راه‌های افزایش ایمان

{{subst:الگوی خالی|}}

سؤال

راه‌های تقویت و افزایش ایمان قلبی و باورهای دینی چیست؟

یاد خدا

یاد و ذکر مداوم خدا، یکی از راه‌های تقویت ایمان و باورهای دینی است؛ چنانکه بر پایه قرآن، یاد خدا اطمینان قلب می‌آورد و هر گاه انسان به مقام اطمینان قلبی برسد، باورهای دینی او محکم می‌شود.

شناخت دین

یکی از راه‌های تقویت ایمان شناخت درست دین است. هر اندازه انسان دین را بهتر و درست‌تر بشناسد، بهتر و بیشتر می‌تواند در برابر هجوم تبلیغات دین‌زدایی، مقاومت کند. اگر باورهای دینی انسان، مستند و محکم نباشد، نمی‌تواند در برابر این هجوم، مقاومت کند.

محبت

یکی از راه‌های تقویت ایمان، محبت به خدا و دوستان خدا (مانند پیامبر(ص) و اهل بیت(ع)) است. شهید مرتضی مطهری، یکی از بزرگترین امتیازات شیعه بر دیگر مذاهب را این دانسته که پایه و زیربنای اصلی مذهب شیعه، محبت است. یکی از دلیل‌ها بر نقش محبت در تقویت باورهای دینی، فداکاری یاران امام حسین(ع) در کربلاست. عشق و محبت آنها باعث شد، در راه حمایت از او شهید شوند. امام صادق(ع) نیز، دین را «محبّت» دانسته‌اند.

هر اندازه عشق و محبت همراه با شناخت به باورهای دینی باشد، ایمان فرد قوی‌تر خواهد بود.

انس با قرآن

راه دیگر برای تقویت ایمان و باورهای دینی، انس با قرآن است؛ لذا در قرآن کریم فرمود: اذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایماناً؛ یعنی مؤمنان راستین هنگام استماع و شنیدن آیات الهی ایمان آنها افزوده می‌گردد.

استاد جوادی آملی در این باره نکاتی آموزنده دارد؛ از جمله می‌گوید: بهترین راه صلاح، اُنس با قرآن است. به همین دلیل می‌فرماید: فاقرؤوا ما تیسر من القرآن؛ یعنی آن مقدار که برای شما میسور است، قرآن تلاوت کنید و با این کتاب الهی مأنوس باشید. حتی اگر معنای بعضی از آیات برای شما روشن نشد، نگویید خواندن بدون ادراک چه اثری دارد، چون قرآن کلام آدمی نیست که اگر کسی معنایش را نداند، خواندنش بی‌ثمر باشد؛ بلکه قرآن نور الهی است و خواندن آن عبادت است؛ هر چند معنای آن هم درک نشود. قرآن حبل (ریسمان) الهی است که اُنس با آن و تدبر در آن و ایمان و عمل به آن انسان را بالا می‌برد و به مقام صالحین ملحق می‌سازد. تحت ولایت الله قرار می‌دهد. اگر انسان مشمول ولایت الله بود، امورش را خدا اداره می‌کند و در آن مقام دیگر راهی برای وسوسه و رخنة اهریمن نیست.

انس و تلاوت قرآن، چون انسان را زیر پوشش ولایت الهی می‌برد، وسوسه‌های تبلیغات سوء، بر باورهای دینی او اثر نمی‌کند؛ به خصوص اگر قرآن در فصل شکوفای عمر، یعنی سن جوانی و نوجوانی خوانده شود؛ لذا در روایات آمده: کسی که در سن جوانی قرآن بخواند، قرآن با خون و گوشت او ـ یعنی خمیر مایة وجودی او ـ آمیخته می‌شود.

بدون تردید کسی که معارف قرآن با خمیرة وجودی او آمیخته شده باشد، تندباد شبهات و به تعبیر مقام معظم رهبری: «شبیخون فرهنگی» بیگانگان، نمی‌تواند در باورهای دینی او خلل و اضطراب ایجاد کند. (دربارة تأثیر و آثار تلاوت قرآن به منبع ذیل مراجعه شود).

عبادت و نیایش

عبادت و نیایش و انس مداوم با مناجات‌های الهی و تشرف به محضر بزرگان و علمای راستین و استفاده از برکات علمی و معنوی و انفاس قُدسی آنان، در استحکام و تقویت باورهای دینی و مذهبی نقش مؤثر دارد.

نتیجه

خلاصه و فشرده همه مطالب یاد شده آن است که تمسک به قرآن و عترت، در همه ادوار و زمانها، مهمترین، بلکه تنها راه تقویت و حافظ عقاید و باورهای دینی و مذهبی است؛ لذا در حدیثی که شیعه و سنی آن را از پیامبر نقل کرده‌اند حضرت فرمود: ﴿انّی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی ما اِن تمسکتم بهما لن تضلّوا بعدی ابداً﴾، من دو چیز گرانبها یعنی کتاب خدا و عترت خود را میان شما به یادگار گذاشته‌ام، اگر به آن دو تمسک نمایید، هرگز بعد از من دچار گمراهی نمی‌شوید.