زینت آشکار در آیه ۳۱ سوره نور

سؤال

منظور از زینت‌های آشکار در آیه ۳۱ سوره نور چیست؟

درگاه‌ها
زن-و-خانواده.png


زینت هم به اندام زن اطلاق می‌شود و هم به زیورآلات و آرایش. بعضی‌ها زینت آشکاری را که می‌توان نمایان ساخت، صورت و دو دست تا مچ و زیورآلات و آرایش متعلق به این دو را می‌دانند. همچون سرمه، انگشتر و خضاب و دستبند و... برخی گوشواره و خلخال و جامه‌ها را هم جزء زینت آشکار می‌دانند. برخی[۱] هم زینت را فقط محل و موضع زینت می‌دانند چرا که نگاه به خود زیورآلات اشکالی ندارد. و مفسرینی[۲] هم هستند که معنای زینت را نسبت به هر عصر و زمان متفاوت می‌دانند.

متن آیه


مفهوم شناسی زینت‌

آیه ۳۱ سوره نور به شرح وظائف زنان مى‏‌پردازد؛ از جمله: فرو گرفتن چشم از نامحرم، پوشش خود در مقابل نامحرمان، آشکار نکردن زینت‌های خود بر نامحرمان.[۳] در این آیه آشکار شدن برخی از زینت‌ها استثنا شده است: ﴿وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها؛ و نبايد زينت خود را آشكار سازند جز آن مقدار كه آشکار است.

مفسران در معنای زينت، دو دیدگاه دارند:

  1. بعضى آن را به معنى محل زينت گرفته‌‏اند(اندام زن)، زيرا آشكار كردن خود زينت مانند گوشواره، دستبند و بازوبند و ... به تنهايى مانعى ندارد.[۴] زينت به اين معنى كمتر اطلاق مى‏‌شود.[۵]
  2. بعضى ديگر آن را به معنى خود زينت آلات گرفته‏‌اند كه روى بدن قرار گرفته باشد. طبيعى است كه آشكار كردن چنين زينتى توام با آشكار كردن اندامى است كه زينت بر آن قرار دارد.[۶]

تفسیر نمونه بعد از نقل دیدگاه‌ها، مراد از زینت را همان زیور آلات می‌داند که زنان حق ندارند زينت‌هاي پنهانى را آشكار سازند هر چند اندام‌شان نمايان نشود و به اين ترتيب آشكار كردن لباس‌هاى زينتى مخصوصى را كه در زير لباس عادى يا چادر مى‏‌پوشند مجاز نيست، چرا كه قرآن از ظاهر ساختن چنين زينت‌هايى نهى كرده است.[۷]

زینت آشکار

زينت زنان طبق آیه ۳۱ سوره نور دو قسم است: زینت پنهان که پوشیدن آن در مقابل نامحرم واجب است.[۸] زينت آشكار که لازم نيست پوشيده شود.[۹]

مفسران سه دیدگاه در باره زينت آشكار دارند:

  1. لباس: بدن زن عورت است و پوشاندن آن لازم و فقط لباس است که دیدن آن توسط نامحرم ایرادی ندارد. ‏[۱۰]
  2. سرمه، انگشترى و حنای بر دست. [۱۱]
  3. صورت و كف دست‌ها: فقها در واجب بودن حجاب گفته‌اند که پوشش دست‌ها و صورت از نامحرم لازم نیست.[۱۲]

زینت آشکار شامل هر سه دیدگاه می‌شود و زن می‌تواند لباس، صورت، دست‌ها و زینت‌های معمولی بر آن‌ها را از نامحرم نپوشاند. [۱۳]

منابع

  1. علامه طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، جلد ۱۵، ص۱۱۱
  2. سید قطب، فی ظلال القرآن، جلد چهار، ص۲۵۱۲
  3. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران ، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۳۸.
  4. طباطبايى، محمدحسين، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۵، ص۱۵۶. مغنيه، محمدجواد، التفسير الكاشف، ترجمه: موسی دانش، قم، بوستان كتاب، چاپ اول، ۱۳۷۸ش، ج۵، ص۶۷۸.
  5. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران ، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۳۸.
  6. امامى، عبدالنبى، فرهنگ قرآن، اخلاق حميده، قم، مطبوعات دينى، چاپ اول، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۳۲۹.
  7. مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران ، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۴، ص۴۳۹.
  8. ﴿وَ لا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَ‏
  9. ﴿إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها
  10. فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله، كنز العرفان فى فقه القرآن، تهران، مرتضوى، چاپ اول، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۲۲۲.
  11. نهاوندى، محمد، نفحات الرحمن فى تفسير القرآن، قم، موسسه البعثه، مركز الطباعه و النشر، چاپ اول، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۴۲۹.
  12. مغنيه، محمدجواد، التفسير الكاشف، ترجمه: موسی دانش، قم، بوستان كتاب، چاپ اول، ۱۳۷۸ش، ج۵، ص۶۷۸.
  13. صادقى تهرانى، محمد، الفرقان فى تفسير القرآن بالقرآن و السنه، قم، فرهنگ اسلامى، چاپ دوم، ۱۴۰۶ق، ج۲۱، ص۱۱۰.