صفات ثبوتی و سلبی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Mnazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (تغییرات جزئی متنی) |
||
| (۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
صفات ثبوتی و صفات سلبی خداوند را توضیح دهید و فرق آنها را بیان کنید؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
صفات | صفات ثبوتیه یا جمالیه صفاتی مانند علم و قدرت هستند که ذات خداوند آنها را در برگرفته است. در مقابل، صفات سلبی خداوند مانند جهل یا نداشتن شریک صفاتی هستند که نقص و عیب را از خداوند سلب می‌کنند. این دو نوع صفت، نشان دهنده کمال خداوند هستند؛ یکی از جهت ثابت کردن کمال برای خداوند و دیگری نفی نقصان از خداوند. | ||
== صفات خداوند == | ==صفات خداوند== | ||
{{نوشتار اصلی| صفات خداوند}} | {{نوشتار اصلی| صفات خداوند}} | ||
[[اسماء الهی|اسماء]] و صفات زیادی برای خداوند در [[قرآن]] ذکر شده است.<ref>سبحانی، جعفر، الألهیات، قم، مرکز جهانی، چاپ قدس، ج۱، ص۱۸۳.</ref> | صفات الهی، تقسیمات گوناگونی دارند که یکی از آنها، تقسیم صفات الهی به صفات ثبوتیه (جمالیه) و سلبیه (جلالیه) است. [[اسماء الهی|اسماء]] و صفات زیادی برای خداوند در [[قرآن]] ذکر شده است.<ref>سبحانی، جعفر، الألهیات، قم، مرکز جهانی، چاپ قدس، ج۱، ص۱۸۳.</ref> در [[سوره الرحمن]]، دو صفت ثبوتی و سلبی در یک آیه به خداوند نسبت داده شده است {{قرآن|تَبارَکَ اسْمُ رَبِّکَ ذِی الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ|ترجمه=بزرگ و مبارک نام پروردگار تو است که صاحب شکوه و جلال و کرامت است.|سوره=الرحمن|آیه=۷۸}} مفسران صفت «جلال» در آیه را چنین معنا کرده‌اند که خداوند از مشابهت و دیگر صفات نقص، پاک و منزه است و صفت «اکرام» به این معنا است که خداوند به صفات عالی متصف و متجمل است.<ref>صدر الدین محمد شیرازی، اسفار، بیروت، احیاء التراث، چاپ چهارم، ج۶، ص۱۱۸.</ref> | ||
==صفات ثبوتی== | ==صفات ثبوتی== | ||
هرگاه صفت، به گونه‌ای باشد که برای موصوف‌اش (خداوند) جمال و کمالی را ثابت کند و به واقعیتی در ذات او اشاره کند، صفت ثبوتی نام دارد. مانند علم، قدرت و حی‌بودن. صفات ثبوتی یا جمالی صفاتی است که بیانگر کمال خداوند است، و از ثبوتِ واقعیتی در ذات الهی حکایت می‌کند.<ref>نگاه کنید به سعیدی مهر، کلام | هرگاه صفت، به گونه‌ای باشد که برای موصوف‌اش (خداوند) جمال و کمالی را ثابت کند و به واقعیتی در ذات او اشاره کند، صفت ثبوتی نام دارد. مانند علم، قدرت و حی‌بودن. صفات ثبوتی یا جمالی صفاتی است که بیانگر کمال خداوند است، و از ثبوتِ واقعیتی در ذات الهی حکایت می‌کند.<ref>نگاه کنید به سعیدی مهر، کلام اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی طه، ۱۳۷۷، ج۱، ص۱۹۷.</ref> | ||
==صفات سلبی== | ==صفات سلبی== | ||
هرگاه صفت، به گونه‌ای باشد که نقص و کاستی را از خداوند | هرگاه صفت، به گونه‌ای باشد که نقص و کاستی را از خداوند نفی‌کند، صفت سلبی نام دارد. مانند مرکب نبودن، جاهل نبودن و شریک نداشتن.<ref>سبحانی، جعفر، الألهیات، قم، مرکز جهانی، چاپ قدس، ج۱، ص۸۲.</ref> صفت سلبی، حاکی از سلب نوعی نقص و مفهوم عدمی از ذات خداوند است. | ||
حقیقت صفت سلبی، سلبِ سلبِ کمال است و چون نفی نفی، نوعی از اثبات است، پس صفات سلبی نیز در نهایت از کمال ذات خداوند پرده برمی‌دارد. صفات سلبی به معنای وجود نقصان در ذات خداوند نیست بلکه همانند صفات ثبوتی از کمال ذات حکایت می‌کند.<ref>سعیدی مهر، کلام اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی طه، ۱۳۷۷، ج۱، ص۱۹۷.</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = کلام | | شاخه اصلی = کلام | ||
|شاخه فرعی۱ = آفریدگار | | شاخه فرعی۱ = آفریدگار | ||
|شاخه فرعی۲ = اسماء و صفات الهی | | شاخه فرعی۲ = اسماء و صفات الهی | ||
|شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = شد | |||
| تیترها = شد | |||
| ویرایش = شد | |||
| لینک‌دهی = شد | |||
| ناوبری = | |||
| نمایه = | |||
| تغییر مسیر = شد | |||
| ارجاعات = | |||
| بازبینی نویسنده = | |||
| بازبینی = شد | |||
| تکمیل = | |||
| اولویت = ج | |||
| کیفیت = ب | |||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[رده:صفات ثبوتیه]] | [[رده:صفات ثبوتیه]] | ||
[[رده:صفات سلبیه]] | [[رده:صفات سلبیه]] | ||
[[رده:مقاله‌های پیشنهادی]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۵۰
صفات ثبوتی و صفات سلبی خداوند را توضیح دهید و فرق آنها را بیان کنید؟
صفات ثبوتیه یا جمالیه صفاتی مانند علم و قدرت هستند که ذات خداوند آنها را در برگرفته است. در مقابل، صفات سلبی خداوند مانند جهل یا نداشتن شریک صفاتی هستند که نقص و عیب را از خداوند سلب می‌کنند. این دو نوع صفت، نشان دهنده کمال خداوند هستند؛ یکی از جهت ثابت کردن کمال برای خداوند و دیگری نفی نقصان از خداوند.
صفات خداوند
صفات الهی، تقسیمات گوناگونی دارند که یکی از آنها، تقسیم صفات الهی به صفات ثبوتیه (جمالیه) و سلبیه (جلالیه) است. اسماء و صفات زیادی برای خداوند در قرآن ذکر شده است.[۱] در سوره الرحمن، دو صفت ثبوتی و سلبی در یک آیه به خداوند نسبت داده شده است ﴿تَبارَکَ اسْمُ رَبِّکَ ذِی الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ؛ بزرگ و مبارک نام پروردگار تو است که صاحب شکوه و جلال و کرامت است.﴾(الرحمن:۷۸) مفسران صفت «جلال» در آیه را چنین معنا کرده‌اند که خداوند از مشابهت و دیگر صفات نقص، پاک و منزه است و صفت «اکرام» به این معنا است که خداوند به صفات عالی متصف و متجمل است.[۲]
صفات ثبوتی
هرگاه صفت، به گونه‌ای باشد که برای موصوف‌اش (خداوند) جمال و کمالی را ثابت کند و به واقعیتی در ذات او اشاره کند، صفت ثبوتی نام دارد. مانند علم، قدرت و حی‌بودن. صفات ثبوتی یا جمالی صفاتی است که بیانگر کمال خداوند است، و از ثبوتِ واقعیتی در ذات الهی حکایت می‌کند.[۳]
صفات سلبی
هرگاه صفت، به گونه‌ای باشد که نقص و کاستی را از خداوند نفی‌کند، صفت سلبی نام دارد. مانند مرکب نبودن، جاهل نبودن و شریک نداشتن.[۴] صفت سلبی، حاکی از سلب نوعی نقص و مفهوم عدمی از ذات خداوند است.
حقیقت صفت سلبی، سلبِ سلبِ کمال است و چون نفی نفی، نوعی از اثبات است، پس صفات سلبی نیز در نهایت از کمال ذات خداوند پرده برمی‌دارد. صفات سلبی به معنای وجود نقصان در ذات خداوند نیست بلکه همانند صفات ثبوتی از کمال ذات حکایت می‌کند.[۵]
منابع
- ↑ سبحانی، جعفر، الألهیات، قم، مرکز جهانی، چاپ قدس، ج۱، ص۱۸۳.
- ↑ صدر الدین محمد شیرازی، اسفار، بیروت، احیاء التراث، چاپ چهارم، ج۶، ص۱۱۸.
- ↑ نگاه کنید به سعیدی مهر، کلام اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی طه، ۱۳۷۷، ج۱، ص۱۹۷.
- ↑ سبحانی، جعفر، الألهیات، قم، مرکز جهانی، چاپ قدس، ج۱، ص۸۲.
- ↑ سعیدی مهر، کلام اسلامی، قم، مؤسسه فرهنگی طه، ۱۳۷۷، ج۱، ص۱۹۷.