شکور بودن حضرت نوح: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
چرا صفت شکور در قرآن کریم فقط برای حضرت نوح آمده است؟ آیا ویژگی خاصی وجود داشته است؟
چرا صفت شکور در قرآن کریم فقط برای حضرت نوح آمده است؟ آیا ویژگی خاصی وجود داشته است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}خداوند، [[حضرت نوح(ع)]] را به سبب ویژگی‌هایی که داشت «عَبْدًا شَكُورًا؛ بنده شکرگزار» خوانده است. محققان معتقدند نام بردن این صفت در مورد حضرت نوح به معنای اختصاص این صفت در مورد این پیامبر نیست. نام بردن از این صفت برای حضرت نوح به‌جهت خصوصیت و عوامل بیشتری بوده که در حضرت نوح وجود داشته و سبب گردیده خداوند از او را با این صفت، نام ببرد.
{{پاسخ}}خداوند، [[حضرت نوح(ع)]] را به سبب ویژگی‌هایی که داشت «عَبْدًا شَكُورًا؛ بنده شکرگزار» خوانده است. محققان معتقدند نام بردن این صفت در مورد حضرت نوح به معنای اختصاص آن به او نیست و همین جهت در قرآن [[حضرت ابراهیم(ع)]] نیز شکرگزار خوانده شد.


برخی خصوصیات نوح(ع) را چنین برشمرده‌اند که بسیار خدا را شکر می‌کرد. هر زمان که نعمتی به او می‌رسید و حتی پس از انجام امور روزانه مانند لباس پوشیدن و ... به ياد خدا می‌افتاد و شكرگزارى می‌كرد؛ از این جهت حضرت نوح به عبد شکور یاد شد.
نام بردن از صفت شکور برای حضرت نوح به‌جهت خصوصیت و عواملی بوده که در او وجود داشت؛ از جمله اینکه او بسیار زیاد خدا را شکر می‌کرد، هر زمان که نعمتی به او می‌رسید و حتی پس از انجام امور روزانه مانند لباس پوشیدن و ... به ياد خدا می‌افتاد و شكرگزارى می‌كرد؛ از این جهت به او عبد شکور گفته شد.


==متن آیه==
==متن آیه==
خط ۱۴: خط ۱۴:
|آیه=۳}}
|آیه=۳}}


==شکور بودن حضرت نوح==
==شکور در قرآن==
پروردگار متعال خود را به صفت شکور موصوف داشته<ref>سوره تغابن آیه ۱۷ و سوره فاطر آیه ۳۰</ref> و بندگان شایسته و سپاسگزار خویش را بدین صفت می‌ستاید؛ همه انبیای الهی بندگان شکرگزارند چنانکه درباره حضرت ابراهیم نیز خداوند فرموده است: {{قرآن|شَاكِرً‌ا لِّأَنْعُمِهِ ۚ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَىٰ صِرَ‌اطٍ مُّسْتَقِيمٍ|سوره=نحل|آیه=۱۲۱|ترجمه=[و] نعمتهاى او را شكرگزار بود. [خدا] او را برگزيد و به راهى راست هدايتش كرد.}}
محققان معتقدند نام بردن صفت شکور برای حضرت نوح به معنای اختصاص این صفت به ایشان نیست. همه انبیای الهی، بندگان شکرگزار بودند و خداوند، حضرت ابراهیم(ع) را نیز شکرگزار خواند: {{قرآن|شَاكِرً‌ا لِّأَنْعُمِهِ|سوره=نحل|آیه=۱۲۱|ترجمه=همیشه شکرگزار نعمتهای خدا بود}}
 
بنابراین، همه انبیا شکرگزار خداوند بودند، ولی در آیه ۳ سوره نساء ظهور بیشتر در حضرت نوح دارد. چنانکه حضرت نوح را بدین صفت ستوده و او را عبد شکور نامیده است. خداوند در برابر سپاس حضرت نوح، بهترین پاداش را داد که همان نام نیکو است. بنده شکور از بهترین نام‌های نیک است که خداوند به سپاس آن همه زحمت‌ها (کشتی ساختن، جمع‌آوری نوعی از موجودات در کشتی و…) به او داده است.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، تهران، نشر فرهنگی رجاء، ۱۳۶۳ش، ج۱۳، ص۶۳.</ref>


در [[سوره تغابن]]، خداوند خود را در برابر فردی که صدقه‌های واجب و مستحب بدهد، با صفت «شکور» یاد می‌کند: {{قرآن|إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۚ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ
| ترجمه = اگر به خدا قرض‌الحسنه دهيد برايتان دو برابرش خواهد كرد. و شما را مى‌آمرزد كه او شكرپذيرنده و بردبار است.
| سوره = تغابن
|آیه=۱۷}}
شكور بودن‌ ‌خدا‌وند ‌را به معنای قدردانی، احترام‌ و عنايت‌ كننده‌ ‌دانسته‌اند.<ref>عبدالحسین طیب، اطیب البیان، ج۱۷، ص۴۸.</ref> چهار بار صفت شکور برای خداوند در قرآن بکار رفته است. همراه با کلمات غفور، صبار، حلیم.<ref>سوره فاطر آیه ۳۰ و ۳۴، سوره شوری آیه ۲۳، سوره تغابن آیه ۱۷.</ref> شکور برای بندگانی هم که از داستان‌های قرآن نشانه‌هایی دریافت می‌کنند آمده است.<ref> سوره ابراهیم آیه ۵، سوره لقمان آیه ۳۱، سوره سبأ آیه ۱۹، سوره شوری آیه ۳۳</ref>
==علت توصیف نوح(ع) به شکور بودن==
==علت توصیف نوح(ع) به شکور بودن==
در برخی از روایات علت شکور بودن حضرت نوح چنین بیان شده است:
نام بردن از صفت بنده شکور، برای حضرت نوح به‌جهت خصوصیت و ظهور بیشتری بوده که در او وجود داشته و سبب گردیده خداوند او را با این صفت، نام ببرد. در روایات، علت‌هایی در شکور خواندن نوح(ع) گفته شده:
 
۱. [[سیوطی]] در درّالمنثور از ابن مردویه از ابی فاطیمه روایت کرده است که رسول خدا(ص) فرمود: «نوح(ع) هیچ چیزی کوچک یا بزرگ را برنمی‌داشت مگر آنکه «بسم الله و الحمدلله» می‌گفت، و از همین جهت بود که خداوند او را بنده شکور نامید».<ref>تفسیر درّالمنثور، بیروت، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۱۶۲.</ref>
 
۲. در تفسیر برهان از ابن بابویه به سند خود از محمد بن مسلم از ابی جعفر(ع) روایت کرده که فرمود: اگر خداوند نوح را عبد شکور نامید، برای این بود که آن جناب در هر صبح و شام اینگونه می‌گفت: «اللّهم إنّی اُشهِدُک أنّ ما اصبح او اَمسی بی نعمهٍ فی دینٍ او دنیا فمِنک وحدک لا شریک لک، لک الحمد و لک الشّکر بها علیّ حتی ترضا و بعدالرّضا، فأنزل الله أنه کان عبداً شکورا فهذا کان شکره»<ref>تفسیر برهان، قم، اسماعیلیان، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۴۰۵.</ref> «بارالها من گواهی می‌دهم که اگر در شب و روز قرین نعمتها و عافیتم، همه آنها از تو است و تو یگانه و بی شریک هستی، حمد و شکر تو به خاطر آن نعمت‌ها بر من فرض است ولی نه تنها آنقدر که راضی شوی بلکه بعد از رضای تو نیز شکرگزارم. آنگاه بود که خداوند نازل کرد که او بنده شکور من هست. این گونه است شکر او.»
 
این معنا با مختصر تفاوتی به چند طریق در کافی، تفسیر قمی و عیاشی<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۹۹، ح۲۹؛ تفسیر قمی، ج۲، ص۸۴؛ تفسیر عیاشی، ج۲، ص۲۸۰، ح۱۷.</ref> روایت شده است.


{{مطالعه بیشتر}}
* رسول خدا(ص) فرمود: «نوح هیچ چیزی کوچک یا بزرگ را برنمی‌داشت مگر آنکه «بسم الله و الحمدلله» می‌گفت، و به همین جهت، خداوند او را بنده شکور نامید».<ref>تفسیر درّالمنثور، بیروت، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۱۶۲.</ref>
* از امام باقر(ع) روایت شده که اگر خداوند نوح را عبد شکور نامید، برای این بود که او در هر صبح و شام این‌گونه می‌گفت: «بارالها من گواهی می‌دهم که اگر در شب و روز قرین نعمتها و عافیتم، همه آنها از تو است و تو یگانه و بی‌شریک هستی، حمد و شکر تو به خاطر آن نعمت‌ها بر من فرض است ولی نه تنها آنقدر که راضی شوی بلکه بعد از رضای تو نیز شکرگزارم.{{یادداشت|«اللّهم إنّی اُشهِدُک أنّ ما اصبح او اَمسی بی نعمهٍ فی دینٍ او دنیا فمِنک وحدک لا شریک لک، لک الحمد و لک الشّکر بها علیّ حتی ترضا و بعدالرّضا، فأنزل الله أنه کان عبداً شکورا فهذا کان شکره»}} آنگاه خداوند او را بنده شکور دانست.<ref>تفسیر برهان، قم، اسماعیلیان، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۴۰۵.</ref>  این معنا با مختصر تفاوتی در کتاب‌های معتبر شیعی روایت شده است.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۹۹، ح۲۹؛ تفسیر قمی، ج۲، ص۸۴؛ تفسیر عیاشی، ج۲، ص۲۸۰، ح۱۷.</ref>


==منابع==
==منابع==
خط ۴۶: خط ۴۴:
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =شد
  | تغییر مسیر =شد
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =ج
  | اولویت =ج

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۵۴


سؤال

چرا صفت شکور در قرآن کریم فقط برای حضرت نوح آمده است؟ آیا ویژگی خاصی وجود داشته است؟

خداوند، حضرت نوح(ع) را به سبب ویژگی‌هایی که داشت «عَبْدًا شَكُورًا؛ بنده شکرگزار» خوانده است. محققان معتقدند نام بردن این صفت در مورد حضرت نوح به معنای اختصاص آن به او نیست و همین جهت در قرآن حضرت ابراهیم(ع) نیز شکرگزار خوانده شد.

نام بردن از صفت شکور برای حضرت نوح به‌جهت خصوصیت و عواملی بوده که در او وجود داشت؛ از جمله اینکه او بسیار زیاد خدا را شکر می‌کرد، هر زمان که نعمتی به او می‌رسید و حتی پس از انجام امور روزانه مانند لباس پوشیدن و ... به ياد خدا می‌افتاد و شكرگزارى می‌كرد؛ از این جهت به او عبد شکور گفته شد.

متن آیه

شکور در قرآن

محققان معتقدند نام بردن صفت شکور برای حضرت نوح به معنای اختصاص این صفت به ایشان نیست. همه انبیای الهی، بندگان شکرگزار بودند و خداوند، حضرت ابراهیم(ع) را نیز شکرگزار خواند: ﴿شَاكِرً‌ا لِّأَنْعُمِهِ؛ همیشه شکرگزار نعمتهای خدا بود(نحل:۱۲۱)

در سوره تغابن، خداوند خود را در برابر فردی که صدقه‌های واجب و مستحب بدهد، با صفت «شکور» یاد می‌کند: ﴿إِنْ تُقْرِضُوا اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَاعِفْهُ لَكُمْ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ۚ وَاللَّهُ شَكُورٌ حَلِيمٌ؛ اگر به خدا قرض‌الحسنه دهيد برايتان دو برابرش خواهد كرد. و شما را مى‌آمرزد كه او شكرپذيرنده و بردبار است.(تغابن:۱۷) شكور بودن‌ ‌خدا‌وند ‌را به معنای قدردانی، احترام‌ و عنايت‌ كننده‌ ‌دانسته‌اند.[۱] چهار بار صفت شکور برای خداوند در قرآن بکار رفته است. همراه با کلمات غفور، صبار، حلیم.[۲] شکور برای بندگانی هم که از داستان‌های قرآن نشانه‌هایی دریافت می‌کنند آمده است.[۳]

علت توصیف نوح(ع) به شکور بودن

نام بردن از صفت بنده شکور، برای حضرت نوح به‌جهت خصوصیت و ظهور بیشتری بوده که در او وجود داشته و سبب گردیده خداوند او را با این صفت، نام ببرد. در روایات، علت‌هایی در شکور خواندن نوح(ع) گفته شده:

  • رسول خدا(ص) فرمود: «نوح هیچ چیزی کوچک یا بزرگ را برنمی‌داشت مگر آنکه «بسم الله و الحمدلله» می‌گفت، و به همین جهت، خداوند او را بنده شکور نامید».[۴]
  • از امام باقر(ع) روایت شده که اگر خداوند نوح را عبد شکور نامید، برای این بود که او در هر صبح و شام این‌گونه می‌گفت: «بارالها من گواهی می‌دهم که اگر در شب و روز قرین نعمتها و عافیتم، همه آنها از تو است و تو یگانه و بی‌شریک هستی، حمد و شکر تو به خاطر آن نعمت‌ها بر من فرض است ولی نه تنها آنقدر که راضی شوی بلکه بعد از رضای تو نیز شکرگزارم.[یادداشت ۱] آنگاه خداوند او را بنده شکور دانست.[۵] این معنا با مختصر تفاوتی در کتاب‌های معتبر شیعی روایت شده است.[۶]

منابع

  1. عبدالحسین طیب، اطیب البیان، ج۱۷، ص۴۸.
  2. سوره فاطر آیه ۳۰ و ۳۴، سوره شوری آیه ۲۳، سوره تغابن آیه ۱۷.
  3. سوره ابراهیم آیه ۵، سوره لقمان آیه ۳۱، سوره سبأ آیه ۱۹، سوره شوری آیه ۳۳
  4. تفسیر درّالمنثور، بیروت، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۱۶۲.
  5. تفسیر برهان، قم، اسماعیلیان، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۴۰۵.
  6. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۲، ص۹۹، ح۲۹؛ تفسیر قمی، ج۲، ص۸۴؛ تفسیر عیاشی، ج۲، ص۲۸۰، ح۱۷.
  1. «اللّهم إنّی اُشهِدُک أنّ ما اصبح او اَمسی بی نعمهٍ فی دینٍ او دنیا فمِنک وحدک لا شریک لک، لک الحمد و لک الشّکر بها علیّ حتی ترضا و بعدالرّضا، فأنزل الله أنه کان عبداً شکورا فهذا کان شکره»