مجازات اهانت به پیامبر اسلام(ص) و اهل‌بیت(ع)
مجازات اهانت به مقدسات دینی چیست؟
مجازات شخص اهانت‌کننده به مقدسات اسلامی دارای دو نوع ماهیت حدی و تعزیری است. هرگاه جرم، سبّ النبی و اهانت به ائمه(ع) و حضرت زهرا(ع) باشد، مجازات آن قتل است. اجرای این مجازات از نظر مشهور فقها نیازی به طی مراحل دادرسی و محاکمه ندارد و بلکه بدون آن بر شنونده سب تحت شرایطی، مثل عدم وجود خوف بر نفس، عرض و مال معتد، قتل مرتکب سبّ واجب است.[۱] منتهی در صورت دستگیری باید اتهام در دادگاه بر اساس موازین حقوقی ثابت شود.
هرگاه اهانت به شکل ارتداد نمود پیدا کند، حکم آن که عبارت از قتل مرد مرتد فطری و قتل مرد مرتد ملی بعد از ردّ درخواست توبه توسط وی و حبس ابد برای زن مرتده بعد از رد درخواست توبه توسط وی است اجرا می‌شود.[۲] اگر اهانت به حد ارتداد و سب نرسد، مجازات آن ماهیت تعزیری خواهد داشت، هر چند در پاره‌ای از موارد مجازات تعزیری آن به شکل ثابت تعیین شده است؛ مثلاً هرگاه کسی عمداً در کعبه مرتکب برخی اعمال خیلی موهن گردد (که در کتب فقهی مشخص شده است) از آنجا و از حرم بیرون می‌برند و به عنوان مجازات می‌کشند.[۳]
با توجه به این که هرگاه اهانت در حد سب و ارتداد نباشد، ماهیت تعزیری خواهد داشت، چنان‌که گذشت، قانونگذار مجازات آن را در ماده ۵۱۳، یک تا ۵ سال حبس تعیین کرده است و هرگاه اهانت نسبت به بنیانگذار و مقام معظم رهبری باشد، مجازات آن طبق ماده ۵۱۴ حبس از ۶ ماه تا دو سال است.
با توجه به اینکه مفهوم اهانت و مصادیق مقدسات در قانون ذکر نشده است، و مفهوم اهانت یک مفهوم شناور و عرفی است، قاضی رسیدگی‌کننده بایستی همه جوانب مسئله بویژه شخصیت متهم، اوضاع و احوال جرم و عرف محلی که اهانت در آن صورت گرفته است را مورد کنکاش دقیق قضایی قرار داده و نفع متهم را به موجب اصل تفسیر مضیق در نظر داشته باشد. البته اهانت هرگاه به وسیله مطبوعات باشد، هیئت منصفه که نماینده عرف جامعه است، حساسیت موضوع را نسبت به قاضی کمتر خواهد کرد.
منابع
- ↑ نجفی، محمد حسن، جواهر کلام، داراحیا التراث العربی، ج۴۱، ص۴۳۲، خویی، ابوالقاسم، تکمله المنهاج، کتاب الحدود، چاپ سازمان مهر، ۱۳۶۳، ص۴۵، مسئله ۲۱۴.
- ↑ خویی، ابوالقاسم، تکمله المنهاج، کتاب الحدود، چاپ سازمان مهر، ۱۳۶۳، ص۵۵، بحث ارتداد و مسئله ۲۷۱.
- ↑ خویی، ابوالقاسم، تکمله المنهاج، کتاب الحدود، چاپ سازمان مهر، ۱۳۶۳، ص۵۸.