فهرست منابع اسلامی درباره عدالت
لطفاً منابعی برای فهم معنا و تعریف دقیق عدالت و عدالت اجتماعی از نظر قرآن را برایم معرفی کنید؟
عدالت از لحاظ لغوی از ریشه (عدل) گرفته شده و (عدل) در لغت به معنی داد و دادگری می‌باشد و همچنین به معنی مساوی بودن. همسنگ و همتراز بودن هم آمده است}}.[۱]
عدل: مقابل ظلم است. راغب در مفردات می‌گوید: عدالت و معادله، لفظی است که معنای مساوات را اقتضاء می‌کند. مانند عدل شدن این کفه ترازو با آن کفه اش.
از یک نظر عدالت به دو قسم تقسیم می‌شود. ۱ـ عدالت فردی ۲ـ عدالت اجتماعی
عدالت اجتماعی: عبارت از این است که با هر یک از افراد جامعه طوری رفتار شود که مستحق آن است و در جایی جای داده شود که سزاوار آنست. به عبارتی هر کسی را در جای خود که به حکم عقل یا شرع یا عرف مستحق آن است قرار دهی. نیکو کار را به خاطر احسانش، احسان کنی و بدکار را به خاطر بدیش عقاب نمائی و حق مظلوم را از ظالم بستانی و در اجرای قانون تبعیضی قائل نشوی.[۲]
قانون (عدل) وسیعترین و جامعترین قانونی است که تمام نظام هستی بر محور آن می‌گردد. آسمانها و زمین و همه موجودات با عدالت بر پا هستند. (بالعدل قامت السموات و الارض)
و به همین خاطر خداوند بندگان خویش را به اجرای عدالت همراه با احسان امر کرده است، {{قرآن|ان الله یامر بالعدل والاحسان[۳] جامعه انسانی که گوشه کوچکی از این عالم پهناور است، نمی‌تواند از این قانون عالم شمول برکنار باشد و بدون عدل به حیات سالم خود ادامه دهد.
بحث عدالت، خصوصا عدالت اجتماعی از آنجائی که بحث خیلی گسترده و دامنه‌داری است، فلذا ما به حد تعریف لغوی و قرآنی اکتفاء می‌کنیم و جهت تحقیق و مطالعه بیشتر منابع زیر را معرفی می‌کنیم:
۱. ترجمه تفسیر المیزان ـ مؤلف علامه طباطبائی (ره) ـ مترجم سید محمد باقر موسوی همدانی. ج۲۴ کانون انتشارات محمدی ـ سال ۱۳۵۳.
۲. تفسیر نمونه، مؤلف آیت الله مکارم شیرازی ـ ج۱۱ ـ انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
۳. عدالت اجتماعی «مسائل اقتصادی» خطبه‌های نماز جمعه تهران، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، چاپ دفتر نمایندگی سازمان تبلیغات اسلامی در سازمان صنایع ملی ایران، سال ۱۳۶۲.
۴. نظریه عدالت: از دیدگاه ابو نصر فارابی، امام خمینی (ره)، و شهید صدر / م. محمدحسین جمشیدی، تهران: پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، معاونت پژوهشی، سال ۱۳۸۰.
۵. العدل الاجتماعی فی الاسلام / عبدالرزاق کمونه الحسینی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۱ ق.
۶. العداله الاجتماعیه فی الاسلام / بقلم سید قطب / مطبعه عیسی البابی الحلبی، ۱۳۸۳ ق.
۷. بررسی مقایسه‌ای مفهوم عدالت (از دیدگاه مطهری (ره)، شریعتی، سید قطب) علیرضا مرامی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، سال ۱۳۷۸.
۸. مبانی نظری عدالت اجتماعی، مدیریت بهره‌وری بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، تهران، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، ۱۳۷۵.
۹. اخلاق و عدالت، محمدرفیع محمودیان، تهران، طرح نو، ۱۳۸۰.
۱۰. عدالت اجتماعی در اسلام، جمال الدین موسوی، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه‌های معاصر، سال ۱۳۸۰.
۱۱. ترجمه و تحقیق رساله عدالت، تألیف شیخ اعظم مرتضی انصاری (ره)، نگارش: مجید اسدی، استاد راهنما: رضا سیفی، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، ۱۳۷۶.
۱۲. در هوای حق و عدالت، از حقوق طبیعی تا حقوق بشر، محمدعلی موحد: (در هوای حقوق بشر، با طرح‌های اردشیر رستمی) تهران، نشر کارنامه، ۱۳۸۱.
۱۳. عدالت اجتماعی از دیدگاه امیرالمؤمنین علی(ع) و سه تن از اندیشمندان اجتماعی (افلاطون، روسو و راولز) تألیف: حسن حاجی حسینی، استاد راهنما: عماد افروغ، استاد مشاور: حمیدپارسانیا، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، سال ۱۳۸۱.
۱۴. اندیشه سیاسی آیت الله مطهری (ره) به کوشش نجف لک زایی، با همکاری حمید پارسانیا و دیگران، برای مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی، پژوهشکده اندیشه سیاسی اسلام، قم، بوستان کتاب، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ۱۳۸۱.
۱۵. حاکمان و مردم، جستاری بر حقوق مردم و سیره علوی، بیژن حسین پور، قم، خادم الرضا(ع)، ۱۳۸۳.
۱۶. افق‌های نوین عدالت ترمیمی در میانجی‌گری کیفری، تألیف مصطفی ترمیمی، تهران: دانشور، ۱۳۸۲.
۱۷. اندیشه سیاسی مسکویه، محسن مهاجرنیا، تهیه‌کننده مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی، پژوهشکده اندیشه سیاسی اسلام، قم: بوستان کتاب قم، (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) س ۱۳۸۰.