فلسفه نذری دادن برای اهل‌بیت(ع)
فلسفه نذری دادن برای اهل بیت(ع) چیست؟
نذر یعنی انسان خود را مُلزَم کند که برای خدا کار خوبی را انجام دهد یا کار بدی را ترک کند. اما فلسفه نذری دادن برای اهل‌بیت ممکن است برای بزرگداشت و تعظیم ائمه(ع)، تقویت نظام اعتقادی شیعه یا برای رسیدن به حاجت‌ها باشد که در این صورت، شخص نذر کننده، ائمه(ع) را به جهت احترامی که نزد خداوند متعال دارند، واسطه قرار می‌دهد تا خداوند حاجت‌ها را برآورده نماید.
تعریف نذر
نذر در لغت به معنای خوف و ترس است، چنانچه إنذار به معنای إخافه و ترساندن است.[۱] و در شرع عبارت است از این که انسان ملتزم شود کار خیری را برای خدا به جا آورد، یا کاری را که نکردن آن بهتر است، برای خدا ترک کند.[۲]
انواع نذر
نذر به دو گونه انجام می‌شود:
۱. نذری دادن همراه با خواندن صیغه نذر باشد که در این صورت واجب است شخص به نذر خویش عمل کند و در صورتی که نذر خود را بشکند، باید کفاره بپردازد.
صیغه نذر «لِلّهِ علیّ» است و به فارسی و سایر لغات هم اشکال ندارد.[۳] صیغه نذر باید به زبان آورده شود تا نذر واجب شود و شرط اصلی در نذر این است که نام خدا در صیغه برده شود.[۴]
۲. گاهی نذری دادن همراه با صیغه نذر نمی‌باشد و شخص در دل خود نیت می‌کند که عملی را انجام دهد و بعدها به نیت خود عمل می‌کند و عمل کردن به این گونه نذرها واجب نمی‌باشد، چون صیغه نذر خوانده نشده است.
موارد نذری‌دادن برای اهل‌بیت(ع)
فلسفه نذری دادن برای ائمه(ع) می‌تواند برای یکی از این موارد باشد:
- نذری دادن برای ائمه(ع)، همچون برگزاری آیین‌های مذهبی، حاکی از بزرگداشت و تعظیم ائمه(ع) باشد. در ایام محرم شهرهای مختلف ایران شاهد نذرهای مختلف است که پیوند آنها با ائمه اطهار(ع) و ارزش مقام والای ایشان را نشان می‌دهد.
- نذری دادن برای ائمه(ع) را می‌توان برای نشان دادن جهان بینی و نظام اعتقادی شیعه دانست. این موضوع در جامعه ما به معنای شیوه‌های نهادینه برای ابراز و تقویت ولایت است.
- فلسفه دیگری که برای چنین نذوراتی می‌توان ذکر کرد این است که ما برای رسیدن به حوائج خودمان (مثلا شفا یافتن مریض) ائمه(ع) را به خاطر احترامی که نزد خداوند دارند، واسطه قرار می‌دهیم تا خداوند به خاطر آنها مریض ما را شفا دهد.
همچنین باید به این نکته توجه داشت که نذر از عبادات است و قصد قربت در آن شرط بوده و باید به قصد قربت انجام شود، اما اگر شخصی برای ائمه(ع) نذر کند، به منظور این که برای خدا نباشد، چنین نذری باطل است.
مطالعه بیشتر
۱ـ توضیح المسائل مراجع، انتشارات دفتر انتشارات اسلامی.
۲ـ احکام عمومی، محمد وحیدی، ج۳، انتشارات هاجر.