ترجمه قرآن (خرمشاهی)
 | این مقاله هماکنون به دست A.rezapour در حال ویرایش است. |
ترجمه قرآن اثر خرمشاهی چگونه ترجمه‌ای است؟
| ترجمه قرآن (خرمشاهی) | |
|---|---|
 | |
| اطلاعات کتاب | |
| نویسنده | ترجمه: بهاءالدین خرمشاهی |
| تاریخ نگارش | قرن چهاردهم |
| موضوع | ترجمه قرآن |
| زبان | عربی فارسی |
| ویراستار | مسعود انصاری و مرتضی کریمی‌نیا |
| قطع | رحلی، وزیری، پالتویی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دوستان |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۳۷۴ش |
| نوبت چاپ | اول |
ترجمه قرآن اثر بهاءالدین خرمشاهی از ترجمه‌های ممتاز قرآن در قرن چهاردهم. این ترجمه برای اولین بار در سال ۱۳۷۴ منتشر شد. این اثر همراه با توضیحاتی در پانوشت و واژه‌نامه‌ای در انتهای کتاب است. ترجمه روان و خوشخوان، استواری و پختگی در نثر و معادل‌یابی‌های نوین از امتیازات این ترجمه است.
بهاءالدین خرمشاهی، از قرآن‌پژوهان برجسته است که آثار متعددی در علوم انسانی دارد که ترجمه قرآن او از مشهورترین آثار اوست.
معرفی و جایگاه
ترجمه قرآن اثر بهاءالدین خرمشاهی همراه با توضیحات و واژه‌نامه است. یادداشت‌های توضیحی آن حدود ۴۰۰ هزار فقره است. در پایان ترجمه واژه‌نامه ای قرآنی ـ فارسی مشتمل بر حدود ۱۲۰۰۰ واژه درج گردیده است. این ترجمه توسط دو تن از قرآن پژوهان معاصر آقایان مسعود انصاری و مرتضی کریمی نیا ویرایش شده است.[۱]
این ترجمه نفیس امتیازات فراوانی دارد و در زمره ترجمه‌های ممتاز قرآن به شمار می‌رود.[۲] و رواج گسترده‌ای بین قرآن دوستان دارد.[۳] ترجمه روان، خوشخوان و جذاب، وجود برابر و معادل براى همه واژه‌ها و ترکیبات قرآنى، توضیحات در پانوشت‌ها، واژه‌نامه قرآنى، مقالات و فهرست توضیحات را از امتیازهاى این ترجمه برشمرده است.[۴] خرمشاهی گفته است این ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه حاصل کاری چهارساله است و در سال ۱۳۷۵ منتشر گردید.[۵]
نویسنده
بهاءالدین خرمشاهی (متولد ۱۳۲۴ش، قزوین) از مترجمان برجسته قرآن، قرآن‌پژوه و حافظ‌پژوهِ مشهور که کتاب‌ها و مقالات زیادی در این این دو موضوع نوشته است. خرمشاهی آثار متعددی نیز، اعم از تصحیح، تألیف و ترجمه، در زمینه فرهنگ‌نگاری، فلسفه و عرفان، زبان و ادبیات فارسی دارد.[۶]
ویژگی‌ها
خرمشاهی درباره ترجمه خود بر قرآن گفته است هفت اصل و قاعده را در این ترجمه رعایت کرده است:[۷]
- افزایش دقت و صحت (به طوری که هیچ کلمه یا حرفی قرآنی نباشد که معادلی برای آن در ترجمه نباشد.)
- استفاده از نثر معیار و متعارف امروزی.
- حفظ برخی کلمات و تعبیرات قرآنی در ترجمه مانند اسلام ایمان مؤمن شرک فساد عذاب.
- حفظ صیغه و ساختار کلمات در ترجمه. مانند اینکه صفت به فعل یا جمله ترجمه نشود.
- حفظ معادل‌های واحد و مشابه در ترجمه جملات آیات و کلمات.
- با رعایت احتیاط و به ضرورت، واژه‌سازی انجام گیرد. مانند قاعد: جهادگریزی. حاصب: شنباد. ذکری‌الدار: آخرت‌اندیشی.
- استفاده نبردن از تفسیر به حداکثر در متن ترجمه.[۸]
محمدعلی کوشا مترجم قرآن، درباره ویژگی‌های ترجمه خرمشاهی گفته است: «استواری و پختگی در نثر، قلت حجم و کثرت معنا، و معادل‌یابی‌های نوین و خوشخوان از ویژگی‌های این ترجمه است».[۹] برخی گفته‌اند اصلی‌ترین اشکال مترجم در پانوشت‌ها، روش و متد اوست. وی در اعتنا و اتکا به منابع و مآخذ غیرمعتبر، بدون توجه به جایگاه کتب تفسیری و مفسیرین و حتی بدون بررسی اجمالی احوالات آنها، در موارد متعددی به گزینش روایات تفسیری مهم و خطیر دست زده است. این اشکال روشی، موجب آشفتگی و بی اعتباری محتوای متون تفسیری شده است.[۱۰]
چاپ
ترجمه قرآن خرمشاهی در چهار قطع چاپ شده است:
- قطع رحلی بزرگ با ترجمه، توضیحات و واژه نامه
- قطع رحلی کوچک ترجمه زیر آیات
- قطع وزیری ترجمه روبرو
- قطع پالتویی ترجمه روبرو[۱۱]
منابع
- ↑ خرمشاهی، بهاءالدین، «خرمشاهی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ص۹۸۵.
- ↑ کوشا،محمدعلی، پژوهشی در ترجمه های برتر قرآن کریم، رشت، کتاب مبین، ۱۳۸۹شش، ص۱۳۸.
- ↑ رویانیان، شهاب، «نقد ترجمه و توضیح قرآن به قلم بهاء الدین خرمشاهی»، آینه پژوهش، شماره ۴، سال ۳۰، مهر و آبان ۱۳۹۸ش، ص۱۰۷.
- ↑ رضایی کرمانی، محمدعلی، «نقدی بر ترجمه جدید قرآن (ترجمه خرمشاهی)»، پژوهش‌های قرآنی، شماره ۵ و ۶، ۱۳۷۵ش، ص۴۰۷.
- ↑ خرمشاهی، بهاءالدین، «خرمشاهی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ص۹۸۵.
- ↑ خرمشاهی، بهاءالدین، «خرمشاهی»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ص۹۸۲ و ۹۸۳.
- ↑ خرمشاهی، بهاءالدین، «ترجمه فارسی (خرمشاهی)»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ص۵۵۲ و ۵۵۳.
- ↑ خرمشاهی، بهاءالدین، «ترجمه فارسی (خرمشاهی)»، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، ناهید و دوستان، ۱۳۹۳ش، ص۵۵۲ و ۵۵۳.
- ↑ کوشا،محمدعلی، پژوهشی در ترجمه های برتر قرآن کریم، رشت، کتاب مبین، ۱۳۸۹شش، ص۱۳۸.
- ↑ فرج پور، مرتضی، «نقد و بررسی کتاب «قرآن کریم: ترجمه، توضیحات و واژنامه» اثر بهاءالدین خرمشاهی»، فصلنامه امامت پژوهی، شماره۲، سال ۱۳۹۲ش، ص۲۴۲ و ۲۴۳.
- ↑ «قرآن کریم با ترجمه ی بهاءالدین خرمشاهی» انتشارات دوستان، بازدید: ۱ اسفند ۱۴۰۲ش.