انواع خودشناسی

نسخهٔ تاریخ ‏۷ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۵۶ توسط 127.0.0.1 (بحث) (جایگزینی متن - ' | ارجاعات =' به ' | ارجاعات = | بازبینی نویسنده = ')


سؤال

انواع خودشناسی کدام‌اند؟

برای خودشناسی، انواع گوناگونی ذکر شده است که برخی از آنها عبارتند از:

  • خودشناسی نوعی (فلسفی)؛[۱] به معنای شناخت حقیقتِ نَفْسِ انسانی، که در مباحث مربوط به معرفت نفس مورد بحث قرار گرفته است.
  • خودشناسی اخلاقی؛[۲] به معنای شناخت خود از نظر استعدادها و ویژگی‌های اخلاقی است.
  • خودشناسی جنسیتی؛[۳] به معنای شناخت خود از نظر استعدادهای خاصی که به هر یک از دو جنس مرد و زن اختصاص دارد.
  • خودشناسی فطری (علم حضوری[۴] به معنای آگاهی انسان نسبت به ذات خود که از جنس علم حضوری بوده و مقدمه خودسازی است.
  • خودشناسی انسانی؛[۵] که به معنای آگاهی به خود در رابطه با همه انسان‌ها است. خودآگاهی انسانی، بر این اصل استوار است که انسان‌ها یک واحد واقعی به شمار می‌روند و از یک وجدان مشترک انسانی بهره‌مندند. این خودشناسی باعث می‌شود انسان درد دیگران را مانند درد خودش بداند.
  • خودشناسی عارفانه؛ که به معنای آگاهی به خود در رابطه انسان با خدا است. عارفان خودشناسی را، رسیدن به این شناخت دانسته‌اند که خداوند اصل و انسان‌ها فرع او هستند و روح انسان‌ها مَظهری از او است که البته نقدهای بسیاری بر آن وارد است. از دیدگاه عرفان، انسان تنها هنگامی به خودشناسی می‌رسد، که از خود فانی شده و دلبستگی‌های دنیایی را از بین ببرد.
  • خودشناسی فیزیولوژی؛ به معنای شناخت اندام‌های بدن و چگونگی کار آنها که در علم فیزیولوژی از آن بحث می‌شود.
  • خودشناسی روان شناختی؛ که شناخت روان و نیروهای درونی انسان و احساسات و فعل و انفعالات روانی است.


جستارهای وابسته


مطالعه بیشتر

  • به سوی خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، قم مؤسسه امام خمینی.
  • خودشناسی برای خودسازی، محمدتقی مصباح یزدی، مؤسسه در راه حق.

منابع

  1. سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.
  2. سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.
  3. سادات، محمدعلی، اخلاق اسلامی، انتشارات، سمت، ۱۳۶۸، چ ۶، ص۲۴۳.
  4. آموزش و پرورش، جلوه‌های معلمی استاد مطهری، انتشارات مدرسه، ص۲۲۳.
  5. آموزش و پرورش، جلوه‌های معلمی استاد مطهری، انتشارات مدرسه، ص۲۲۳.