سنگسار

سؤال

جایگاه سنگسار در اسلام را توضیح دهید

سنگسار مجازات زنای محصنه است که یکی از حدود حساب می شود. فقها حکم این مجازات را از روایات و سنت برداشت کرده‌اند. سنگسار شرایط سختی برای اجرا دارد که معمولا تحقق آن نادر است؛ از جمله اینکه چهار شاهد عادل گواه زنا باشند.

امروزه برخی فقها اجرای سنگسار را به مصلحت ندانسته اند و برخی نواندیشان دینی، این حکم را در زمان حاضر مجازاتی معقول و دینی نمی دانند. مجازات سنگسار در قانون مجازات اسلامی آمده است.

تعریف سنگسار

در مجازات سنگسار یا همان رجم، محکوم را تا سینه یا کمر در زمین قرار می‌دهند و به او سنگ پرتاب می‌کنند تا بمیرد.

سنگسار در قرآن

در قرآن آیه‌ای که مجازات سنگسار را برای جرمی تعیین کرده باشد نیامده است. برخی مجازات سنگسار را خلاف آیات قرآن می دانند که حد زانی را مشخص کرده است. در آیه ۲ سوره نور آمده است که حد مرد و زن زناکار صد تازیانه است.﴿الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِّنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ؛ به هر زن زناكار و مرد زناكارى صد تازيانه بزنيد.﴾ اما باورمندان به سنگسار معتقدند این آیه درباره زنای غیرمحصنه است و روایات، حکم قرآن را تخصیص داده است. و بعضی در مقابل گفته‌اند خبر واحد قرآن را تخصیص نمی‌دهد.

سنگسار در روایات

در کتب روایی، روایاتی آمده است که در زمان پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) سنگسار در چند مورد رخ داده است. برهی فقها ادعای اجماع بر حکم سنگسار کرده‌اند.

شرایط اجرای سنگسار

اجرای سنگسار به تحقق شروطی وابسته است که تقریبا اجرای آن بسیار نادر می شود. زنا باید زنای محصنه باشد و همینطور مرد قدرت تمتع از همسرش را داشته باشد. و ثانیا اینکه چهار شاهد عادل شهادت دهند زنای واقعی یعنی دخول رخ داده است یا خود زانی اقرار کرده باشد.

مخالفت نواندیشان دینی با مجازات سنگسار

امروزه سنگسار را مجازاتی خشن و غیرعقلانی می‌دانند و از همین جهت روشنفکران دینی با این مجازات مخالفت کرده‌اند و بر این باور هستند که چنین حکمی در اسلام وجود ندارد و اگر روایاتی که در این باره آمده است را صحیح و معتبر بدانیم، باز هم چنین مجازاتی امروزه با فلسفه مجازات سازگار نیست و کارایی ندارد، مضافا اینکه باعث وهن اسلام هم می‌شود.

محسن کدیور. علی اصغر غروی، محمد مجتهد شبستری، محمد ابراهیم جناتی از جمله نوانیدشانی هستند که با سنگسار مخالفت کرده اند.

آیت الله صانعی اجرای حدود از جمله سنگسار را در زمان غیبت جایز نمی داند. آیت الله جعفر سبحانی میگوید شرایطی که برای اثبات زنای محصنه باید باشد غالبا محقق نمی‌شود. بسیاری از فقها فتوا داده‌اند که اگر سنگسار باعث وهن اسلام می‌شود می‌توان مجازاتی جایگزین کرد.