قاتلان عمار

سؤال

سخن پیامبر(ص) به عمار یاسر، که او را گروهی سرکش و ظالم (اهل بغی) می‌کشند، در کدام یک از منابع اهل‌سنت آمده است؟

منابع اهل‌سنت روایتی را از پیامبر(ص) نقل کرده‌اند که پیامبر به عمار یاسر خبر می‌دهد که او به‌دست گروهی سرکش و ظالم کشته می‌شود. در میان این منابع قدیمی‌ترین منبع کتاب روایی صحیح مسلم از مسلم بن حجاج نیشابوری (۲۰۴-۲۶۱ق) است. این کتاب از صحاح سته اهل سنت به‌شمار می‌رود. در این کتاب روایتی مسند با این مضمون از ابوسعید خدری نقل شده است. بنا بر این روایت زمان صدور این سخن از رسول خدا(ص) هنگام حفر خندق پیش از نبرد احزاب بوده است.^[۱]

این روایت با اسناد مختلف در کتاب سنن نسائی نوشته احمد بن شعیب نسائی (۲۱۵-۳۰۳ق) نیز آمده است.^[۲] این کتاب هم از جمله صحاح سته اهل سنت است.

«... عن النبی(ص) ان عماراً تقتلُه الفئه الباغیه و اجمعوا علی انه قتل…؛ عمار را گروه سرکش و ظالم (اهل بغی) می‌کشند، ...»^[۳]

ابن اثیر نیز در کتاب اسدالغابه روایت پیامبر(ص) را درباره او چنین می‌آورد: «... تقتله الفئه الباغیه؛ گروهی سرکش و ظالم او (عمار) را می‌کشند.»^[۴] ابن حجر عسقلانی در تأیید این روایت بیان می‌کند که این روایت از روایات بسیار معتبر و متواتر است که هیچ‌کس از علماء، این حدیث را مردود نشمرده است.

ابن کثیر در کتاب البدایه و النهایه این حدیث را از عمار آورده است «اخبرنی حبیبی (رسول الله(ص)) انه تقتُلنی الفئه الباغیه» وی این روایت را از صحیح مسلم نقل می‌کند که سند آن به ابی‌سعید خدری منتهی می‌شود.^[۵] طبری از مورخان و دانشمندان بزرگ اهل سنت، این روایت را در کتاب تاریخی خود آورده است. سند طبری به ابومسعود و حذیفه ختم می‌شود که از رسول خدا شنیدند که به عمار گفته است «ای پسر سمیه (عمار) تو را گروه باغیه به شهادت می‌رسانند.»^[۶]

این حدیث از احادیث متواتر است که علمای اهل‌سنت و شیعه درباره آن اتفاق نظر دارند. تمامی منابع اهل سنت به شهادت عمار یاسر در صفین به دست سپاه معاویه تصریح دارند که براساس این احادیث سپاه معاویه، گروهی سرکش و ظالم بوده‌اند.

منابع

↑ مسلم بن الحجاج النیسابوری، صحیح مسلم، تحقیق محمد فؤالد عبدالباقی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج ۴، ص ۲۲۳۵.
↑ احمد بن شعیب النسائی، السنن الکبری، تحقیق حسن عبدالمنعم الشلبی، بیروت، مؤسسة الرسالة، ج ۷، ص ۴۶۸-۴۷۰.
↑ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العربی، ج۲، ص۵۰۶.
↑ ابن اثیر، اسدالغابه فی معرقه الصحابه، بیروت، دارالشعب، ج۴، ص۱۳۵.
↑ ابن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، مکتبه المعارف، چاپ ششم، ۱۴۰۹، ج۶، ص۲۱۴.
↑ طبری، تاریخ طبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، ۱۴۰۸، ج۳، ص۹۸.

[1] مسلم بن الحجاج النیسابوری، صحیح مسلم، تحقیق محمد فؤالد عبدالباقی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج ۴، ص ۲۲۳۵.

[2] احمد بن شعیب النسائی، السنن الکبری، تحقیق حسن عبدالمنعم الشلبی، بیروت، مؤسسة الرسالة، ج ۷، ص ۴۶۸-۴۷۰.

[3] ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العربی، ج۲، ص۵۰۶.

[4] ابن اثیر، اسدالغابه فی معرقه الصحابه، بیروت، دارالشعب، ج۴، ص۱۳۵.

[5] ابن کثیر، البدایه و النهایه، بیروت، مکتبه المعارف، چاپ ششم، ۱۴۰۹، ج۶، ص۲۱۴.

[6] طبری، تاریخ طبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، چاپ دوم، ۱۴۰۸، ج۳، ص۹۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]