من پرسشی نمودی که اگر بنی‌فاطمه او را بشناسد، سخت دست به تلاش خواهد زد تا او را قطعه‌ قطعه کنند»

در این روایت دلیل حرمت ترس از جان حضرت و تقیه دانسته شده است.[۴]

جواز استفاده

محمد بن ابراهیم کوفی نقل می کند که امام حسن عسکری(ع) برای یکی از کسانی که وی را برایم نام برد، گوسفند ذبح شده‌ای فرستاد و فرمود: «این عقیقه پسرم «محمد» است.»[۵]

دیدگاه‌ها

سه دیدگاه در این مورد وجود دارد:

  • حرمت استفاده از نام «م ح م د» برای حضرت تا زمان ظهور. علامه مجلسی، شیخ صدوق، شیخ مفید، طبرسی، میرداماد، محدث جزائری، محدث نوری، میرزای شیرازی و ... قائل به این نظر هستند.
  • حرمت استفاده از این نام برای حضرت به خاطر تقیه و ترس از جان حضرت. اربلی، حر عاملی، خواجه نصیرالدین طوسی، فیض کاشانی، مکارم شیرازی و ... قائل به این نظر هستند.
  • حرمت استفاده از این نام برای حضرت در دوران غیبت صغری. علامه مجلسی این نظر را به برخی از بزرگان نسبت می دهد.

مخالفان

مخالفان استفاده از نام «م ح م د» برای حضرت، به روایاتی که در آنها حرمت استفاده از این نام برای حضرت آمده است استناد می کنند. در مقابل روایاتی را که در آنها ائمه این نام را برای حضرت استفاده کرده‌اند توجیه می کنند. نظر بزرگانی که حرمت استفاده را به علت تقیه و ترس از جان حضرت می دانند را به این دلایل رد می کنند:‌

  • خود روایاتی که علت را تقیه می دانند، زمان پایان آن را ظهور حضرت می دانند.
  • اگر علت حرمت فقط تقیه باشد، باید استفاده از دیگر نام های حضرت مانند «مهدی» هم حرام باشد. مخصوصا که در بین اهل سنت حضرت به این لقب معروف هستند.
  • حضرت مهدی(ع) بین شیعه و سنی مورد اختلاف نیست. فقط در نسب و زمان ولادت ایشان اختلاف وجود دارد. پس چیزی برای مخفی کردن وجود ندارد تا زمینه برای تقیه به وجود بیاید.
  • پیامبر اکرم(ص) در روایات خود فرموده‌اند «او همنام من است» و همچنین «نام او، نام من است». راوی پیامبر(ص) را می شناخت، بنابراین پیامبر(ص) از چه کسی تقیه کرده است و نام حضرت مهدی(ع) را استفاده نکرده‌اند؟
  • تقیه و ترس از مردم عادی نمی‌باشد بلکه از حاکمان ظالم است. آنها که می دانند حکومت آنها به دست حضرت سرنگون می‌شود. در این صورت باید از هر چیزی که نشانه و حاکی از حضرت است منع شود.

موافقان

موافقان استفاده از نام «م ح م د» برای حضرت، به روایت های مختلفی استدلال کرده‌اند. مانند روایات مربوط به لحظه جان دادن، دفن میت، عقیقه، زیارت نامه ها و مانند اینها.

خلاصه دلایل آنها این موارد است:‌

  • فضیلت اینکه بر فرزند نام «محمد»‌ گذاشته شود.
  • امام را جز با نام ایشان نمی‌توان شناخت.
  • روایات مستحب بودن تلقین میت، ادعیه و ... که در آنها به نام حضرت اشاره شده است.
  • روایاتی در آنها گفته شده است که حضرت همنام پیامبر اکرم(ص) هستند.
  • روایات لوح

منابع

  1. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتاب الاسلامیه، 1363ش، ج1، ص332
  2. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتاب الاسلامیه، 1363ش، ج1، ص333
  3. عاملی، محمدبن الحسن، وسائل الشیعه، موسسه آل‌البیت، 1416ق، ج۱۶، ص۲۴۰ ، ح 181823
  4. مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۳۶۸ش، ج۵۱، ص۳۱
  5. ابن‌بابویه، محمدبن علی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۹۵ش، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۴۳۲