اعتقاد شیعه نسبت به حکومت‌های غیر شیعی

سؤال

بنابر اعتقاد شیعه دوازده امامی، حکومت‌های غیر شیعه، باطل و حاکمان آنها، کافر و ظالم هستند؟ مردمی که با آنها بیعت کردند، نیز کافر و بلاد آنها دارالکفر است؟

درگاه‌ها

براساس اعتقادات شیعه، حکومت بر مردم، به صورت انحصاری متعلق به خداوند است و هر حاکمی که بدون اذن خداوند (مستقیم یا غیر مستقیم) بر مردم حکومت کند، حکومت او فاقد مشروعیت خواهد بود.

هر انسانی برای حکومت، نیازمند اذن الهی است. اذن خداوند گاه به صورت مستقیم، اعطا می‌­شود و گاه غیر مستقیم، مورد تایید قرار می‌­گیرد. در مکتب تشیع، حکومت یکی از شئون امامت است. شیعه اعتقاد دارد که مقام امامت، توسط خداوند به ائمه معصوم(ع) اعطاء شده است. این اذن الهی برای حکومت به آنان یا نمایندگان آنان، مشروعیت می‌بخشد.

حکومت هایِ بدون اذن الهی، فاقد مشروعیت هستند، اما مشروعیت نداشتن، به معنای خروج از اسلام و کافر بودنِ حاکم نیست. پذیرش این حکومت­‌ها توسط مردم و بیعت با آنها نیز لزوما موجب کفر نمی‌­گردد. روایات دلالت‌کننده بر کفر اهل برخی شهرها و دارالکفر بودن بلاد اسلامی، به‌جهت برخی دوره‌های زمانی خاص و افراد خاص بوده است.

در طول تاریخ، حاکمان بسیاری، خارج از چارچوب اذن الهی، بر مملکت‌های اسلامی، حکومت کرده‌اند. حکومت این افراد، برخوردار از مشروعیت نبوده اما مشروعیت نداشتن، به معنای کافر دانستن آنها نیست. پیروان مذهب امامیه مانند دیگر مذاهب اسلامی، کسی که شهادتین را بر زبان گفته باشد، داخل در اسلام می‌دانند هرچند اگر حاکم غیر مشروع باشد.