تبعید ابوذر به ربذه

سؤال

دلیل تبعید ابوذر غفاری، صحابه پیامبر(ص) توسط خلیفه سوم چه بوده است؟

شخصیت و علل تبعید به شام و ربذه

جندب بن جناده مشهور به ابوذر غفاری از برجسته‌ترین صحابیان پیامبر(ص)، از سابقون در اسلام^[۱] و از علاقمندان به امام علی(ع) دانسته شده^[۲] که با خلافت خلفای سه‌گانه پس از پیامبر(ص) مخالفت کرد.^[۳] ابوذر غفاری در بیان حق مصلحت‌بینی نمی‌کرد و عمل خلاف حق و اسلام را به‌روشنی به اصحاب قدرت تذکر می‌داد. در دوران خلیفه دوم، با قانون منع کتابت حدیث مخالفت کرد^[۴] و با روی کار آمدن خلیفه سوم انتقادات او از رفتارهای مالی خلیفه سوم و بخشش‌های او از بیت المال به نزدیکانش به اوج رسید، به‌طوری که منجر به تبعید او به شام شد.^[۵]

به نقل از منابع، در شام ابوذر به انتقاد از نحوه حکومت‌داری معاویه از نظر دنیاگرایی او پرداخت.^[۶] او در کنار نقد دائمی معاویه و اشرافی‌گری او برای مردم به نقل فضائل اهل‌بیت(ع) می‌پرداخت و مردم را به تبعیت از آنان می‌خواند. در پی این انتقادات معاویه ابوذر را بازداشت کرد. سپس به خلیفه سوم نامه نوشت و حضور ابوذر در شام را خلاف مصلحت حکومت شمرد. پس از این، خلیفه سوم دستور بازگرداندن ابوذر به مدینه را صادر کرد.^[۷]

رخدادهای هنگام تبعید

سرانجام تبعید

منابع

↑ ابن عبد البر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق، ج ۱، ص ۲۵۲.
↑ اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۳۵۳.
↑ یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، بی‌تا، ج۲، ص۱۲۴.
↑ ابن‌حبان، محمد بن احمد، کتاب المجروحین، تحقیق محمود ابراهیم زاید، مکه، دار الباز، بی‌تا، ج۱، ص۳۵.
↑ ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، شرح نهج البلاغه، بی‌جا، دار إحیاء الکتب العربیة، ۱۳۷۸ق، ج۸، ص۲۵۶.
↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، صص ۲۵۶-۲۵۸.
↑ امین عاملی، سید محسن بن عبدالکریم، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۳۷.

[1] ابن عبد البر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، بیروت، دارالجیل، ۱۴۱۲ق، ج ۱، ص ۲۵۲.

[2] اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، بیروت، دار الأضواء، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۳۵۳.

[3] یعقوبی، احمد بن ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، بی‌تا، ج۲، ص۱۲۴.

[4] ابن‌حبان، محمد بن احمد، کتاب المجروحین، تحقیق محمود ابراهیم زاید، مکه، دار الباز، بی‌تا، ج۱، ص۳۵.

[5] ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبةالله، شرح نهج البلاغه، بی‌جا، دار إحیاء الکتب العربیة، ۱۳۷۸ق، ج۸، ص۲۵۶.

[6] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، صص ۲۵۶-۲۵۸.

[7] امین عاملی، سید محسن بن عبدالکریم، اعیان الشیعة، بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۳۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]