تفسیر آیه ازدواج افراد زناکار با زناکار یا مشرک

سؤال

در آیه ۳ سوره نور می‌خوانیم: «مرد زناکار به جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج نمی‌کند و زن زناکار را جز زن زناکار یا مشرک به ازدواج خود درنمی‌آورد». مقصود از این آیه چیست و آیا زن و شوهری که با هم ازدواج می‌کنند در تقدیر الهی قسمت هم دیگر بوده‌اند؟

خداوند در آیه ۳ سوره نور می‌فرماید افراد زناکار ازدواج نمی‌کنند مگر با زناکار یا مشرک و ازدواج مؤمنان با این افراد ممنوع است.

این آیه حکم زنا کارانی را بیان می‌کند که در اثر ارتکاب زنا، حد بر آنان جاری شده، ولی باز هم به عمل خود ادامه داده‌اند. این آیه چنین شخصی را شایسته ازدواج با بانوان مسلمان و عفیف نمی‌داند، همین‌طور زن زناکاری که حد بر او جاری شده است و زنا را رها نکرده است، از این که به عقد نکاح جوان مسلمان درآید، محروم است.

متن آیه

﴿ الزَّانیِ لَا یَنکِحُ إِلَّا زَانِیَةً أَوْ مُشْرِکَةً وَ الزَّانِیَةُ لَا یَنکِحُهَا إِلَّا زَانٍ أَوْ مُشْرِکٌ وَ حُرِّمَ ذَلِکَ عَلیَ الْمُؤْمِنِین.

مرد زناکار جز با زن زناکار یا مشرک ازدواج نمی‌کند و زن زناکار را، جز مرد زناکار یا مشرک، به ازدواج خود درنمی‌آورد و این کار بر مؤمنان حرام شده است.

نور:۳

﴾

شأن نزول

امام باقر(ع) و امام صادق(ع) در شأن نزول این آیه فرمده‌اند این آیه در مورد زنانی نازل شد که در عصر رسول خدا(ص) آلوده به زنا بودند، خداوند مسلمانان را از ازدواج با آن‌ها نهی کرد. هر شخصی که مشهور به این عمل شود و حد الهی بر او جاری گردد، با او ازدواج نکنید تا توبه‌اش ثابت شود.

معنای آیه

آیه حکم زنا کارانی را بیان می‌کند که در اثر ارتکاب زنا، حد بر آنان جاری شده، ولی باز هم به عمل خود ادامه داده‌اند. این آیه چنین شخصی را شایسته ازدواج با بانوان مسلمان و عفیف نمی‌داند، همین‌طور زن زناکاری که حد بر او جاری شده است و از عمل خود منصرف نشده، محروم است از این که به عقد نکاح جوان مسلمان درآید.

خداوند در آیه ۲۶ سوره نور می‌فرمایند: ﴿زنان ناپاک از آن مردان ناپاکند، و مردان ناپاک نیز به زنان ناپاک تعلّق دارند و زنان پاک از آن مردان پاک، و مردان پاک از آن زنان پاک هستند.﴾

انسان از زن و مرد، بر اساس براهین نقلی و عقلی، موجودی است آزاد و مختار و دارای اراده و انتخاب، و تقدیر الهی به معنای سلب آزادی و اختیار و اراده و انتخاب از انسان نیست، بلکه تقدیر هیچ منافاتی با اراده و انتخاب انسان ندارد. مسئله قسمت و تقدیر به این معنا که انسان بدون اختیار و انتخاب به سوی سرنوشتی حرکت کند که خودش هیچ گونه دخالتی در آن نداشته باشد، چیزی است که عقل و نقل آن را تأیید نمی‌کند.