اعمال صالح در آیه ۱۵ سوره روم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: ویرایش مبدأ ۲۰۱۷
 
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
خط ۵: خط ۴:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}  
{{پاسخ}}  
قلمرو [[عمل صالح]]، بسیار وسیع و گسترده است و هر فعل نیکو و مفید را در همه وجوه زندگی شامل می‌شود. عمل صالح هر کار خوبی را گویند که نزد عقلا و عرف جامعه پسندیده باشد. و مردم و جامعه از سود و فایده آن بهره‌مند شوند.
عمل صالح هر کار خوبی را گویند که نزد عقلا و عرف جامعه پسندیده باشد و مردم و جامعه از سود و فایده آن بهره‌مند شوند. قلمرو [[عمل صالح]]، بسیار وسیع و گسترده است و هر فعل نیکو و مفید را در همه وجوه زندگی شامل می‌شود.  


{{فضایل اخلاقی در قرآن}}
==متن آیه==
==متن آیه==
{{قرآن بزرگ|فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِی رَوْضَه یُحْبَرُونَ
{{قرآن بزرگ|فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ فَهُمْ فِی رَوْضَه یُحْبَرُونَ
خط ۱۳: خط ۱۳:
|ترجمه=اما آن‌ها که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند، در باغی به شادمانی پردازند.}}
|ترجمه=اما آن‌ها که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند، در باغی به شادمانی پردازند.}}


==ویژگی‌های عمل صالح==
== عمل صالح در قرآن و روایات ==
۱. عمل صالح، عملی است که عقل و منطق و قانون آن را نیکو بداند.
در قرآن، همواره ایمان با عمل صالح آمده است و در آیات زیادی امر به عمل صالح شده است. عبارت «الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ» ده‌ها بار در قرآن تکرار شده است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ج۲، ص۱۴۹۷</ref> در قرآن گفته شده کسانی که ایمان دارند و اعمال صالح انجام می‌دهند درجات بلند مرتبه‌ای دارند<ref>آیه ۷۵ سوره طه</ref> و وارد بهشت می‌شوند.<ref>آیه ۱۲۴ سوره نساء</ref>


۲. از ریا و عجب و از هوی و هوس و از هرگونه نقصانی خالی باشد.
درباره عمل صالح روایات بسیاری نقل شده است:


۳. نزد عقلا پسندیده و لایق مقام عبودیت در پیشگاه حضرت احدیت باشد.
* [[امام علی(ع)]]: «منظور از عمل صالح، پنج نماز واجب یومیه است».<ref>نجفی خمینی، محمد جواد، تفسیر آسان، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۹۸ ق، ج۱، ص۶۵.</ref> به دلیل این که (در سوره اعراف، آیه ۱۷۱) خداوند می‌فرماید: {{قرآن|وَأَقَامُواْ الصَّلاَه إِنَّا لاَ نُضِیعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِینَ|ترجمه=و نماز را بر پا می‌دارند، ما پاداش نكوكاران را تباه نمی‌گردانيم‏}}
* [[امام صادق(ع)]] در تفسیر آیه ۱۵ سوره روم فرموده‌اند: «منظور از این افراد که وارد بهشت می‌شوند، علی(ع) و شیعیانش می‌باشد».<ref>بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۲۶.</ref> این نوع روایات در بیان مصداق کامل آیه است.


۴. سعادت بشر و ترقی و تعالی او در پرتو علم و عمل انجام می‌گیرد (که علم و عمل به منزله دو بال برای صعود انسان به درجه کمال است و آیه ۱۵ سوره روم، اشاره به این دو مرتبه کمال بشری دارد که از علم تعبیر به ایمان و از عمل تعبیر به عمل صالح نموده).<ref>امین، نصرت، مخزن العرفان در تفسیر القرآن، تهران، نهضت زنان مسلمان، ۱۳۶۱ش، ج۱۵، ص۲۷۳.</ref>
==ویژگی‌ها و آثار عمل صالح==
==عمل صالح در روایات==
درباره عمل صالح روایات زیادی رسیده است، از جمله:


۱. از [[حضرت علی(ع)]] روایت شده است: «منظور از عمل صالح، پنج نماز واجب یومیه است».<ref>نجفی خمینی، محمد جواد، تفسیر آسان، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۹۸ ق، ج۱، ص۶۵.</ref> به دلیل این که (در سوره اعراف، آیه ۱۷۱) خداوند می‌فرماید: {{قرآن|وَأَقَامُواْ الصَّلاَه إِنَّا لاَ نُضِیعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِینَ|ترجمه=و نماز را بر پا می‌دارند، ما پاداش نكوكاران را تباه نمی‌گردانيم‏}}
# آیه ۱۵ سوره روم، اشاره به دو مرتبه علم و عمل در کمال بشری دارد که از علم تعبیر به ایمان و از عمل تعبیر به عمل صالح نموده است.
 
# عمل صالح، عملی است که عقل و منطق و قانون آن را نیکو بداند.
۳. در حدیثی دیگر [[امام صادق(ع)]] در تفسیر آیه ۱۵ سوره روم فرموده‌اند: «منظور از این افراد که وارد بهشت می‌شوند، علی(ع) و شیعیانش می‌باشند».<ref>بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۲۶.</ref>
# از ریا و عُجب و از هوی و هوس و از هرگونه نقصانی خالی باشد.
 
# نزد عقلا پسندیده و لایق مقام عبودیت در پیشگاه خداوند باشد.<ref>امین، نصرت، مخزن العرفان در تفسیر القرآن، تهران، نهضت زنان مسلمان، ۱۳۶۱ش، ج۱۵، ص۲۷۳.</ref>
==آثار عمل صالح==
هر چند معنای عمل صالح در [[قرآن کریم]] بیان نشده است، ولکن آثاری را که برای آن ذکر کرده‌ است معنای آن را روشن می‌سازد:
 
۱. عمل صالح آن عملی است که شایستگی برای درگاه خدای تعالی داشته باشد، {{قرآن|وَ الَّذينَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِم‏|ترجمه=و آنان را كه در پى خشنودى پروردگارشان شكيبايى پيشه می‌كنند.|سوره=رعد|آیه=۲۲}}
 
۲. قرآن کریم اثر دیگر عمل صالح را این گونه دانسته که صلاحیت برای ثواب دادن در مقابلش را دارد. در این باره فرموده: {{قرآن|ثَوَابُ اللَّهِ خَیْرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا|ترجمه=ثواب خدا بهتر است برای کسی که ایمان آورد و عمل صالح کند.|سوره=قصص|آیه=۸۰}}
 
۳. اثر دیگر عمل صالح این است که عمل صالح کلمه طیب که همان اعتقاد به توحید است را به سوی خدا بالا می‌برد، {{قرآن|إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکلِمُ الطَّیِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُه|ترجمه=کلمه طیب به سوی او صعود می‌کند و عمل صالح آن را در صعود مدد می‌دهد.|سوره=فاطر|آیه=۱۰}}
{{مطالعه بیشتر}}
 
==مطالعه بیشتر==
۱ـ تفسیر نمونه، مکارم شیرازی، ناصر، دار الکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۷۴ ش، ج۲۱، ص۳۳۶.
 
۲ـ تفسیر هدایت، مترجمان بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۲۴۹ و ج۴، ص۱۱۷.
 
۳ـ تفسیر المیزان، محمد حسین طباطبائی، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، قم، ۱۳۷۴ش، ج۱۵، ص۵۰۳.


معنای عمل صالح در [[قرآن کریم]] بیان نشده است، اما آثاری را برای آن ذکر کرده‌ است:


* عمل صالح آن عملی است که شایستگی برای درگاه خدای تعالی داشته باشد، {{قرآن|وَ الَّذينَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِم‏|ترجمه=و آنان را كه در پى خشنودى پروردگارشان شكيبايى پيشه می‌كنند.|سوره=رعد|آیه=۲۲}}
* قرآن اثر دیگر عمل صالح را این‌گونه دانسته که صلاحیت برای ثواب دادن در مقابلش را دارد: {{قرآن|ثَوَابُ اللَّهِ خَیْرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا|ترجمه=ثواب خدا بهتر است برای کسی که ایمان آورد و عمل صالح کند.|سوره=قصص|آیه=۸۰}}
* عمل صالح کلمه طیب را به سوی خدا بالا می‌برد، {{قرآن|إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکلِمُ الطَّیِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُه|ترجمه=کلمه طیب به سوی او صعود می‌کند و عمل صالح آن را در صعود مدد می‌دهد.|سوره=فاطر|آیه=۱۰}}<br />
==منابع==
==منابع==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
خط ۷۰: خط ۵۷:
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
<references />
<references />
[[رده:اخلاق]]
[[رده:اخلاق]]
[[رده:اخلاق در قرآن]]
[[رده:اخلاق در قرآن]]
[[رده:آیات و سوره‌ها]]
[[رده:آیات و سوره‌ها]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۱۲

سؤال

منظور از «اعمال صالح» در آیه ۱۵ سوره روم چیست؟

عمل صالح هر کار خوبی را گویند که نزد عقلا و عرف جامعه پسندیده باشد و مردم و جامعه از سود و فایده آن بهره‌مند شوند. قلمرو عمل صالح، بسیار وسیع و گسترده است و هر فعل نیکو و مفید را در همه وجوه زندگی شامل می‌شود.


متن آیه

عمل صالح در قرآن و روایات

در قرآن، همواره ایمان با عمل صالح آمده است و در آیات زیادی امر به عمل صالح شده است. عبارت «الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ» ده‌ها بار در قرآن تکرار شده است.[۱] در قرآن گفته شده کسانی که ایمان دارند و اعمال صالح انجام می‌دهند درجات بلند مرتبه‌ای دارند[۲] و وارد بهشت می‌شوند.[۳]

درباره عمل صالح روایات بسیاری نقل شده است:

  • امام علی(ع): «منظور از عمل صالح، پنج نماز واجب یومیه است».[۴] به دلیل این که (در سوره اعراف، آیه ۱۷۱) خداوند می‌فرماید: ﴿وَأَقَامُواْ الصَّلاَه إِنَّا لاَ نُضِیعُ أَجْرَ الْمُصْلِحِینَ؛ و نماز را بر پا می‌دارند، ما پاداش نكوكاران را تباه نمی‌گردانيم‏
  • امام صادق(ع) در تفسیر آیه ۱۵ سوره روم فرموده‌اند: «منظور از این افراد که وارد بهشت می‌شوند، علی(ع) و شیعیانش می‌باشد».[۵] این نوع روایات در بیان مصداق کامل آیه است.

ویژگی‌ها و آثار عمل صالح

  1. آیه ۱۵ سوره روم، اشاره به دو مرتبه علم و عمل در کمال بشری دارد که از علم تعبیر به ایمان و از عمل تعبیر به عمل صالح نموده است.
  2. عمل صالح، عملی است که عقل و منطق و قانون آن را نیکو بداند.
  3. از ریا و عُجب و از هوی و هوس و از هرگونه نقصانی خالی باشد.
  4. نزد عقلا پسندیده و لایق مقام عبودیت در پیشگاه خداوند باشد.[۶]

معنای عمل صالح در قرآن کریم بیان نشده است، اما آثاری را برای آن ذکر کرده‌ است:

  • عمل صالح آن عملی است که شایستگی برای درگاه خدای تعالی داشته باشد، ﴿وَ الَّذينَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِم‏؛ و آنان را كه در پى خشنودى پروردگارشان شكيبايى پيشه می‌كنند.(رعد:۲۲)
  • قرآن اثر دیگر عمل صالح را این‌گونه دانسته که صلاحیت برای ثواب دادن در مقابلش را دارد: ﴿ثَوَابُ اللَّهِ خَیْرٌ لِّمَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا؛ ثواب خدا بهتر است برای کسی که ایمان آورد و عمل صالح کند.(قصص:۸۰)
  • عمل صالح کلمه طیب را به سوی خدا بالا می‌برد، ﴿إِلَیْهِ یَصْعَدُ الْکلِمُ الطَّیِّبُ وَالْعَمَلُ الصَّالِحُ یَرْفَعُه؛ کلمه طیب به سوی او صعود می‌کند و عمل صالح آن را در صعود مدد می‌دهد.(فاطر:۱۰)

منابع

  1. دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ج۲، ص۱۴۹۷
  2. آیه ۷۵ سوره طه
  3. آیه ۱۲۴ سوره نساء
  4. نجفی خمینی، محمد جواد، تفسیر آسان، تهران، انتشارات اسلامیه، ۱۳۹۸ ق، ج۱، ص۶۵.
  5. بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، ۱۴۱۶ق، ج۵، ص۶۲۶.
  6. امین، نصرت، مخزن العرفان در تفسیر القرآن، تهران، نهضت زنان مسلمان، ۱۳۶۱ش، ج۱۵، ص۲۷۳.