|
|
| (۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| چرا فقها در اثبات جرم زنا سختگيري به خرج داده‌اند؟ | | چرا در احکام اسلامی برای اثبات جرم زنا سختگیری شده است؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}}سختگیری در اثبات جرم [[زنا]] را به جهت بزرگی گناه زنا و مجازات سنگین آن دانسته‌اند. از دیگر عوامل سختگیری در اثبات زنا را چنین گفته‌اند که اگر بی‌گناهی مجازات شود و آبروی او ریخته شود، جبران‌ناپذیر خواهد بود. اسلام برای تهمت‌زنندگان نیز مجازات مشخص کرده تا خانواده‌ها و انسان‌های پاکدامن از اتهام مصون بمانند. |
| اسلام به عنوان يك مكتب آسماني شيوه‌اي را براي تعيين مجازات و راه اثبات جرم برگزيده است كه حدّ اكثر تأثير را در نجات جامعه از آلودگي به گناه و جرم داراست. به اين معنا كه هر چند قوانين كيفري اسلام به حسب ظاهري سخت و شديد مي‌نمايد، اما در برابر راه اثبات جرم در اسلام به گونه‌اي قرار داده شده كه غالباً تا گناه علني نشود، به آساني قابل مجازات نيست.
| |
|
| |
|
| اين روش كه خاص اسلام بوده و به روش سهل و ممتنع بودن قوانين كيفري اسلام معروف است، مبناي قرآني و روايي دارد، و فقها نيز به خاطر لزوم تبعيت از كتاب و سنت بر اين شيوه حركت كرده‌اند، اين شيوه سختگيري را آنها ابداع نكرده اند.
| | بنا بر تصریح قرآن هرگاه کسانی از زنان مرتکب زنا شوند چهار نفر از مسلمانان، باید بر این امر شهادت دهند.<ref>سوره نساء، آیه ۱۵.</ref> در حالی که عموماً در اسلام برای اثبات حقوق و جرائم، دو شاهد کافی است. |
|
| |
|
| اما در خصوص زنا با توجه به اين كه براي آن مجازات سنگيني وضع شده است و ممكن است كساني درصدد سوء استفاده برآيند، و ديگران را در معرض اتهام قرار دهند، نه تنها درباره شرايط اثبات جرم سختگيري اعمال گرديده بلكه مجازات شديدي براي تهمت‌زنندگان كه درصدد سوء استفاده از اين حكم هستند بيان داشته تا حريم خانواده‌هاي پاكدامن از خطر اتهام افراد بي‌تقوا محفوظ و مصون بماند و هيچ كس جرأت تعرض به حيثيت و حرمت ديگران پيدا نكند.
| | قرآن، برای حفظ حرمت خانواده‌ها و پیشگیری از سوء استفاده، تأکید کرده: «کسانی که زنان پاکدامن را متهم می‌کنند، سپس چهار شاهد بر ادعای خود نمی‌آورند، آنها را هشتاد تازیانه بزنید و شهادت‌شان را هرگز نپذیرید، و آنها فاسق‌اند».<ref>سوره نور، آیه ۴.</ref> علاوه بر هشتاد تازیانه برای آنها، در طولانی مدت نیز سخن و شهادت آنان از اعتبار می‌افتد، تا حیثیت و حریم پاکان را مورد تهاجم قرار ندهند. |
|
| |
|
| به همين دليل مي‌بينيم در اثبات جرم زنا شهادت چهار شاهد با شرايط خاصي كه در منابع اسلامي آمده است، شرط مي‌باشد. اين تصريح قرآن است كه هرگاه كساني از زنان شما مرتكب زنا شوند چهار نفر از مسلمانان را به عنوان شاهد بر آنها بطلبيد… <ref>نساء/۴، ۱۵.</ref>و در آيه شريفه ديگر به منظور حفظ حرمت خانواده‌ها وپيشگيري از سوء استفاده‌هاي مغرضان و فرصت طلبان چنين تأكيد مي‌ورزد: «كساني كه زنان پاكدامن را متهم مي‌كنند، سپس چهار شاهد بر ادعاي خود نمي‌آورند آنها را هشتاد تازيانه بزنيد و شهادت‌شان را هرگز نپذيريد، و آنها فاسقانند».<ref>نور/۲۴، ۴.</ref>
| | در روایتی از [[امام صادق (ع)|امام صادق(ع)]] در [[اعتبار کتاب کافی|کتاب کافی]] آمده هنگامی که مسلمانی برادر مسلمانش را به چیزی که در او نیست متهم سازد، ایمان در قلب او، همانند نمک در آب، ذوب می‌شود.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه، بی‌تا، ج۴، ص۶۶، باب التهمه و سوء الظن، ح ۱.</ref> برخی احتمال داده‌اند که دلیل سختگیری چنین است که زبان بسیاری از افراد جامعه در اتهام‌زدن باز است و همواره آبرو و حیثیت یکدیگر را جریحه‌دار می‌کنند. |
|
| |
|
| كساني كه زنان پاكدامن را متهم به عمل منافي عفت مي‌كنند، بايد چهار شاهد عادل براي اثبات اين ادعا بياورند، اگر نياورند، مجازات شديدي در انتظار آنهاست، نه تنها هشتاد تازيانه براي آنها معين شده است، بلكه در درازمدت نيز سخن و شهادت آنان از اعتبار مي‌افتد، تا هرگز جرأت نكنند حيثيت و حريم پاكان را لكه‌دار نمايند.
| |
|
| |
| اين سختگيري در مورد حفظ حيثيت و عزّت انسانهاي عفيف و پاكدامن منحصر به اينجا نيست، در بسياري از تعليمات اسلامي تجلّي پيدا مي‌كند كه بيانگر ارزش فوق العاده‌اي كه اسلام براي مردم مؤمن قايل است مي‌باشد.
| |
|
| |
| امام صادق- عليه السلام- فرمودند: «هنگامي كه مسلماني برادر مسلمانش را به چيزي كه در او نيست متهم سازد، ايمان در قلب او ذوب مي‌شود همانند نمك در آب».<ref>كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، تهران، انتشارات علميه اسلاميه، بي‌تا، ج۴، ص۶۶، باب التهمه و سوء الظن، ح ۱.</ref> در اهميت مسأله حفظ حيثيت انسانهاي پاكدامن اين بس كه معمولاً براي اثبات حقوق و جرائم در اسلام دو شاهد كافي است، حتي در مسأله قتل نفس با وجود شاهد عادل جرم قتل اثبات مي‌شود، اما در مسأله اتهام به زنا به خصوص چهار شاهد الزامي است.
| |
|
| |
| ممكن است دليل و سنگيني وزنه شاهد در اين خصوص آن باشد كه زبان بسياري از افراد جامعه در اين اتهام باز است و همواره عرض و حيثيت يكديگر را با سوءظن و بدون سوءظن جريحه‌دار مي‌كند. از اين گذشته در مسأله زنا با شهادت براي دو نفر(زاني و زانيه) جرم حاصل مي‌شود و اگر براي هر كدام دو شاهد در نظر بگيريم چهار شاهد مي‌شود.
| |
|
| |
| اين ادعا مضمون حديثي است كه از امام صادق - عليه السلام- نقل شده است آنجا كه ابوحنيفه فقيه اهل سنت مي‌گويد: از امام صادق - عليه السلام- پرسيدم آيا زنا شديدتر است يا قتل؟ فرمود: قتل نفس، گفتم: اگر چنين است پس چرا در قتل نفس دو شاهد كافي است اما در زنا چهار شاهد لازم است؟
| |
|
| |
| فرمود: نظر شما چيست؟ ابوحنيفه پاسخ روشني نداشت، امام صادق - عليه السلام- فرمود: به خاطر اينكه در زنا دو حدّ است حدّي بر مرد جاري مي‌شود و حدّي بر زن، لذا چهار شاهد لازم است اما درباره قتل نفس تنها يك حدّ بر قاتل جاري مي‌گردد.<ref>تفسير نور الثقلين، ج۳، ص۵۷۴، و مكارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، ج۱۴، ص۳۷۳.</ref>
| |
|
| |
| البته ممكن است در مواردي، مانند زناي به عنف و امثال آن حدّ زنا بر يك طرف جاري شود، اما اين جنبه استثنايي دارد، معمول و متعارف اين است كه اين عمل با توافق طرفين صورت مي‌گيرد، و مي‌دانيم هميشه فلسفه احكام تابع موارد غالب است.
| |
|
| |
| در مواردي كه به حسب ظاهر مجازات و كيفر شديد است راه اثبات آن جرم به گونه‌اي قرار داده شده که تا آن گناه علني نشود شرايط آن حاصل نمي‌گردد، براي نمونه در همين جرم زنا از يك سو مجازات فوق العاده شديدي قرار داده تا جنبه بازدارندگي داشته باشد، از سوي ديگر شرايط اثبات آن را طوري قرار داده تا عملاً در اين موارد اعمال خشونت به طور وسيع انجام نگيرد، زيرا اسلام خواسته اثر تهديدي و بازدارنده حكم زنا حفظ شود، بدون اين كه افراد زيادي مشمول اين حكم شوند.
| |
| {{پایان پاسخ}} | | {{پایان پاسخ}} |
| {{مطالعه بیشتر}}
| | == منابع == |
| ==مطالعه بيشتر== | | {{پانویس}} |
| | |
| ۱. طباطبايي، محمد حسين، تفسير الميزان، ج۱۳، ص۱۱۸، به بعد.
| |
| | |
| ۲. دستغيب، سيد عبد الحسين، گناهان كبيره.
| |
| | |
| ۳. ناصر مكارم شيرازي و همكاران، تفسير نمونه، ج۱۴، ص۳۵۷، ۳۷۵.
| |
| | |
| ۴. وليدي، محمد صالح، حقوق جزاي عمومي، تهران، نشر داد، پاييز ۱۳۷۳، چاپ دوم.
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}} | |
| | |
| ==منابع==
| |
| <references />
| |
| {{شاخه | | {{شاخه |
| | شاخه اصلی = حقوق | | | شاخه اصلی = حقوق |
| |شاخه فرعی۱ = حقوق جزای داخلی | | |شاخه فرعی۱ = حقوق جزا |
| |شاخه فرعی۲ = حدود | | |شاخه فرعی۲ = حدود |
| |شاخه فرعی۳ = | | |شاخه فرعی۳ = |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =شد |
| | تیترها = | | | تیترها =شد |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینک‌دهی = | | | لینک‌دهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
| | تغییر مسیر = | | | تغییر مسیر = |
| | ارجاعات = | | | ارجاعات = |
| | بازبینی = | | | بازبینی نویسنده= شد |
| | تکمیل = | | | بازبینی =شد |
| | اولویت = | | | تکمیل = |
| | کیفیت = | | | اولویت =ج |
| | | کیفیت =ج |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
سؤال
چرا در احکام اسلامی برای اثبات جرم زنا سختگیری شده است؟
سختگیری در اثبات جرم زنا را به جهت بزرگی گناه زنا و مجازات سنگین آن دانسته‌اند. از دیگر عوامل سختگیری در اثبات زنا را چنین گفته‌اند که اگر بی‌گناهی مجازات شود و آبروی او ریخته شود، جبران‌ناپذیر خواهد بود. اسلام برای تهمت‌زنندگان نیز مجازات مشخص کرده تا خانواده‌ها و انسان‌های پاکدامن از اتهام مصون بمانند.
بنا بر تصریح قرآن هرگاه کسانی از زنان مرتکب زنا شوند چهار نفر از مسلمانان، باید بر این امر شهادت دهند.[۱] در حالی که عموماً در اسلام برای اثبات حقوق و جرائم، دو شاهد کافی است.
قرآن، برای حفظ حرمت خانواده‌ها و پیشگیری از سوء استفاده، تأکید کرده: «کسانی که زنان پاکدامن را متهم می‌کنند، سپس چهار شاهد بر ادعای خود نمی‌آورند، آنها را هشتاد تازیانه بزنید و شهادت‌شان را هرگز نپذیرید، و آنها فاسق‌اند».[۲] علاوه بر هشتاد تازیانه برای آنها، در طولانی مدت نیز سخن و شهادت آنان از اعتبار می‌افتد، تا حیثیت و حریم پاکان را مورد تهاجم قرار ندهند.
در روایتی از امام صادق(ع) در کتاب کافی آمده هنگامی که مسلمانی برادر مسلمانش را به چیزی که در او نیست متهم سازد، ایمان در قلب او، همانند نمک در آب، ذوب می‌شود.[۳] برخی احتمال داده‌اند که دلیل سختگیری چنین است که زبان بسیاری از افراد جامعه در اتهام‌زدن باز است و همواره آبرو و حیثیت یکدیگر را جریحه‌دار می‌کنند.
منابع
- ↑ سوره نساء، آیه ۱۵.
- ↑ سوره نور، آیه ۴.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه، بی‌تا، ج۴، ص۶۶، باب التهمه و سوء الظن، ح ۱.
