واقفیه
واقفیه چه کسانی هستند و دارای چه عقایدی می‌باشند؟
واقفیه فرقه‌ای از شیعیان بودند که در امامت امام موسی بن جعفر(ع) توقف کرده‌اند، یعنی معتقدند امام موسی بن جعفر(ع) آخرین امام است و آن حضرت را امام زنده، خاتم الائمه که غیبت کرده و همان مهدی منتظر است. بعضی از ایشان معتقدند آن حضرت وفات یافته است اما در آخرالزمان دوباره زنده خواهد شد. آنان پنج امام بعد از امام هفتم را به دلیل ادعای امامت، گمراه می‌دانستند. بعضی از آنان معتقدند امامان بعدی ادعای امامت نکرده‌اند و همه آن‌ها خلفای حضرت امام موسی کاظم(ع) بوده‌اند. جمعی از ایشان حبس آن حضرت را نیز اساساً منکر هستند.[۱]
آیه الله سبحانی در کتاب الملل و النحل واقفیه را طائفه‌ای که در امامت امام موسی کاظم(ع) توقف کرده و به امامت فرزندش امام رضا(ع) قائل نیستند، این گروه را واقفیه گویند.[۲]
برخی معتقدند علت اساسی فکر توقف در میان عده‌ای از شیعه این بود که آنان تحت سلطه حکومت اموی و عباسی بودند، اگر تقیه نمی‌کردند از بین رفته بودند و در پناه تقیه محفوظ ماندند. در نهایت شیعه به گروه‌های مختلف تقسیم شد، در صورتی که با هم اختلافی در اصول و فروع نداشتند مگر در مصداق امامت.[۳]
شهرستانی در الملل و النحل نوشته است، بعد از شهادت امام موسی بن جعفر(ع) در بغداد شیعه اختلاف کردند عده ای در وفات امام تردید کردند، به اینها ممطوره می‌گویند و عده ای بطور جزم به موت امام یقین کردند به اینها قطعیه می‌گویند؛ و گروه سوم گفتند نه مرده بلکه غایب شده بعد از غیبت ظهور می‌نماید به این گروه واقفیه اطلاق شده است[۴]
برای مطالعهٔ بیشتر
- ریحانه الادب، تألیف استاد میرزا محمد علی مدرس، ج۵ و ۶، از انتشارات خیام.
- لغت نامه دهخدا، علی اکبر دهخدا، ج۲۶، تهران ۱۳۴۱.
- ترجمه الملل و النحل شهرستانی ج۱، ص۱۷–۱۸، چاپ سوم، سال ۱۳۶۲، ناشر اقبال.
- ابو منصور عبدالقاهر البغدادی، ترجمه للفرق بین للفرق، مترجم دکتر مشکور، ص۳۳.
منابع