انگیزه‌های حسادت

دشمنی، کینه‌ورزی و برتری‌طلبی

دشمنی و کینه از مهم‌ترین عوامل حسد شمرده شده است. وقتی انسان نسبت به کسی دشمنی و کینه دارد، از خوشی او ناراحت و از رنج و زحمت او خشنود می‌شود.

یکی دیگر از عوامل حسد برتری‌طلبی است. برای کسی که دچار برتری طلبی است، سخت است دیگران نسبت به او بهتر و برتر باشند؛ بنابراین، دوست دارند نعمتی که به دیگران داده شده، از دست‌شان برود تا نسبت به او برتر باشند.

تکبر

طبیعت شخص متکبر بر این قرار گرفته که بر دیگری برتری ورزیده و او را کوچک می‌شمرد و از او توقع دارد مطیع او باشد. این چنین شخصی، می‌ترسد اگر دیگری نعمتی به دست‌آورد از او پیروی نکرده و چه بسا هم ردیف یا بالاتر از او قرار بگیرد؛ بنابراین، بر آن فرد حسد می‌ورزد و دوست دارد نعمت‌هایش را از دست بدهد.

بیشتر حسد کافراننسبت به پیامبر اسلام(ص) از روی تکبر دانسته شده؛ زیرا آنها از اینکه فرزندی یتیم بر آنها برتر شده و باید از او پیروی کنند، ناراحت و خشمگین بودند.

ترس از دست رفتن اهداف

گاهی انسان نسبت به افرادی حسادت می‌ورزد و دلیل آن این است که می‌ترسد آنها با بدست آوردن اهداف مورد نظر او مانع رسیدن وی به آن اهداف شوند. این عامل اختصاص به افرادی دارد که با هم‌گروه‌های خود، دارای هدف یکسان هستند. حسادت برادران و خواهران نسبت به یکدیگر در به دست آوردن جایگاه بهتر نزد والدین از همین نوع است. نمونه دیگر، حسادت شاگردان به یکدیگر در نزدیک شدن به معلم است.

در اینگونه موارد، شخص حسود، وقتی در خود توانایی پیروزی و رسیدن به هدف را نمی‌بیند، نسبت به پیروز شدن دیگران حسادت کرده و ممکن است تلاش کند با تخریب، مانع پیروز شدن او شود.

مطالعه بیشتر

• کتاب حسد، رضا صدر، ترجمه باقر خسرو شاهی، انتشارات حوزه علمیه قم، دفتر تبلیغات.