نماز در ادیان الهی
 | این مقاله هماکنون به دست A.ahmadi در حال ویرایش است. |
آیا نماز در شریعت پیامبران گذشته، مانند دین یهودیت و مسیحیت نیز بوده است؟ کیفیت آن به چه شکلی بوده است؟
در دین یهودیت
نماز در دین یهودیت وجود داشته و وجود دارد.
بر اساس آیه ۱۴ سوره طه، خداوند به حضرت موسی(ع) دستور داد نماز به‌جا آورد. بنا بر آیه ۸۷ سور یونس نیز، خدا به پیراون حضرت موسی(ع) و هارون(ع) دستور داد نماز به‌پا دارند.
چگونگی نماز در میان بنی‌اسرائیل، در کتاب اشعیا، فصل چهل و پنجم، آیه ۲۴، معین شده است. بنی اسرائیل رکوع، سجده و حرکتی که در آن زانوها خم شود ندارند. آنها در هنگام عبادت به صورت گروهی و چهارزانو می‌نشینند و از دو زانو نشستن نهی می‌کنند.[۱]
در دین مسیحیت
بر پایه آیه ۳۰ سوره مریم، خدا به حضرت عیسی(ع) توصیه کرده نماز به‌جا آورد. مادرش حضرت مریم نیز از طرف فرشتگان امر به اقامه نماز شد.[۲]
بر اساس انجیل نیز، حضرت عیسی(ع) پیروان خود را دستور به نماز و مداومت بر آن کرده است. وی نماز را شریف‌ترین امر اخروی و کمک‌کننده‌ترین چیز نسبت به حوادث دنیوی دانسته است.[۳]
بلندترین نمازی که حضرت عیسی(ع) به جا آورد آخرین نمازی است که با شاگردان خود به‌جا آورد. این نماز به سه بخش تقسیم می‌شود؛ اوّل دعا برای خودش، دوم دعا برای محافظت شاگردانش و سوم دعا به جهت مؤمنانی که از آن زمان تا آخر الزمان ایمان خواهند آورد. این نماز نسبت به سایر نمازهای وی، دارای اهمیت بیشتری دانسته شده است.[۴]
چگونگی نماز در امت‌های پیش از اسلام
اما در مورد این که قبل از اسلام به چه نحو نماز می‌خواندند، آیا تمام امت‌های گذشته یک جور نماز می‌خواندند یا نمازهای آنها متفاوت بوده است، در چه وقت یا چه تعداد و با چه اذکاری نماز می‌خواندند، چیز زیادی نمی‌دانیم اما بعضی نکات را که می‌توان با توجه به آیات و روایات بدست آورد از جمله این که:
نماز آنها رکوع و سجود داشته است. آیه ۱۲۵ بقره می‌گوید: «ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که خانه مرا برای طواف‌کنندگان و مجاوران و رکوع‌کنندگان و سجده‌کنندگان پاک و منزه کنید». علامه طباطبایی در اینجا می‌گوید: «گویا مراد از رکوع‌کنندگان و سجده‌کنندگان نمازگزاران می‌باشد»[۵] و به جای این که نمازگزار بگوید، گفت «رکوع کننده و سجده‌کننده» چون این دو حالت در نماز عبودیت و خضوع بنده را بیشتر متجلی می‌کنند و دو حالت شاخص و بارز نمازگزار می‌باشند.
بر امت‌های پیشین پنجاه نماز در پنجاه وقت واجب بوده است. امام موسی بن جعفر ـ علیهما السّلام ـ از پدرانش نقل می‌کند که شب معراج خداوند به پیامبر(ص) فرمود: بر امت‌های گذشته پنجاه نماز در پنجاه وقت واجب بود و … آنها را از امت تو برداشتم.»
نمازهای آنها در سفر و حضر به یک اندازه بود. چرا که در حدیثی پیامبر(ص) می‌فرمایند: خدا به من و امت من هدیه‌ای داده است که به سایر امت‌ها نداده است و این کرامتی از جانب خدا نسبت به ما بوده است. سؤال کردند: ای رسول خدا آنچه چیزی می‌باشد، فرمود: «این که روزه را در سفر افطار می‌کنید و نماز را کوتاه و شکسته به جای می‌آورید و اگر کسی چنین نکند، هدیه خدای عزوجل را رد کرده و نپذیرفته است.»[۶]
آنها نیز نمازشان را به جماعت به جا می‌آوردند. طبق روایتی باید تعدادشان به یازده نفر می‌رسید تا بتوانند نماز را به صورت جماعت بخوانند. «در سنت ابراهیم و اسحاق این بود که نماز را به جماعت نمی‌خواندند تا این که ۱۱ نفر شوند، یکی امام باشد و ده نفر مأموم»[۷] اما در اسلام برای اقامه نماز جماعت دو نفر هم کافی است.
خلاصه اظهار عبودیت با افعال و اذکار خاصی که نماز نامیده می‌شود در همه امت‌ها بوده است اما کیفیت و کمیت آن متفاوت بوده است.
منابع
- ↑ دیلمی، ارشاد القلوب، ۲۲۷.
- ↑ آل عمران: ۴۳.
- ↑ تحف العقول، ص۵۰۸.
- ↑ قاموس، کتاب مقدّس، ص۸۸۹.
- ↑ . طباطبائی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، انتشارات اسلامی، ۱۳۶۳، ج۱، ص۴۲۳.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴، ج۱۷، ص۲۸۸.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴، ج۱۲، ص۲۲۴.